Morfine en werken met de morfinepomp

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 4

Morfine en werken met de morfinepomp

Doel van deze scholing

Na afloop van deze scholing:

Heb je kennis over  indicaties, contra-indicaties, werking en bijwerkingen m.b.t. s.c. morfine toediening en basale anatomie daarbij.

Weet je hoe je een bewoner met s.c. morfinegebruik kan  begeleiden en observeren 

Wat weet je nu van morfine?

De route 

van de pijn-

prikkel

Hoe ontstaat pijn?

Ons lichaam zit vol met zenuwen. Deze zenuwen verbinden plekken in ons lichaam met onze hersenen. Een groot deel van deze zenuwen functioneren als het ware als voelsprieten van je hersenen. Wanneer je ergens in je lichaam iets voelt, gaat er eerst een signaal van de plek waar het gebeurt  vanaf de zenuwuiteinden, via je ruggenmerg naar je hersenen. Voor pijn heeft je lichaam speciale sensoren in de zenuwuiteinden. Je hersenen geven een betekenis aan het signaal dat binnenkomt en beslissen of je daadwerkelijk pijn voelt of niet. Het hele signaal tot aan je hersenen is dus nog geen pijn. In feite voel je pijn pas als je hersenen het signaal uitleggen samen met de emoties of stemming die je in die situatie hebt. Pijn voel je dus met je brein!

de thalamus wordt daarom wel aangeduid als de ‘poort naar de hersenschors’. De thalamus bestaat uit een dertigtal kernen met een eigen, verwante functie. Zij spelen een rol bij het doorgeven en aanpassen van prikkels uit de zintuigen. Het gaat om de gehoor- en gezichtszintuigen, evenals

de waarneming van pijn, temperatuur, tast en om de de waarneming van de stand waarin het lichaam zich bevindt

Anatomie: Subcutaan weefsel ( daar waar de s.c. naald is ingebracht)

Wat zijn indicaties om morfine continu subcutaan toe te dienen? ( het gaat hier dus om de toedieningswijze)

• Morfine via een pomp levert continu een gecontroleerde hoeveelheid morfine af aan de bloedbaan. Dit zorgt voor langdurige pijnverlichting. 
• De dosering en de frequentie van de morfineafgifte kunnen worden aangepast om de pijnverlichting te optimaliseren zijn.
• De dosering kan ( snel) worden aangepast aan de individuele behoeften van de patiënt. Dit betekent dat ze een individuele toediening kunnen krijgen die hen helpt om hun pijn zo effectief mogelijk te beheersen. 

A. Het voortdurend gebruik van
morfine bij pijn leidt tot verslaving

B. De halfwaarde tijd van morfine is 2-4 uur

1. A= waar B= waar
2. A= niet waar B= niet waar
3. A= waar B= niet waar
4. A=niet waar B=waar

Morfine is niet verslavend, echter er kan wel gewenning optreden en psychische afhankelijkheid.

Gewenning betekent dat iemand meer van een middel (drugs of medicijnen) nodig heeft om hetzelfde te voelen als eerder. Dit wordt ook wel tolerantie genoemd. 

Verslaving betekent dat iemand niet meer zonder een middel kan. Die persoon wil dan niet iets gebruiken, maar hij of zij moet iets gebruiken.Verslaving:

 Je hebt steeds meer van het middel nodig om normaal te kunnen functioneren.

 Je denkt de hele dag aan het middel of het gedrag waaraan je verslaafd bent.

 Je hebt last van ontwennings-verschijnselen als je het middel niet gebruikt.

Met halfwaardetijd wordt bedoeld de tijd die het lichaam nodig heeft om de helft van een ingenomen hoeveelheid  medicatie af te breken. Bij ouderen is dit langer dan bij jongeren vanwege de langzamere stofwisseling

Bij morfine is de halfwaarde tijd 2-4 uur

Verslaving morfine

• steeds meer gebruiken voor hetzelfde effect
• psychische afhankelijkheid en daardoor sociale problematiek
• geen controle over het gebruik
• ontwenningsverschijnselen

Gewenning morfine

• gewenning is i.p. niet schadelijk omdat er een indicatie is voor morfinegebruik ( niet voor de kick)
• gewenning kan wel het medicijn minder effectief maken

NB: Oxycodon is 2x sterker dan morfine en gewenning en daarmee verslaving treedt sneller op

Jouw bewoner gebruikt morfine, noem minimaal 4 bijwerkingen waar de bewoner last van kan krijgen.

Dhr. van Veen lijkt een overdosering van morfine gehad te hebben, wat zie je aan verschijnselen bij hem?

Het blijkt dat jouw bewoner maximaal gebruik maakt van de PCA functie. Wat doe je?

Alarmerende pomp

Er zijn verschillende alarmeringen, welke alarmen ben je al tegengekomen?

Wat doe je dan vervolgens?

Reservoir leeg of bijna leeg.

Occlusie is een verstopping in de lijn tussen de pomp en het vloeistofreservoir ( opwaartse sensor)

Occlusie is een verstopping in de lijntussen de pomp  en de  bewoner ( neerwaartse sensor)

pomp gestopt ( vergeten aan te zetten)