H4 | Betoog schrijven: tegenargumenten en weerleggingen

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Welkom!

Ga naar de volgende dia om te beginnen >>>

Planning van deze zelfstandige les

• Opfrissen theorie over tegen-argumenten en weerleggingen
• Hoe kun je zelf een argument weerleggen?
• Een alinea schrijven waarin je een tegenargument weerlegt

Beluister dit audiofragment

Je leert waarom het nuttig is om tegenargumenten te weerleggen in een betoog

Je kunt volledige, samenhangende alinea's schrijven waarin je een tegenargument weerleegt

De opbouw van een betoog

Inleiding

Alinea 1: aandacht trekken

Alinea 2: onderwerp introduceren

Kern

Per alinea: één argument met uitwerking

Per alinea: één tegenargument mét weerlegging

Slot

Laatste alinea: herhaling standpunt, belangrijkste argumenten en uitsmijter

Beluister dit audiofragment

Even opfrissen... wat is een weerlegging ook alweer
en waarom zou een auteur of spreker een
weerlegging geven? Leg je antwoord kort uit.

Tegenargument en weerlegging

Standpunt tekst: de overheid moet lachgas verbieden 

Alinea 6 - Tegenargument met weerlegging

Men zou tegen mijn standpunt in kunnen brengen dat verbieden door de overheid betutteling is en dat jongeren hun eigen verantwoordelijkheid moeten kunnen nemen. Hoewel sommige jongeren inderdaad in staat zijn hun eigen verantwoordelijkheid te nemen, geldt dit blijkbaar niet voor iedereen. Waarom zouden er anders steeds meer jongen gezondheidsklachten overhouden aan het gebruik van lachgas? Aangezien de gevolgen zo gevaarlijk zijn, moeten we deze betutteling voor lief nemen. Veiligheid gaat boven alles.

Beluister dit audiofragment

Een tegenargument introduceren

- Tegenstanders zeggen vaak...

- Men zou tegen mijn standpunt in kunnen brengen...

- Helaas hoor je nog wel eens...

- Er wordt vaak gedacht...

Beluister dit audiofragment

Echt en 'nep' weerleggen

Echt weerleggen: je ontkracht het tegenargument / legt uit waarom het niet klopt

'Nep' weerleggen: je noemt een voorargument dat je belangrijker vindt

Standpunt tekst: de overheid moet lachgas verbieden

Alinea 7 - Tegenargument met weerlegging

Daarnaast wordt er soms gezegd dat lachgas ook gewoon te leuk is om te verbieden. Toch lijkt me dat niet het belangrijkst: veiligheid en gezondheid gaan altijd boven plezier!

Beluister dit audiofragment

Een opdracht

Lees onderstaande alinea uit een betoog. Heeft de auteur het tegenargument goed weerlegd, of is er sprake van een afleidingsmanoeuvre? Vul het antwoord in op de volgende dia >>>

Standpunt: vwo'ers zouden een vak op havoniveau moeten kunnen afsluiten

Alinea uit de kern - tegenargument met weerlegging

Tegenstanders van dit plan stellen vaak dat leerlingen hierdoor lui zullen worden. Men is bang dat leerlingen die het vwo eigenlijk aan kunnen uit gemak een vak op havoniveau zullen afsluiten. Hier blijkt echter niets van waar te zijn. Uit onderzoek op scholen waarmee hier is geëxperimenteerd bleek dat leerlingen die in de onderbouw van het vwo er gemiddeld goed voorstonden, bijna nooit kozen voor een vak op havoniveau.

Was de weerlegging op de volgende dia geslaagd
of was er sprake van een 'neppe' weerlegging?

1. De weerlegging was geslaagd
2. De weerlegging was 'nep'

Een opdracht

Lees onderstaande alinea uit een betoog. Heeft de auteur het tegenargument goed weerlegd, of is er sprake van een afleidingsmanoeuvre? Vul het antwoord in op de volgende dia >>>

Standpunt: we zouden huiswerk moeten afschaffen

Alinea uit de kern - tegenargument met weerlegging

Tegenstanders zeggen vaak dat huiswerk nodig is om de stof af te kunnen ronden: zonder huiswerk is er niet genoeg tijd. Maar is dat reden om leerlingen op te zadelen met huiswerk, waardoor ze geen andere dingen meer kunnen doen? Is tijd voor hobby's, vrijwilligerswerk, vrienden en familie niet belangrijker dan het afronden van de lesstof?

Was de weerlegging op de volgende dia geslaagd
of was er sprake van een 'neppe' weerlegging?

1. De weerlegging was geslaagd
2. De weerlegging was 'nep'

Opdracht

Schrijf in Word een alinea van 80 woorden waarin je een tegenargument weerlegt. Volg deze stappen:

1. Kies een van onderstaande stellingen (je mag ook tegen zijn)

   - Alle kinderen zonder broertjes of zusjes moeten (niet) een huisdier krijgen

   - Alle lantaarnpalen moeten ’s nachts (niet) uit

   - Dierentuinen moeten (niet) verboden worden

2. Bedenk een tegenargument bij je stelling

3. Bedenk waarom dat tegenargument niet klopt (zoek eventueel informatie op op internet)

4. Schrijf je alinea uit (denk aan het AUB-model!)

Beluister dit audiofragment

Plak hier de alinea die je hebt geschreven
waarin je een tegenargument weerlegt.

- Doel van weerleggingen

- Tegenargumenten introduceren

- Echt en 'nep' weerleggen

Beluister dit audiofragment

Hoe vond je het om uitleg te krijgen en
huiswerk te maken met deze LessonUp?
Licht je antwoord toe.