7.3 eten

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 4

7.3: Eten

Leerdoelen 7.3 

• Je kunt voedingstoffen en hun functie noemen.
• je kunt uitleggen wat gezond eten is en met de schijf van Vijf of een voedingsmiddelentabel bepalen of een maaltijd gezond is.
• Je kunt beschrijven hoe tandbederf ontstaat.
• Je kunt beschrijven waardoor  verstopte bloedvaten kunnen ontstaan. 
• Je kunt uitleggen wat er kan gebeuren bij ondervoeding en overmatige voeding.

Noem drie voedingsmiddelen

Noem 3 voedingsstoffen

Wat zijn voedingstoffen en voedingsmiddelen? 

Plantaardige voedingsmiddelen

Dierlijke voedingsmiddelen

Voedingsvezels

- geen voedingsstof!

- Stimuleert de darmen

- Voorkomt obstipatie ( verstopping)

- Zorgen voor een verzadigd gevoel

- in plantaardige voedingsmiddelen

- voedingsvezels worden zelf niet verteerd

Je kunt de 6 voedingsstoffen indelen in 3 groepen:

Energierijke stoffen/ brandstoffen:

vetten en koolhydraten ( suikers, zetmeel)

Bouwstoffen:

water, mineralen en eiwit

Beschermende stoffen:

vitamine en mineralen

De 6 voedingsstoffen:

Adviezen en schijf van vijf

Schijf van vijf

groepen voedingsstoffen

voedingsstoffen

Zoek bij elkaar

energierijke stoffen

bouwstoffen

beschermende stoffen

koolhydraten

vetten

eiwitten, vetten

mineralen, water

vitaminen

mineralen

Welk vak van de schijf van vijf bevat veel koolhydraten?

1. Groen
2. Blauw
3. Oranje
4. Paars

Energierijke stoffen

Bouwstoffen

Beschermende stoffen

suiker

zetmeel

vetten

eiwitten

mineralen

vitaminen

vetten

mineralen

water

Waar zijn voedingsvezels belangrijk voor?

1. voor de smaak
2. voor het kauwen
3. voor de darmen
4. voor het slikken

Waar zorgen de voedingsstoffen voor?

Energierijke stoffen

Bouwstoffen

Beschermstoffen

Energie

Groeien

Beschermen tegen ziektes

Hoe kom je aan energie?

Je gebruikt energie om:

warm te blijven, te bewegen, na te denken, je eten te verteren

Deze energie haal je uit je eten en drinken.
Hierin zitten energierijke stoffen.

Energierijke stoffen:

1. koolhydraten = verzamelnaam voor zetmeel en suikers (glucose en gewone tafelsuiker)
2. vetten

Hoe houd je een gezond gewicht?

Hoeveel energie je nodig hebt, hangt af van je:

-  leeftijd.

-  hoeveel je beweegt.

-  geslacht.

- omgevingstemperatuur

Begrip:

Grondstofwisseling= hoeveelheid energie dat je lichaam in rust gebruikt voor alle lichaamsprocessen

Hoeveel energie heb je nodig?

Energie wordt aangegeven met joules.

Verpakking: kilojoules (Kj) = 1000 joules

Energie ook vaak aangegeven in calorieën. 

1 kilocalorie (1 kcal) 1 kcal= 1000 calorieën.

Je kunt kilojoules en kilocalorieën 

in elkaar omrekenen

Waarom matig met suiker en vet?

Je hebt ongeveer 250 gram koolhydraten (suikers & zetmeel) per dag nodig:

Wanneer heb je meer nodig?

Niet alle koolhydraten zijn gezond, bijvoorbeeld suikers.

Suikers kunnen zorgen voor tandbederf/ cariës (=gaatjes in je tanden en kiezen)

Hoe ontstaat een gaatje?

• Suiker wordt omgezet in zuur door bacteriën, dit zuur tast tandglazuur aan.
• Hierdoor lost tandbeen op en ontstaat een gaatje.

Waarom niet teveel frisdranken / fruitdranken?

Deze dranken zijn al zuur en zit ook veel suiker in!

Waarom 2x per dag poetsen met fluoride tandpasta?

Fluoride maakt glazuur sterker!

Waarom matig met vet?

Je hebt ongeveer 70 gram vet per dag nodig.

Krijg je meer energierijke stoffen binnen 

dan je lichaam nodig heeft dan slaat je lichaam 

dit op als vet en word je dik.

Bij teveel vet vernauwen je bloedvaten 

door teveel cholesterol 

Gevolgen teveel cholesterol

Vernauwing bloedvaten- hoge bloeddruk

Vernauwing van bloedvaten in kransslagader: gevaar hartinfarct

Hartinfarct= door een vernauwing in de kransslagader komt er te weinig bloed met zuurstof en voedingstoffen bij het hart, hierdoor sterft een stukje van de hartspier af.

Overgewicht en ondergewicht

Als je te veel eet en te weinig beweegt kun je overgewicht krijgen.

Als je te veel beweegt en te weinig eet kun je ondergewicht krijgen.

Overgewicht

-  meer kans op hart- en vaatziekten

-  meer kans op suikerziekte

 

-  slecht voor je gewrichten

 door overbelasting

ondergewicht

ondergewicht betekent dat je te weinig weegt.  

Gevaar bij ondergewicht is, dat bepaalde lichaamsfuncties uitvallen en het lichaam eigen eiwitten (van organen) gaat gebruiken om aan energie te komen

groepen voedingsstoffen

voedingsstoffen

Zoek bij elkaar

energierijke stoffen

bouwstoffen

beschermende stoffen

koolhydraten

vetten

eiwitten, vetten

mineralen, water

vitaminen

mineralen

In welke regel staan alleen voedingsstoffen?

1. koolhydraten, rijst, mineralen
2. suiker, eiwitten, mineralen
3. voedingsvezels, suiker, koolhydraten
4. water, vitaminen, melk

Hieronder staan twee uitspraken over voedingsvezels. -
1. Voedingsvezels zijn voedingsstoffen.
2. Voedingsvezels zorgen ervoor dat je voedsel beter wordt verteerd.
Welke uitspraak is juist?

1. alleen uitspraak 1
2. alleen uitspraak 2
3. uitspraken 1 en 2
4. geen van beide uitspraken

Beschermende stoffen zijn:

1. eiwitten, mineralen, water, vetten
2. vitaminen, mineralen
3. Koolhydraten, vetten
4. vitaminen, vetten

Energierijke stoffen zijn:

1. eiwitten, mineralen, water, vetten
2. vitaminen, mineralen
3. Koolhydraten, vetten
4. vitaminen, vetten

Je lichaam gebruikt niet altijd evenveel energie.

Op een koude dag verbruik je veel / weinig energie.

1. veel
2. weinig

Fluoride beschermt tegen gaatjes. Voor welke laag in de tekening is fluoride belangrijk?

1. Alleen laag 1
2. Alleen laag 1 en 2
3. Laag 1,2 en 3
4. Alleen laag 3

Eetstoornissen

Wat weet jij al van eetstoornissen?

- Vorm een tweetal (duo) en zoek informatie op over eetstoornissen.

- Welke eetstoornissen bestaan er zoal en wat kun jij er over vinden op het internet.

- Verzamel jullie informatie op de laptop. 

In de volgende dia's extra video's met uitleg. 

0