2023 TOL bij TKO

• Leerondersteuning
• Hoger onderwijs

Taalontwikkelend lesgeven

Welkom!

Hoe deelnemen?

Surf naar de site lessonup.app

OF

Installeer de app LessonUp.

Agenda

• Opwarmer 
• De pijlers van 'TOL' (Taalontwikkelend lesgeven)
• Exit ticket
  

Ken je deze zin nog?
"Indien je nog vragen hebt over de inhoud van onze workshop, twijfel dan niet en neem gerust contact met ons op."
Herschrijf deze zin.

Mogelijk alternatief

Wil je meer info over de workshop?

• Mail ons: [e-mail] - [e-mail]
• Chat met ons via teams. 

Een gesprek in de klas

• S: Wat betekent 'abstract denken'?
• D: Abstract denken =                   het vermogen om details te isoleren. 

vermogen?

isoleren?

vermogen

isoleren

De student begrijpt het nog niet helemaal ...

• S: Wat is 'vermogen'?
• D: 'Vermogen' kunnen we hier best vertalen als 'je capaciteit om iets te kunnen doen'.
• S: Dus 'vermogen om details te isoleren' = 'Je kan details isoleren'?
• D: Inderdaad!

De student raapt al zijn moed bijeen ...

• S: Wat betekent: 'details isoleren'?
• D: Met 'details isoleren' bedoel ik dat je details kan weglaten als je aan iets abstracts denkt.
• S: Dus 'abstract denken' = 'vermogen om details te isoleren' = 'Je kan details weglaten'. Klopt dat?
• D: Inderdaad!

Zeg dat dan gewoon!

Klare taal = 

• taal die de ontvanger kan begrijpen 
• belangrijk in elke taal
• een gewoonte 

Taalontwikkelend lesgeven (TOL)

Drie pijlers:

1. context 

2. interactie 

3. taalsteun

Interessant weetje

Als je taalontwikkelend lesgeeft (TOL),

dan behalen méér cursisten 

de leerplandoelen van jouw module.

Dat blijkt uit verschillende onderzoeken.

3. TAALSTEUN

Karen

Hoeveel procent van de woorden 

van een tekst moet je kennen 

om een tekst goed te begrijpen?

Hoeveel procent van de woorden van een tekst
moet je kennen om een tekst goed te begrijpen?

60%

70%

80%

90%

100%

Hoeveel % woorden van een tekst
moet je kennen om een tekst goed te begrijpen?

1. 80-85%
2. 85-90%
3. 90-95%
4. 100%

Hoe kan je ervoor zorgen
dat een cursist
een tekst goed begrijpt?

Versie 1

Waarom is bij een occiput posteriorplaatsing de grootst doortredende diameter de occipito-frontale diameter, terwijl dit bij een occiput anteriorplaatsing de suboccipito-bregmatische diameter is?

Versie 2

De grootst doortredende diameter bij een occiput posteriorplaatsing is de occipito-frontale diameter.

De grootst doortredende diameter bij een occiput anteriorplaatsing is de suboccipito-bregmatische diameter.

Leg uit waarom deze 2 plaatsingen deze 2 verschillende diameters hebben.

Versie 1

Versie 2

Versie 1

De meeste centrales wekken energie op door water in een stoomketel te verwarmen d.m.v. het verbranden van (fossiele) brandstoffen. Het water wordt omgezet in stoom en onder hoge druk door een turbine geperst. De turbine gaat draaien en brengt op deze manier een generator op gang die elektriciteit produceert.

Versie 2

Wat zijn de verschillen
tussen de 1ste en de 2de versies?

Taalsteun Tips

• Gebruik actieve zinnen (in plaats van passieve zinnen met 'worden').
• Gebruik korte zinnen (richtlijn: maximum 15 woorden per zin).
• Vermijd afkortingen (d.m.v., i.p.v., ...). 
• Breng structuur aan in je tekst.
  - Gebruik opsommingstekens.
  - Zet sleutelwoorden in het vet (liever niet cursief of onderstreept). 
• Gebruik visuele hulpmiddelen (foto's, pictogrammen, tabellen, ...). 

Het is belangrijk dat een leerkracht langzaam genoeg spreekt en duidelijk articuleert.
Helemaal akkoord = 100 / Helemaal niet akkoord = 0

-1100

Strookjes met 'alledaagse taal' (Darwin)

Domino vakjargon (Darwin)

Het is belangrijk dat de cursisten nieuwe inhoud eerst leren kennen in 'alledaagse taal'. Daarna kunnen ze het juiste vakjargon leren.
Wat vind je van deze stelling?

😒🙁😐🙂😃

Het is belangrijk dat een leerkracht cursisten aanmoedigt
om hun moedertaal te gebruiken ter ondersteuning
(bv. een medecursist mag iets in de moedertaal vertalen).
Wat vind je van deze stelling?

😒🙁😐🙂😃

Het is belangrijk dat een leerkracht
cursisten hun smartphone laat gebruiken
om woorden op te zoeken.
Wat vind je van deze stelling?

(helemaal) akkoord

ik weet het niet

(eerder) niet akkoord

Taalfeedback

• Leerkracht Wetenschappen: Wie weet het nog? Hoe hebben giraffen volgens Darwin een lange nek gekregen? 
• Cursist: [...] en jongen lijken op hun ouders.
  
• Leerkracht: Ja! Welk woord gebruiken we ook voor ‘jongen’ of 'kinderen' in de biologie? Wie komt er na de ouders?
  
• Cursist: Nakomelingen?
  
• Leerkracht: Dat is het! Nakomelingen erven de eigenschappen van hun ouders. En welke eigenschap erven de nakomelingen van giraffen met een lange nek?
  
• Cursist: hun lange nek
• Leerkracht: Voilà!

Het is belangrijk dat je vaak feedback geeft
aan je cursisten, zowel op INHOUD als op TAAL.
Helemaal akkoord = 100 / Helemaal niet akkoord = 0

-1100

Schrijfkader 1

Schrijfkader 2

Het is belangrijk dat de leerkracht schrijf- of spreekkaders en voorbeeldformuleringen aanbiedt.
Wat vind je van deze stelling?

😒🙁😐🙂😃

Hoe ondersteun jij in de les cursisten
die moeilijkheden hebben met taal?

Taalsteun Tips

• Noteer moeilijke en nieuwe woorden op het bord met het lidwoord erbij.
  
• Verwijs naar de woordenlijst in de syllabus en laat die aanvullen. 
• Gebruik transparante en internationale woorden (direct, annuleren, ...).
• Vermijd figuurlijke taal of leg ze uit (bv. iets onder de knie krijgen).
• Vermijd formele woorden (bv. doch, indien, ...).
• Bied schrijf- en spreekkaders en voorbeeldformuleringen aan.
• Pas je mondelinge taal aan: spreek niet te snel, articuleer goed, herhaal, ...

Praktijkvoorbeelden 'Taalsteun'

Domino

voor- en achterkant

Foto's ordenen

Discussie
met stellingen

Ik wil nog tips!

Tips: Teams

Bij:

Taalcoaching -

Informatie voor leerkrachten

2. INTERACTIE

Interactie leidt tot schoolsucces!

• Hoe zorg jij ervoor dat je cursisten praten over de leerstof?
• Hoe betrek jij alle cursisten?
  
• Wissel je soms van werkvorm om interactie te stimuleren?
  
• Wat doe je als de cursisten het antwoord niet weten?
  
• Wat doe je met cursisten die niets zeggen?

Wat vond je van het vorige 'leergesprek' over interactie?

😒🙁😐🙂😃

Werkvorm: informatiekloof

• Per 2
• Cursist A krijgt een instructieblad en leest stap voor stap de instructies voor.
• Cursist B luistert en voert uit.
• Cursist A kan -indien nodig- mondeling bijsturen, maar mag niet helpen.

Veel toepassingen! Bv.: Afbeelding invoegen in WORD-document (ICT)

Cursist A heeft de info. Cursist B niet, maar luistert naar de instructies. 

Ander voorbeeld: Vakjargon inoefenen. Twee dezelfde teksten, maar andere woorden zijn weggelaten. 

Cursist A

Cursist B

Differentiatie

• Je vervangt de woorden bovenaan door woorden waar je enkel de beginletter(s) van geeft.           (bv. biod……………, nak……………, er……………, …)
• Je laat de woorden bovenaan weg.
  

Werkvorm: Expertengroepjes

• De cursisten worden verdeeld in kleine groepjes. 
• Elk groepje krijgt een verschillende tekst (of enkele paragrafen) over de evolutietheorie van Darwin en eventueel ook bijhorende vragen. 
• De cursisten verwerken de tekst in hun groepje.
• Daarna geven de cursisten de teksten (+ vragen) terug af aan de leerkracht.
  
• Er worden nieuwe groepjes gevormd met een mix van ‘experts’. 
• Elk groepje krijgt nu dezelfde quiz, dus de cursisten moeten hun kennis met hun groepsleden delen. 
• Het groepje met de meeste correcte antwoorden is de winnaar van de quiz.
  

Duo's: Waarvoor zou jij de
werkvorm 'informatiekloof'
of 'expertengroepjes'
in je eigen les
nog kunnen gebruiken?

Welke groeperingsvormen
gebruik jij al?
Hoe deel je groepen in?

Interactie: Werkvormen

• Informatiekloof
• Think - Pair - Share
  
• Experten-groepjes
• Genummerde hoofden
• Carrousel
  
• Taboe
• Lesson-Up
• Rollenspel
• ...

Think - Pair - Share?

Genummerde hoofden?

Wij willen weten wat dat is!

Tips: Teams

Bij:

Taalcoaching -

Informatie voor leerkrachten

1. CONTEXT

?

Wat versta jij onder 'CONTEXT'?

Hoe hebben giraffen ooit
hun lange nek gekregen?

Werkvorm: Placemats

Werkvorm: Placemats

• De cursisten krijgen per groep van 4 een ‘placemat’ (groot vel papier).
  
• Iedere cursist schrijft individueel zijn hypothese op in een hoek van de placemat.
  
• Als groep proberen de cursisten samen tot een gemeenschappelijke hypothese te komen. Elk lid van de groep beargumenteert zijn antwoord terwijl de anderen luisteren.
  
• De cursisten schrijven hun uiteindelijke gemeenschappelijke hypothese in het midden van de placemat.
  
• Klassikale bespreking van alle placemats.

Niet overdrijven

Goed voorbeeld

CONTEXT: Werkvormen

• Frame it: Cursisten zoeken op voorhand foto's / filmpjes op.
• Mixed-up piles: Cursisten ordenen kaartjes met woorden.
• Stellingenspel: Cursisten proberen elkaar te overtuigen.
• Video: Cursisten kijken naar een instructiefilmpje. Nadien leggen ze strookjes met instructies in de juiste volgorde.
• Woordspin op bord, op papier of digitaal
• Quiz met Kahoot, LessonUp,...
• Actualiteit
• ...

Wij willen nog tips!

Tips: Teams

Bij:

Taalcoaching -

Informatie voor leerkrachten

Stel je voor...

Jij bent docent Macusa.

Vandaag start je een nieuw thema: 'omgaan met culturele verschillen'.

Welke werkvormen kan je gebruiken om 'context te creëren' bij de cursisten? 

1. Stap 1: Noteer voor jezelf verschillende ideeën.
2. Stap 2: Bespreek samen met je collega's. Selecteer 1 idee en werk samen 1 concreet voorbeeld uit.
3. Stap 3: Deel je voorbeeld met de anderen.

Hoe pak je dit aan?

Kader je les:

• Koppel terug naar vorige lessen of naar andere vakken.
• Gebruik de inhoudstafel van je syllabus.
• Zeg expliciet waarom de cursisten deze leerstof moeten kennen. Wat is het nut in de praktijk als ze gaan werken?

Hoe pak je dit aan?

Activeer voorkennis:

• Wat weet de cursist al uit vorige lessen? Of uit andere vakken?
• Koppel de les aan alledaagse ervaringen uit de leefwereld van de cursisten.

Hoe pak je dit aan?

Visualiseer:

• Gebruik foto's, videofragmenten, voorwerpen, gebaren, ...
• Gebruik authentiek lesmateriaal:
  Een skelet, een maatbeker, ...

Hoe pak je dit aan?

Creëer ervaringen:

• een uitstap
• een rollenspel

Exit ticket

En nu?

Denk je dat je de tips op Teams
(bij Taalcoaching) nog eens zal lezen?

1. Jazeker!
2. Ik denk het wel.
3. Ik denk het niet.
4. Zeker niet!

Noteer 2 tot 4 TOL-tips
die je eens wil uittesten.

Wat zou jou nog kunnen helpen
bij het 'TOL-len'?

Denk je dat TOL voor jou haalbaar is?

1. Jazeker!
2. Ik denk het wel.
3. Ik denk het niet.
4. Helemaal niet!

Dank je wel!

Nog vragen?

Contacteer ons gerust 

via Teams of e-mail:

[e-mail]

[e-mail]

EXTRA'S

Kijkwijzer: 

maak notities

1. Groep 1: Hoe houdt de docent rekening met de voorkennis van de cursisten?
2. Groep 2: Op welke manier zorgt de docent voor interactie?
   
3. Groep 3: Op welke manier zorgt de docent voor talige ondersteuning?

Groep 1 (voorkennis):
Noteer hier je antwoord.

Groep 2 (interactie):
Noteer hier je antwoord.

Groep 3 (taalsteun):
Noteer hier je antwoord.

Hier nog toevoegen

tabel met 3 pijlers en voorbeelden uit het filmpje

--> Voor volgende workshop, niet deze

 

Versie 1

Versie 2

Probeer het uit...

Per 2: Neem een fragment uit je syllabus en probeer het te herschrijven.