Atoombouw

• Scheikunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Atoombouw 2.4

In deze les leer je...

• hoe een atoom opgebouwd is
• Wat neutronen, protonen en elektronen zijn
• wat het atoomnummer betekent
• wat een isotoop is
• hoe het massagetal van een atoom berekend word

In het atoommodel van Dalton word een atoom voorgesteld als een massief balletje met een eigen formaat

Het atoommodel van Thomson beschrijft het atoom als een positief geladen bol met daarin negatief geladen deeltjes (rozijnen in een krentenbol)

Rutherford ontdekt dat de positief geladen deeltjes in de kern van een atoom zitten en de negatief geladen deeltjes er in een wolk omheen.

Bohr ontdekte iets later dat de negatieve elektronen zich op specifieke afstanden van de kern bevinden

De geschiedenis van het atoommodel

Anatomie van een atoom

De kern van een atoom bestaat uit protonen en neutronen.

Hiernaast zie je een lithium (Li) atoom. In de kern zitten 3 protonen en 4 neutronen.

In de wolk om de kern vind je elektronen In het geval van lithium zijn het er 3

naam	lading	massa (u)
proton	1+	1
elektron	1-	0
neutron	neutraal	1

atoomnummers

Atomen hebben allemaal een vergelijkbare opbouw, maar verschillen in de samenstelling van neutronen, protonen en elektronen.

Het aantal protonen in een atoom kun je altijd aflezen uit het periodiek systeem. Het atoomnummer is gelijk aan het aantal protonen in een atoom, dat is uniek voor een atoomsoort.

Het aantal elektronen is gelijk aan het aantal protonen, een atoom is daarom altijd een ongeladen deeltje

hoeveel protonen heeft Berylium?

Het aantal elektronen = gelijk aan ....?

Welke atoomsoort is hier afgebeeld?

Isotopen

het aantal neutronen in een atoom kan verschillen. Dit heeft geen invloed op de chemische eigenschappen van een stof.

Een koolstof atoom heeft altijd 6 protonen, maar kan 6, 7 of 8 neutronen hebben. Dit noemen we isotopen.

Het massagetal van een atoom is de som van het aantal protonen en neutronen. Dit verschilt dus afhankelijk van welk isotoop je hebt.

atoomsoort	koolstof (C-12)	koolstof (C-14)
atoomnummer	6	6
aantal protonen	6	6
aantal elektronen	6	6
aantal neutronen	6	8
massagetal	12	14

Notatie atomen en isotopen

Koolstof (C) Atoomnummer 6 dus 6 protonen en 6 elektronen

C-12 isotoop met massagetal 12 

C-13 massagetal 13

C-14 massagetal 14 

ONTHOUDEN

• Atoomnummer = aantal protonen (+) in de kern = aantal elektronen (-) om de kern.
• Massagetal = aantal protonen + aantal neutronen in de kern.

Beschrijf de volgende atomen

Mg-25.         Hoeveel protonen/ elektronen/ neutronen?        

Ta-182

Se-80

Beschrijf de volgende atomen

 Geef van allen de aantal protonen, elektronen en neutronen

Au-199 en Au-198

Cn-285

O-16

Relatieve atoommassa

Br heeft relatieve atoommassa van 79,90 u (zie periodiek systeem).

Maar massagetal van Br is 79 en 81. (hele getallen)

Gemiddelde van de in de natuur voorkomende isotopen van Broom.

Voorbeeld Br

50,7% van Br 78,918 u

49,3% van Br 80,916 u

Gem. dus (50,7 x 78,918) + (49,3 x 80,916) = 7990,3014 u : 100

= 79,90 u Dit staat als relatieve atoommassa in periodiek sys.

Een isotoop van waterstof is deuterium of, H-2.
Waar staat die 2 voor?

1. protonen
2. neutronen
3. electronen
4. massagetal

Waterstof (H) heeft atoomnummer 1.
Hoeveel protonen, electronen en neutronen heeft H-2?

Aan de slag!

Je kunt nu de opgaven 57 t/m 64 maken blz.63