Topclass samenwerken en teamwork

• Nederlands
• MBO
• Studiejaar 4

“Teamwork triomfen: De kracht van samenwerking”

Kennismaking spreker en studenten

Een leuk kennismakingsspel dat goed werkt voor de gever van een topclass en studenten is "De twee waarheden en een leugen." Hier is hoe het werkt:

1. Voorbereiding: vraag elke deelnemer om drie uitspraken over zichzelf te bedenken: twee waarheden en één leugen.

 2. Uitvoering:

   - Ga in een kring zitten.

   - Laat de eerste deelnemer zijn of haar drie uitspraken delen zonder te verklappen welke de leugen is.

   - De andere deelnemers moeten dan raden welke uitspraak de leugen is.

3. Afwisseling: na elke ronde kan de volgende persoon aan de beurt komen. Dit gaat door totdat iedereen aan de beurt is geweest.

4. Reflectie: Na het spel kun je een korte reflectie doen over wat ze hebben geleerd over elkaar en hoe het zich verhoudt tot samenwerken en communicatie.

Opening topclass

"Samenwerken is meer dan alleen taakverdeling—het is de sleutel tot succes in elke organisatie. In deze topclass gaan we niet alleen kijken naar hoe je effectief kunt samenwerken, maar ook hoe je als teamlid je unieke kwaliteiten kunt inzetten om samen te groeien en doelen te bereiken. Of je nu op het vmbo, mbo of hbo zit, teamwork is een vaardigheid die je altijd nodig zult hebben. Ben jij klaar om samen met anderen het verschil te maken?"

Inhoudsopgave

1.     Introductie

2.     Wat maakt jou een goed teamlid?

3.     Feedback geven en ontvangen

4.     Conflictoplossing in teams

5.     Afsluiting

Leerdoelen

1. Samenwerkingsvaardigheden ontwikkelen:

Studenten leren hoe ze effectief kunnen samenwerken in studie- en werksituaties.

2. Teamrollen en persoonlijke bijdrage:

Studenten ontdekken hun eigen rol binnen een team en hoe ze deze rol kunnen inzetten om bij te dragen aan een succesvol team. 

3. Feedback geven en ontvangen:

Studenten leren constructieve feedback te geven en te ontvangen met respect en empathie.

4. Conflictoplossing:

Studenten leren conflicten in een team te herkennen en op te lossen met behulp van gestructureerde technieken.

5. Belang van samenwerken:

Studenten begrijpen de impact van effectief samenwerken op hun studie en het behalen van betere resultaten in groepsprojecten.

1. Introductie

Samenwerken is een essentiële vaardigheid, zowel in het onderwijs als in de professionele werkveld. In een steeds complexer wordende samenleving zijn veel taken en projecten te groot of te uitdagend voor één persoon alleen. Effectief samenwerken stelt ons in staat om de krachten en vaardigheden van verschillende individuen te bundelen, waardoor we tot betere resultaten komen.

Waarom is samenwerken belangrijk?

1. Diversiteit van ideeën: wanneer mensen met verschillende achtergronden, ervaringen en perspectieven samenwerken, ontstaan er nieuwe ideeën en oplossingen. Deze diversiteit bevordert creativiteit en innovatie, wat cruciaal is voor succes in zowel studie als werk.

2. Versterken van vaardigheden: samenwerking biedt de mogelijkheid om van elkaar te leren. Studenten en medewerkers kunnen hun sterke punten inbrengen, terwijl ze ook de kans krijgen om te leren van de vaardigheden van anderen.

3. Communicatievaardigheden: door samen te werken, ontwikkelen we onze communicatievaardigheden. Effectieve communicatie is niet alleen belangrijk voor de samenwerking zelf, maar ook voor de toekomstige interacties in professionele omgevingen.

4. Verantwoordelijkheid en betrokkenheid: in een teamomgeving leren individuen hun verantwoordelijkheden te delen. Dit bevordert niet alleen een gevoel van betrokkenheid, maar helpt ook om de motivatie en inzet te vergroten.

5. Probleemoplossend vermogen: samenwerken moedigt teamleden aan om samen problemen aan te pakken. Dit versterkt niet alleen het probleemoplossend vermogen, maar zorgt ook voor een gedeelde verantwoordelijkheid voor het resultaat.

1.Reflectie-opdracht n.a.v. introductie

Om het belang van samenwerking in jouw eigen ervaringen te verkennen, nodigen we je uit om na te denken over eerdere groepsprojecten. Beantwoord de volgende vragen:

1. Wat was de context van het groepsproject? Beschrijf het project en jouw rol daarin.

2. Wat waren de sterke punten van de samenwerking? Welke positieve ervaringen heb je opgedaan met jouw teamleden?

3. Wat waren de uitdagingen? Heb je obstakels ervaren in de samenwerking? Zo ja, hoe zijn deze overwonnen?

4. Wat heb je geleerd? Welke vaardigheden heb je ontwikkeld of verbeterd door samen te werken? Hoe denk je dat deze vaardigheden van pas komen in de toekomst?

5. Toepassing op de toekomst: Hoe kun je de lessen die je hebt geleerd toepassen in toekomstige samenwerkingsprojecten, zowel in studie als in werk?

1.Conclusie n.a.v. introductie

Samenwerken is een fundamentele vaardigheid die ons in staat stelt om effectiever te zijn in ons werk en studie. Door te reflecteren op onze eigen ervaringen met samenwerking, kunnen we waardevolle inzichten opdoen en onszelf verder ontwikkelen. Neem de tijd om na te denken over jouw ervaringen en deel deze met de groep. Samen kunnen we leren en groeien!

2.Wat maakt jou een goed teamlid?

Belbin’s Teamrollen

Filmpje ter introductie: https://www.youtube.com/watch?v=Bvrv56UVrtA

Start met een korte uitleg over de 9 teamrollen van Belbin. Deze rollen geven inzicht in de verschillende bijdragen die mensen binnen een team kunnen leveren:

1.Bedrijfsman (Implementer) – Organiseert, vertaalt plannen naar praktische taken.

2. Brononderzoeker (Resource Investigator) – Zoekt nieuwe ideeën en contacten buiten het team.

3. Voorzitter (Coordinator) – Coördineert het team en zorgt voor een gezamenlijke richting.

4. Vormer (Shaper) – Stuurt aan op prestaties en houdt het team gefocust.

5. Plant – Is creatief en bedenkt originele oplossingen.

6. Monitor – Analyseert opties zorgvuldig en neemt weloverwogen beslissingen.

7. Groepswerker (Teamworker) – Ondersteunt anderen en helpt bij het creëren van harmonie in het team.

8. Zorgdrager (Completer Finisher) – Zorgt voor de afronding van taken, nauwkeurig en perfectionistisch.

9. Specialist – Biedt specifieke kennis of expertise aan het team.

Geef enkele voorbeelden van situaties waarin deze rollen waardevol zijn binnen een team.

2. Welke teamrol past bij jou?

https://www.123test.com/nl/groepsrollentest/#its123-testAnchor -->via QRcode laten scannen en dan via mentimeter resultaten laten zien?

2.Reflectieopdracht - Zelfreflectie over teamrollen

Na de test krijgen de studenten de volgende reflectievragen om over na te denken en op te schrijven:

Welke teamrol(len) herken je bij jezelf?

Vraag de studenten om de beschrijving van hun testresultaat te vergelijken met hun eigen ervaringen in eerdere samenwerkingsprojecten.

Hoe kunnen deze rollen bijdragen aan het succes van een team?

Laat de studenten nadenken over hoe hun specifieke kwaliteiten en gedrag een team kunnen versterken. Bijvoorbeeld: “Als Groepswerker kan ik bijdragen door conflicten in het team te voorkomen en een fijne werksfeer te creëren.”

Welke rol zou je nog verder willen ontwikkelen?

Nodig studenten uit om na te denken over een rol die ze nog niet volledig benutten, maar waar ze aan willen werken om hun effectiviteit binnen een team te vergroten.

2. Groepsdiscussie

Sluit de sessie af met een korte groepsdiscussie waarin studenten hun reflectie delen. Dit helpt om bewustzijn te creëren over hoe de verschillende rollen samenwerken en hoe elk teamlid een unieke bijdrage kan leveren aan het succes van het team.

Door de test, reflectie en discussie begrijpen studenten beter welke rol(len) zij innemen en hoe ze deze kennis kunnen gebruiken om hun samenwerking in teams te verbeteren.

3.Feedback geven en ontvangen

Het belang van feedback in teamwork

In elk succesvol team speelt feedback een cruciale rol. Zonder feedback is er geen groei, geen verbetering, en blijft het team stilstaan. Maar feedback geven en ontvangen is vaak lastig. Mensen zijn bang voor kritiek, of weten niet precies hoe ze feedback op een constructieve manier moeten formuleren. Daarom is het belangrijk om een structuur te gebruiken die feedback zowel duidelijk als respectvol maakt.

Een van de meest effectieve modellen voor het geven van feedback is het 4G-model, dat staat voor Gedrag, Gevoel, Gevolg en Gewenst gedrag. Door dit model toe te passen, kun je feedback geven die specifiek, eerlijk en behulpzaam is, zonder dat het overkomt als een persoonlijke aanval. Laten we het model verder toelichten.

Het 4G-model: Stap voor Stap Uitleg

Gedrag

De eerste stap is het benoemen van het specifieke gedrag waarover je feedback wilt geven. Dit moet altijd objectief en feitelijk zijn, zonder interpretaties of aannames. In plaats van iemand te bekritiseren op basis van karaktereigenschappen, richt je je op wat de persoon heeft gedaan of gezegd.

Voorbeeld: "Tijdens de groepsdiscussie gisteren onderbrak je meerdere keren anderen die aan het woord waren."

Gevoel

Vervolgens beschrijf je het effect dat dit gedrag op jou of het team heeft gehad, door het vanuit jouw gevoel te verwoorden. Het is belangrijk dat je spreekt vanuit jezelf, zodat de feedback persoonlijk en authentiek is. Hiermee voorkom je dat de ander zich aangevallen voelt.

Voorbeeld: "Dit gaf me het gevoel dat mijn inbreng minder belangrijk was, en het frustreerde me omdat ik mijn ideeën niet kon delen."

Gevolg

Daarna leg je uit welk concreet gevolg het gedrag had, zowel op jou als op de groep of het project. Dit helpt om de impact van het gedrag tastbaar te maken, zodat de ander begrijpt waarom het belangrijk is.

Voorbeeld: "Als gevolg daarvan kwam er minder ruimte voor een open discussie, en kostte het meer tijd om tot een gezamenlijke beslissing te komen."

Gewenst gedrag

Tot slot benoem je wat je graag anders zou willen zien. Dit is een cruciale stap, omdat het niet alleen gaat om het benoemen van het 

4. Gewenst gedrag

Tot slot benoem je wat je graag anders zou willen zien. Dit is een cruciale stap, omdat het niet alleen gaat om het benoemen van het probleem, maar ook om het aangeven van een oplossing of verbetering. Het geeft de ander een duidelijk perspectief over hoe hij of zij zich kan aanpassen in de toekomst.

Voorbeeld: "In de toekomst zou ik het fijn vinden als je anderen laat uitpraten voordat je zelf iets zegt, zodat iedereen de kans krijgt om zijn ideeën te delen."

Waarom dit model werkt

Het 4G-model werkt omdat het feedback helder en concreet maakt, zonder dat de persoon zich aangevallen voelt. Door je te richten op gedrag in plaats van de persoon, vermijd je dat de feedback persoonlijk wordt. Bovendien helpt het model om de ander een duidelijke richting te geven voor verbetering. Dit is essentieel in teamwork, omdat goede samenwerking afhankelijk is van open communicatie en wederzijds begrip.

Het regelmatig en constructief toepassen van feedback binnen een team creëert een omgeving waarin iedereen zich gehoord voelt, waardoor de samenwerking en uiteindelijk het teamresultaat verbeteren.

Met deze introductie en uitleg van het 4G-model heb je een sterke basis gelegd voor het belang van feedback in samenwerking. Het gebruik van dit model binnen teams zorgt ervoor dat feedback geven en ontvangen een natuurlijk en waardevol onderdeel wordt van de dagelijkse samenwerking.

4.Conflictoplossing in teams

Doel: studenten leren hoe ze effectief met conflicten in teams kunnen omgaan door middel van reflectie en toepassing van onderhandelingen en compromisvorming.

Werkvorm: rollenspel

Studenten nemen deel aan een simulatie waarin een realistisch conflict binnen een team wordt nagespeeld. Elke student krijgt een specifieke rol binnen het team, zoals een teamleider, bemiddelaar of teamlid met een conflict.

Het rollenspel is gebaseerd op veelvoorkomende conflictsituaties die zich in zowel het mbo als hbo kunnen voordoen, zoals verschillende meningen over taakverdeling, communicatiestijlen of deadlinebeheer.

Inhoud:

Situatieschets: De docent introduceert een kort scenario waarin een team in conflict is geraakt over een bepaald onderwerp (bijvoorbeeld taakverdeling, leiderschap, tijdsdruk).

Rollenspel: De studenten spelen hun rollen binnen het teamconflict en proberen het conflict op te lossen door de vaardigheden van luisteren, compromissen sluiten en onderhandelen toe te passen.

Bespreking en reflectie:

De groep bespreekt de gekozen benaderingen voor conflictoplossing. Studenten reflecteren op hun eigen gedrag en dat van hun groepsgenoten.

De docent bespreekt mogelijke oplossingen, waarbij de nadruk ligt op het herkennen van conflictstijlen en het kiezen van een passende benadering op basis van de Thomas-Kilmann Conflict Mode Instrument.

Situatieschets: Een team van vier studenten werkt samen aan een project waarbij ze een onderzoeksrapport moeten schrijven en presenteren. De deadline nadert, maar de taken zijn ongelijk verdeeld. Twee teamleden (A en B) hebben het grootste deel van het werk gedaan, terwijl de andere twee (C en D) nauwelijks hun taken hebben bijgedragen. C zegt dat hij het te druk heeft met andere vakken, en D vindt dat A te controlerend is en geen ruimte laat voor input van anderen.

Rollen:

Student A: Heeft het meeste werk gedaan en voelt zich gefrustreerd omdat de anderen hun verantwoordelijkheid niet nemen.

Student B: Heeft goed samengewerkt met A en wil de situatie oplossen, maar probeert neutraal te blijven.

Student C: Voelt zich overweldigd door andere verplichtingen en probeert het conflict te vermijden.

Student D: Is gefrustreerd omdat hij het gevoel heeft dat A de leiding over alles neemt en weinig ruimte laat voor eigen ideeën.

Doel van het rollenspel: Het team moet proberen het conflict op te lossen, zodat het project op tijd afkomt en iedereen zich gehoord voelt. Ze moeten daarbij luisteren naar elkaars standpunten, onderhandelen over taakverdeling en een compromis zien te vinden. Na afloop bespreekt de groep hoe effectief hun aanpak was en wat beter kon.

Opdracht voor de studenten:

Speel het rollenspel waarin jullie het conflict uitwerken.

Gebruik de technieken van luisteren, onderhandelen en compromissen sluiten om tot een oplossing te komen.

Na het rollenspel reflecteert de groep gezamenlijk op de gekozen benaderingen:

Wat ging er goed tijdens het oplossen van het conflict?

Waar liep het team tegenaan?

Hoe had de communicatie beter gekund?

Dit rollenspel biedt een herkenbare situatie waarin studenten leren omgaan met teamdynamieken, verantwoordelijkheid en conflicten rondom samenwerking.

Afsluiting

Noteer voor jezelf wat neem je mee van deze topclass en bespreek deze ervaringen met je coach.