12.4-1 Bloedgroepen 5H 2021

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

H12: Gezondheid

H12 Gezondheid

12.1-1 Voorkomen is beter dan genezen (huid/ slijmvliezen)

12.2 Eigen afweer en antibiotica

12.3-1 Specifieke afweer deel 1

12.3-2 Specifieke afweer deel 2

12.4 Bloedgroepen

12.5 Als het misgaat (kanker/ virussen/ allergiën)

12.1-2 Bescherming bij planten

Paragraaf 1 Dierenwelzijn

Paragraaf 12.4 Bloedgroepen

Doel en begrippen 12.4

Je leert hoe welke bloedgroepen er zijn en wat de resusfactor is

bloedgroep, AB0-stelsel, bloedtransfusie, kruisproef, resusfactor, resusantigeen, antiresus, resusbaby

Antigenen op de bloedcellen

Op je rode bloedcellen zitten óók antigenen, die noem je ook wel bloedfactoren.

Afhankelijk van welke antigenen er op je rode bloedcellen zitten heb je een bepaalde bloedgroep.

Antigenen op de bloedcellen

Bloedgroep A                 Bloedgroep AB

Bloedgroep B                    Bloedgroep 0

Antistoffen in het bloed

Elke bloedgroep heeft de antistoffen in het bloed tegen de antigenen die hij/ zij zelf niet op de bloedcellen heeft.

Deze antistoffen worden vlak na de geboorte gevormd doordat zich in de darm bacteriën bevinden met antigenen die precies lijken op antigeen A en B.

Antistoffen in het bloed

Het afweersysteem van iemand met bloedgroep A herkent de antigenen op de bacteriën die lijken op antigeen A niet als lichaamsvreemd maar de antigenen die lijken op antigeen B wel. Dáár wordt dus een afweerreactie voor op gang gebracht en en wordt antiB gevormd.

Antistoffen in bloedplasma

Bloedgroep A                 Bloedgroep AB

Anti-B                                                   geen

Bloedgroep B                    Bloedgroep 0

Anti-A                               Anti-A en Anti-B

Iemand met bloedgroep AB heeft

1. Twee verschillende antigenen en geen antistoffen
2. Twee verschillende antistoffen en geen antigenen

Klontering

Als je antiB en bloed met bloedcellen met antigeen B samenvoegt gaat het klonteren.

Het effect van de klontering 

kun je gebruiken om de

bloedgroep van iemand te bepalen.

Ik heb onbekend bloed en ik voeg anti-B toe. Het bloed gaat klonteren.
Welke bloedgroep is het?

1. Dat weet je niet
2. B
3. AB
4. A

Bloedgroepbepaling

https://educationalgames.nobelprize.org/educational/medicine/bloodtypinggame/gamev2/index.html

Bloedtransfusie

Klontering moet je vermijden bij een bloedtransfusie.

Bij bloedtransfusie krijgt de ontvanger alleen de rode bloedcellen, niet de antistoffen van de donor.

Bloedtranfusie

Om te bepalen welk bloed iemand kan ontvangen moet je dus bepalen welke antistoffen iemand heeft/ maakt.

Bloedgroep A heeft AntiB en mag dus geen bloedcellen met antigeen B ontvangen. Dit is bloedgroep B en bloedgroep AB.

Welke bloedgroep kan van alle bloedgroepen bloed ontvangen?

1. bloedgroep AB
2. bloedgroep A
3. bloedgroep B
4. bloedgroep 0

Bloedtranfusie

Iemand met bloedgroep AB kan alle typen bloed ontvangen want hij/ zijn maakt geen antiA en geen antiB.

Welke bloedgroep kan aan alle bloedgroepen bloed doneren?

1. bloedgroep AB
2. bloedgroep A
3. bloedgroep B
4. bloedgroep 0

Bloedtranfusie

Iemand met bloedgroep 0 kan aan iedereen doneren want de bloedcellen uit dit bloed bevatten geen antigenen en kunnen dus niet klonteren met antiA en antiB.

Doel en begrippen 12.4

Je leert hoe welke bloedgroepen er zijn en wat de rhesusfactor is

bloedgroep, AB0-stelsel, bloedtransfusie, kruisproef, rhesusfactor, rhesusantigeen, antirhesus, rhesusbaby

HUISWERK

Maak de opdrachten 

12.4: 2 t/m 4, 6 t/m 8