7.2 Populaties

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4,5

Nectar H7 Soorten en relaties

- Herhaling §7.1 Soorten 

- Verder met §7.2 Populaties 

Abiotische factor

Biotische factor

Regen

Vijanden

Voedsel

Temperatuur

Grondsoort

Soortgenoten

Wat betekent tolerantie
(in ecologische zin) ;) ?

belang van tolerantie: het zegt iets over hoe goed soorten tegen veranderingen kunnen. Dus wat er met soorten/populaties/ecosystemen gaat gebeuren als het klimaat verandert. 

Wat betekent het voor een vis als de temperatuur onder zijn tolerantiegebied komt?

1. hij gaat meteen dood
2. hij kan niet meer voortplanten
3. hij gaat na een tijdje dood
4. hij heeft geen zin meer in biologie

Welke soort kan het beste tegen schommelingen van deze milieufactor? Leg je antwoord uit!

Wat kan je zeggen over de optimumwaarde van
soort a en soort b?

Populatiedichtheid - konijnen?

Natuurlijke vijand van konijn (vos) verdwijnt. Wat gebeurt er?

Wat gebeurt er als de populatiedichtheid te groot wordt?

Introductie van konijn+

Wat gebeurt er?

§7.2 Leerdoelen

1. Je vergelijkt de begrippen populatiegrootte en populatiedichtheid
2. Je legt verband tussen de draagkracht van een gebied en de populatiegrootte 
3. Je verklaart de invloed van monoculturen en biologische landbouw op de biodiversiteit en populatiegrootte in een gebied.

Populatiedichtheid

Populatiegrootte

De populatiegrootte is het aantal individuen van een soort in een bepaald gebied. 

De populatiedichtheid is het aantal individuen van een soort per oppervlakte- of volume-eenheid. 

Veranderingen in populatiegrootte

Geboorte

Sterfte

Immigratie

Emigratie

Exoten

Organismen die zich hebben gevestigd in een land waar ze oorspronkelijk niet vandaan komen 

• Direct of indirect ingevoerd door de mens
• Kunnen zich onafhankelijk voortplanten!

Oostvaardersplassen

Grote aantallen paarden, runderen en edelherten houden het gras en riet kort 

Maar kunnen er ook teveel grazers in een gebied zijn? En welke problemen ontstaan dan?

Draagkracht

Oostvaardersplassen

De draagkracht van een gebied is het maximale aantal populaties met een maximale grootte per populatie die zich over een langere tijd in dat gebied kunnen vestigen.

Oostvaardersplassen

Uiteindelijk sterven elke winter de grote grazers in grote aantallen

Dat komt doordat er niet genoeg voedsel/ruimte is voor de populatiegrootte

Oostvaardersplassen

Boswachters schieten preventief een deel van de grote grazers dood

Wat zouden andere opties zijn?

Waardoor kon de Grauwe gans in Nederland een plaag worden?

1. alleen doordat er een overmaat aan voedsel is
2. alleen doordat er weinig predatoren in het gebied zijn
3. alleen doordat de ganzen maar een deel van het jaar in NL verblijven
4. alleen door het overmaat aan voedsel en het geringe aantal predatoren in het gebied

Leg uit hoe grote grazers ervoor zorgen dat soorten die in struiken en gras voorkomen verdwijnen in de Oostvaardersplassen.

de populatiegrootte schommelt meestal rondom een biologisch evenwicht (BiNaS 93...)

Factoren van invloed op populatiedichtheid: 

• dichtheidsafhankelijke factoren: prooi, parasitisme, ziekte, voedselconcurrentie. → werkt via negatieve terugkoppeling wat zorgt voor biologisch evenwicht. 
• dichtheidsonafhankelijke factoren: klimaat , ramp, activiteit mens→ toeval en heeft dus geen terugkoppeling.
• vreemde soorten

Deze factoren beïnvloeden het geboortecijfer, sterftecijfer en emigratie of immigratie.  

Bekijk het diagram

In dit ecosysteem lijkt er sprake te zijn van een dynamisch evenwicht tussen een predator en zijn prooi

uitheemse soorten

= soorten die van oorsprong niet in het gebied voorkomen. Sommige kunnen zich vestigen en verspreiden.

Exoot = Als de mens voor introductie heeft gezorgd

Populatiegroei invasieve soort 

• Begin exponentiële groei;  hulpbronnen onbeperkt en ontbreken van natuurlijke vijand. (J-curve) 
• Dan wordt draagkracht bereikt en stelt zich biologisch evenwicht in
• Draagkracht: De maximale populatiegrootte die over langere tijd in een bepaald gebied kan worden gehandhaafd.

https:

Monocultuur

Wat houdt dat in?

Wat ga je doen?

1. Lezen tekst op pagina 225
2. Maken opdracht 18 t/m 24

Tijd over?
Dan maak je opdracht 25 t/m 27 ook (= huiswerk)

a. Wat is een monocultuur?
b. Noem drie nadelen van een monocultuur.

Wat is een nadeel van chemische bemesting?

Geef een voorbeeld van ecologische landbouw

De aardappels in één veld zijn vaak een kloon. Welke uitspraak is dan waar?

1. Ze hebben allemaal ander DNA
2. Ze hebben allemaal exact hetzelfde uiterlijk
3. Ze zijn allemaal even vatbaar voor ziektes