5 havo examen: overzicht onderwerpen, gemixte vragen

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Havo biologie
eindexamen

15 mei  13:30-16:30

www.examenblad.nl

www.examenoverzicht.nl

Wat neem je mee naar het biologie examen?

• De Binas ; dient compleet onbeschreven en onbeplakt te zijn. Het gebruik

       van briefjes als paginawijzers is niet toegestaan.

• Het gebruik van een simpele rekenmachine is toegestaan.
• Verder meenemen naar je examen: (reserve-)pen, tekenpotlood, gum,

       geodriehoek en arceerstiften/gekleurde pen -> markeren in vraag/bron 

• Tijdens je examen mag je NIKS lenen van anderen 
• NL-woordenboek: staan stiekem best veel begrippen in zoals 'resistentie'

 Organellen, verschillende rijken

 Vitale capaciteit, gaswisseling, oppv. vergroting, spieren, etc. 

 B-T, cellen, (a)specifiek, natuurlijk/kunstmatig

Genetische variatie <- Natuurlijke selectie, genetic drift, etc. 

Binas 82, enzymen, voedinsstoffen, emulgeren

Binas 71 Genexpressie (genen staan uit/aan), ---> codon, nucleotide, mutatie  

--> Stambomen en kruisingsschema's 

X- of auto-somaal, dominant/recessief, genotype/fenotype. 

--> Binas 93, Kringlopen!! Accu-mulatie eutrofiering, symbiose

Binas 89, 85, 88 <--- Hormonen Nieren, zenuwstelsel

Binas 84        <-------

Binas 68, 69

(voortgezette) Ass- & dissimilatie   <----------

Bij elk onderwerp een aantal belangrijke bio-begrippen om aan te denken

*aantal punten. 2013-2016 (zes CE's),
 beetje verouderd.

*Gem. 2013-2016, beetje verouderd. 

Algemene lees- & onderzoeks vaardigheden = 25-40% !

x-as schaal van ±450pt over 6 CE's

Biologiepagina.nl

biologiepagina.nl

Waarvoor gebruiken planten stikstof?

1. maken van glucose
2. maken van aminozuren
3. maken van DNA
4. maken van chlorofyl

Wat stelt 6 voor?

1. Fotosynthese
2. Aerobe dissimilatie
3. Anaerobe dissimilatie
4. Dode planten

Bekijk de vorige dia. Hoe erft de eigenschap korte vingers over?

1. autosomaal recessief
2. autosomaal dominant
3. X-chromosomaal recessief
4. X-chromosomaal dominant

Is er hier sprake van assimilatie of dissimilatie?

1. Assimilatie
2. Dissimilatie

Door fotosynthese ontstaat biomassa

1. Juist
2. Onjuist

Welke van de onderstaande voedingsstoffen kunnen worden opgeslagen in je lichaam? (zijn reservestoffen)

1. Vetten
2. Mineralen
3. Vitaminen
4. Eiwitten

Wat stelt 10 voor?

1. Reducenten
2. Aerobe dissimilatie
3. Anaerobe dissimilatie
4. Resten van dode planten

AEROBE DISSIMILATIE

ANAEROBE DISSIMILATIE

Vindt plaats in mitochondriën

Vindt plaats in cytoplasma

Met zuurstof

Zonder zuurstof

2 ATP per glucose

38 ATP per glucose

Melkzuurgisting

Een orgaan dat reageert op prikkels

Alle zenuwen, ruggenmerg en hersenen samen

iets waar je zintuigen op reageren

Hier wordt je bewust van prikkels

Een seintje dat via de zenuwen naar de hersenen of spieren gaat 

Prikkel 

Zenuwstelsel 

Impuls 

Zintuig 

Hersenen 

Welke bewering klopt?
Een enzym...

1. Kan stofwisseling vertragen
2. Is een koolhydraat
3. Werkt specifiek
4. wordt verbruikt

Vogelgriep is een griep die bij vogels voorkomt, maar ook _______ kan besmetten.

De griep wordt veroorzaakt door een _______. Niet alle vogels die het virus hebben, worden ziek. Vooral eenden, kalkoenen en _______ zijn er gevoelig voor.

Mensen kunnen besmet raken als het virus in de _______ komt. Er zijn in Nederland enkele tientallen mensen besmet geraakt met het virus.

Als je _______ raakt met het virus, bestrijdt je lichaam het virus met _______.

Afweer: antigenen

Sleep de woorden naar de juiste plek.

Kippen

Lucht

Antistoffen

Besmet

Virus

Mensen

Natuurlijke selectie is noodzakelijk voor evolutie

1. Waar
2. Niet waar

Stap 1:

Stap 2:

Stap 3:

Stap 4:

Stap 5:

Stap 6:

Stap 7:

Stap 0:  Je bent flink aan het sporten geweest, je hebt gezweet

Sensoren in de hypothalamus registeren een te hoge osmotische waarde (te weinig water in bloed).

De hypothalamus wordt hierdoor gestimuleerd om ADH te maken en via hypofyse uit te scheiden

Via de hypofyse komt ADH in het bloed.

ADH bereikt de nieren en nieren gaan minder water uitscheiden.

De osmotische waarde van het bloed daalt.

Sensoren in de hypothalamus registeren de lagere osmotische waarde.

De hypo-thalamus wordt geremd in de afgifte van ADH.

Orthosympatisch zenuwstelsel 

(actie)

Parasympatisch zenuwstelsel

(rust)

pupillen vernauwen

pupillen verwijden

verhoogt hartslag

verlaagt hartslag 

verhoogt ademhaling

verlaagt ademhaling

stimuleert spijsvertering

remt spijsvertering

Kunstmatige, actieve immunisatie

Natuurlijke, actieve immunisatie

Kunstmatige, passieve immunisatie

Natuurlijke, passieve immunisatie

Sleep het woord op de juiste grafiek 

Negatieve terugkoppeling 

Thermoregulatie in de huid: oorzaak en gevolg.

Sleep de gebeurtenis naar het bijbehorende effect. 

Er komt minder bloed onder het oppervlak van de huid. Daardoor vindt er minder warmteverlies plaats.

Haartjes gaan recht overeind staan. Hierdoor wordt de stroom van (koude lucht bemoeilijkt. Het lichaam koelt minder af

Verdamping van vloeistof op de huid onttrekt warmte aan het lichaam. Dit geeft een koelend effect.

De huid wordt rood en straalt veel warmte af

zweetafgifte

vernauwen van slagadertjes in lederhuid

verwijden van slagadertjes in lederhuid

samentrekken van haarspiertjes

Hormoonklier

Schildklier
Bijnieren
Eilandjes van Langerhans
Eierstokken

Maakt het hormoon...

Hypofyse

Schildklierhormoon

Groeihormoon

Adrenaline

Insuline

Oestrogenen

Autonoom zenuwstelsel

Animale zenuwstelsel

Bewuste acties

Bloedvaten vernauwen

Orthosympatisch

Skeletspieren

Reflexen

Parasympatsch

Welke aminozuren MOETEN in de voeding aanwezig zijn?

1. essentiële aminozuren
2. niet-essentiële aminozuren

Wat stelt 4 voor?

1. Aerobe dissimilatie
2. Anaerobe dissimilatie
3. Dode resten dieren
4. Voortgezette assimilatie

img-9gag-fun.9cache.com