Koppelwerkwoord

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

Welkom!

Pak alvast: leesboek en grammaticaboekje 

Deze les

Lezen

Koppelwerkwoord

Lesdoelen

Aan het eind van de les...

... weet je wat een koppelwerkwoord is;

... begrijp je hoe je een zelfstandig werkwoord en koppelwerkwoord kunt herkennen in een zin;

... weet je dat in een zin met meerdere werkwoorden de persoonsvorm het hulpwerkwoord is.

Even opfrissen

Wat is een zelfstandig werkwoord?

Hoe kan je deze herkennen in een zin?

Ontdekopdracht 6, blz. 46

1. Maak zo veel mogelijk kloppende zinnen door rij 1 en 2 te combineren > dit keer mag je (werk)woorden vervoegen en toevoegen
2. Bepaal welke zinnen WG-zin zijn > zww onderstrepen en hww omcirkelen
3. Bepaal welke zinnen NG-zin zijn > hww omcirkelen
4. Er blijven werkwoorden over! Welke niet onderstreept of omcirkeld?

• hww: helpt het hoofdwerkwoord
• +- 10 min. eerst 5 min. stil alleen, daarna mag je samenwerken
• Daarna bespreken + uitleg
• Eerder klaar? Lees alvast de theorie op blz. 47

Ontdekopdracht 6 

Voorbeeldzinnen:

• Hij gaat/ wil/ moet beroemd worden. | Hij is beroemd geworden.
• Hij gaat/ wil/ moet een ei bakken. | Hij heeft een ei gebakken.
• Hij gaat/ wil/ moet de baas zijn. | Hij is de baas geweest.
• Hij gaat/ wil/ moet een rondje zwemmen.  Hij heeft een rondje gezwommen. | Hij is een rondje gezwommen.
• Hij gaat/ wil/ moet zich omdraaien. | Hij heeft zich omgedraaid.

WG

• Welke zinnen bevatten een WG?
• Zinnen met 'een ei bakken, een rondje zwemmen, zich omdraaien'
• Welke ww heb je onderstreept als zww?
• 'Bakken, zwemmen, omdraaien' (en de vervoegingen)
• Welke ww heb je omcirkeld als hww? 
• 'Gaan, willen, hebben, moeten, zijn' (en de vervoegingen)

NG

• Welke zinnen bevatten een NG?
• Zinnen met 'beroemd worden' en 'de baas zijn'
• Welke ww heb je omcirkeld als hww?
• 'Gaan, willen, hebben, moeten, zijn' (en de vervoegingen)

Niet onderstreept

• Worden, geworden, zijn, geweest 
• Dus geen zelfstandig werkwoord én geen hulpwerkwoord
• Maar: koppelwerkwoord!

NG: koppelwerkwoord

• NG-zin: onderwerp heeft eigenschap/ toestand
• Bijv.: 'Jan is bakker.'
• Het werkwoord dat het onderwerp koppelt aan deze eigenschap/ toestand = het koppelwerkwoord (kww)
• Net als 1 zww in een WG-zin, ook maar 1 kww in een NG-zin!

Meerdere werkwoorden

• Bijv.: 'Piet is docent geworden.'
• Meer ww in een zin? Ga op zoek naar de persoonsvorm! 
• Pv is altijd het hww én dus niet het kww!
• Wat is in de voorbeeldzin dus het kww?
• Geworden = 'belangrijkste' werkwoord in de zin, want koppelt eigenschap aan het onderwerp!
• Kan er maar 1 zijn en staat rechts in de zin bij meer ww

Dusss...

• WG-zin? Belangrijkste werkwoord in de zin is het zww, alle overige werkwoorden zijn een hww
• NG-zin? Belangrijkste werkwoord in de zin is het kww, alle overige werkwoorden zijn een hww
• Hww kunnen dus in beide soorten zinnen én met meerdere tegelijk voorkomen
• Van een zww en kww kan er maar één in de zin!

Aan de slag

• Maak opdracht 22, blz. 48
• Klaar? Kijk na met de antwoorden in classroom
• Helemaal klaar? Tijd om jullie presentatie voor te bereiden

Even checken

• Kan een WG-zin een zww en kww hebben?
• Kan een zin meer hww bevatten?
• Hoe weet je of een ww in een WG-zin een zww of hww is?
• Hoe weet je of een ww in een NG-zin een of kww of hww is? 

Vooruitblik

Presentaties