2LW4 Lever, alvleesklier en buikvlies

• Anatomie
• MBO
• Studiejaar 1

deel 4

lesdoel

Je kunt

• functies van de lever en alvleesklier beschrijven
• uitleggen wat cellen met eiwitten, vetten en koolhydraten doen
• de ligging en functie van het buikvlies beschrijven.

het verteringsproces

• de mens heeft energie nodig
• energie krijgen we via voedsel
• grote voedingsstoffen worden klein gemaakt (verteerd), zodat ze opgenomen kunnen worden in de darmen
• verteren, opnemen en uitscheiden gebeurt in het spijsverteringsstelsel

3.5
Lever, alvleesklier en buikvlies

leverfuncties

• de poortader brengt bouwstoffen glucose en aminozuren naar de lever (hepar)
• de leverslagader brengt glycerol en vetzuren naar de lever
• van al deze bouwstoffen maakt de lever nieuwe producten en geeft ze af aan de holle ader en galblaas

leverfuncties

leverfuncties

1 opslag van glucose (in de vorm van glycogeen) als brandstof voorraad 

leverfuncties

2 opslag van vitamine en ijzer

De lever slaat vet oplosbare vitamines op en heeft een voorraad ijzer (nodig voor rode bloedcellen)

leverfuncties

3 productie en uitscheiding van gal

• van cholesterol, zouten en bilirubine maakt de lever het gal
• via galbuisjes komt de gal terecht in de galblaas, die het gal bewaart

leverfuncties

4 rol in cholesterolstofwisseling

• de lever gebruikt cholesterol om er andere vetten te maken, of als onderdeel van gal

leverfuncties

5 afbraak van hemoglobine

• hemoglobine komt van rode bloedcellen
• de lever breekt hemoglobine af tot het giftige bilirubine (geel bruine kleur)
• via ontlasting (en urine) raken we bilirubine kwijt

leverfuncties

6 ontgiften

Alcohol, drugs, medicijnen en lichaamsvreemde stoffen worden door de lever ontgiftigd (detox). Dit gebeurt door de giftige stof...

• te verbranden
• uit te plassen

leverfuncties

7 productie van stollingsfactoren

De lever maakt stollingsfactoren om het bloed te laten stollen, hiervoor is vitamine K nodig.

bouw van de lever

• de lever is een bloedrijk orgaan (daarom roodgekleurd)
• de onderste ribben beschermen de lever
• de lever ligt rechts boven in de buikholte
• bloedvaten, zenuwen en galbuis gaan op één plaats in en uit de lever (de leverpoort)

bouw van de lever

• de lever bestaat uit duizenden kleine leverunits
• een enkele leverunit heeft de vorm van een zeshoek
• hierin liggen levercellen langs een aantal bloedvaten en buisjes...

bouw van de lever

Het aanvoeren van bouwstenen via

• de poortader
• de leverslagader

Het afvoeren van stoffen via

• de galbuisjes
• de leverader

de avleesklier

Endocriene functie van de alvleesklier (pancreas)

• heeft te maken met het glucosepeil in het lichaam
• cellen maken insuline en glucagon
• ze worden geactiveerd als zoet voedsel de kronkeldarm in komt

insuline zorgt voor opname van glucose in de cellen, slaat glucose op in de lever (als glycogeen)

1 insuline

• zorgt ervoor dat glucose in de cel kan; hierdoor verlaagt de bloedsuiker
• zorgt in de lever voor stapeling glucose in glycogeen

hierdoor zorgt insuline voor een verlaging van de bloedsuiker

1 insuline

• zorgt ervoor dat glucose in de cel kan; hierdoor verlaagt de bloedsuiker
• zorgt in de lever voor stapeling glucose in glycogeen

glucagon doet precies het tegenovergestelde; hierdoor zorgt het voor een verhoging van de bloedsuiker

1 insuline

• zorgt ervoor dat glucose in de cel kan; hierdoor verlaagt de bloedsuiker
• zorgt in de lever voor stapeling glucose in glycogeen

Het buikvlies (peritoneum) is een dubbel vlies met vocht ertussen, om de meeste buikorganen heen.

• het geeft bescherming

het buikvlies (peritoneum) is een dubbel vlies om alle buikorganen heen, het geeft bescherming

Veel organen zijn in het buikvlies gegroeid (paars).

Sommige liggen erachter (groen) of eronder (geel)

braken

• meestal vooraf misselijk
• de maag trekt sterk samen en duwt inhoud naar de mond
• rode kleur (verse bloeding)
• bruinzwart (oude en verteerde bloeding, soms resten ontlasting)
• reflux is het opgeven van maaginhoud zonder te braken

het verteringsproces

• de mens heeft energie nodig
• energie krijgen we via voedsel
• grote voedingsstoffen worden klein gemaakt (verteerd), zodat ze opgenomen kunnen worden in de darmen
• verteren, opnemen en uitscheiden gebeurt in het spijsverteringsstelsel

3.6
Observeren

ontlasting

• normale ontlasting is bruin
• kleur rood (verse bloeding)
• kleur zwart (oude bloeding)
• kleur grijswit (ontbreken galkleurstof)
• kleur groen (darminfectie)