§3: Deel 1 / Het Atheense bestuur

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

Hey!

Goed dat je er bent!

Pak jouw spullen alvast:

• Doe je boeken open zodat ik het huiswerk kan zien.
  
• Log alvast in op jouw iPad
  

De Oude Grieken

Griekse stadstaten: Athene

Feniks, Geschiedenis Werkplaats, Memo, Saga

Planning

• Huiswerkcheck
  
• Uitleg
  
• Zelfstandig werken
  
• Doelen checken
  

Leerdoel

Aan het einde van de les kun je:

 1. vijf bestuursvormen uitleggen en herkennen. 

2. uitleggen hoe het bestuur in Athene in elkaar zat. 

Wat weet je nog van de vorige keer?

Burgerrecht 

• Burgerrecht: recht dat gegeven was aan bewoners van een polis die land bezaten.
  Burgerrecht is meepraten in bestuur. 
  
  
• Athene: rijke vrije mannen met wapenuitrusting.
  
  
• Sparta: mannen die militaire training en dienstplicht volbrachten
  
  

Wie hadden geen burgerrecht?

Monarchie

• Het volk wordt bestuurd door een erfelijke koning.
  
  
• Koning wordt bijgestaan door een raad ouderlingen

Stel, de koning overlijdt. Wie wordt de nieuwe baas dan in een Monarchie?

Aristocratie

• In ruil voor bescherming polis krijgt adel inspraak in bestuur. 
  
  
• Adel kwam een paar keer per jaar bijeen om beslissingen te nemen. 

Oligarchie

• De polis wordt bestuurd door een paar mensen.
  
  
• Oligos betekent weinig.
  
  
• Het gaat niet om of je van adel bent, maar om je bezit.

Tirannie

• Een man grijpt alle macht.
  
  
  
• Tiran is een alleenheerser.

Hoe verschilt een tirannie met een monarchie?

Democratie

• Het volk is aan de macht.
  
  
• Het volk komt bijeen in vergaderingen om te stemmen over beslissingen. 

Aan de slag!

Maken:

Blz. 64

Klaar? In stilte even iets voor jezelf doen op de iPad.

Bestuur in Athene  (1)

• Koning, aristocratie, tirannie, democratie. 
  
  
• Gewone burgers moesten vechten in leger, in ruil daarvoor wilden zij inspraak in bestuur.
  
  
• Kleisthenes: alle mannen ouder dan 18 met Griekse burgerrecht mochten stemmen in volksvergadering,
  
  
• Volksvergadering kwam 40 keer bijeen.

Bestuur in Athene  (2)

• Arme mannen konden zich het niet veroorloven  om naar volksvergadering te gaan.
  
  
• Perikles: burgers kregen een vergoeding voor het bezoeken volksvergadering. 
  
  
• Ostracisme: volkstemming over wie de meeste macht had. Die persoon werd  voor lange tijd verbannen. 

Bestuur in Athene  (3)

• Volksvergadering
  - Goedkeuren van wetten 
  - Beslissen over oorlog en vrede
• Raad van 500
  - Voorbereiden van wetten
  - Twee keer deelnemen aan deze raad. 
• Dagelijkse bestuur
  - 50 personen 
  - Worden gekozen door raad van 500

• 10 Strategen (generaals)
  - Gekozen door volksvergadering voor één jaar.
  - Geven leiding aan leger en vloot.
• Rechters
  - gekozen via loting door volksvergadering
  - Straffen mensen die zich niet aan de wet houden. 

Hoe werkte het bestuur in Athene?

Noem en leg de vijf bestuursvormen uit.

Maken

Blz. 64 & 65

Klaar? In stilte even iets voor jezelf doen op de iPad.