H3 - Week 45 - les 1 - samentrekkingen

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Welkom!

Nederlands 

Mevrouw Takken, TNL

[e-mail]

Ma, Di, wo, vrij

- Welkom

- Dagopening

- Stillezen

- Samentrekkingen (gram. H2)

Doel:

- Je kunt benoemen wat een samentrekking is. 

Vandaag in de les:

Stillezen

Als een woord of woordgroep twee keer voorkomt, mag je het weglaten:

 - dat heet een samentrekking

Samentrekkingen

Er bestaat voorwaartse en achterwaartse samentrekking:

Voorwaartse samentrekking: het gezamenlijke deel wordt genoemd in het eerste deel van de samentrekking en verderop weggelaten: een antieke lamp en een moderne (-);

Achterwaartse samentrekking: het gemeenschappelijke deel wordt genoemd in het laatste deel van de samentrekking en daarvóór weggelaten: binnen- en buitenland.

Samentrekkingen

Samentrekkingen komen voor op drie niveaus:

1. woordniveau 

2. woordgroepsniveau 

3. zinsniveau 

Samentrekkingen

Samentrekkingen komen voor op drie niveaus (in de voorbeelden is het weggelaten deel onderstreept):

1. woordniveau – op de plaats van het samengetrokken woorddeel wordt een streepje geschreven: keukenstoel en -tafel; zon- en feestdagen;

2. woordgroepsniveau 
3. zinsniveau 

Samentrekkingen

Samentrekkingen komen voor op drie niveaus (in de voorbeelden is het weggelaten deel onderstreept): 

1. woordniveau 

2. woordgroepsniveau – binnen een woordgroep worden een of meer hele woorden weggelaten: dure ringen en (-) armbanden; hoge (-) en lage bergen;
3. zinsniveau 

Samentrekkingen

Samentrekkingen komen voor op drie niveaus (in de voorbeelden is het weggelaten deel onderstreept): 

1. woordniveau 
2. woordgroepsniveau 
3. zinsniveau – een of meer zinsdelen (ow, lv, mv, bwb enz.) die twee keer voorkomen, worden weggelaten:
– Iris volleybalt op zaterdag en Peter (-) op zondag.

– Je wilt (-) en krijgt een leuk cadeautje.

Samentrekkingen

Wanneer mag je een samentrekking op zinsniveau gebruiken?

Samentrekken mag alleen als aan drie voorwaarden wordt voldaan:
1. de weggelaten woorden hebben dezelfde functie (zinsdeel, woordsoort),
2. dezelfde betekenis én
3. hetzelfde getal (enkelvoud/meervoud) als de woorden die blijven staan.

Samentrekkingen

Is de samentrekking in deze zin goed?

De Eerste Kamer heeft de wet aangenomen en geldt vanaf 1 januari

1. ja, dat klopt
2. nee, dat klopt niet

De Eerste Kamer heeft de wet aangenomen en geldt vanaf 1 januari.

Het onderwerp is in beide zinnen niet hetzelfde:
a. de Eerste Kamer

b. de wet

Zoals het hier nu staat, geldt de Eerste Kamer vanaf 1 januari. 

Samentrekkingen

Wat: Werk aan de planner van deze week:
1.  Grammatica H2 - samentrekking: opdracht 1 t/m 5
2. Formuleren H2   - samentrekking controleren:  opdracht 1,2 en 3

Wanneer: Deze week, in de les (anders huiswerk)

Hoe: Lees de theorie goed door, werk vooral netjes (kwaliteit boven kwantiteit)

Aan de slag: