Cursus 7 spelling VWO 3

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

Welke onderdelen hebben we tot nu toe behandeld met spelling?

Hoe heet het leesteken op de letter e?
cliché

1. koppelteken
2. accent aigu
3. accent circonflexe
4. accent grave

Hoe heet het leesteken op de letter e? enquête

1. cedille
2. accent aigu
3. accent grave
4. accent circonflexe

Hoe heet het leesteken op de letter i?
naïef

1. trema
2. apostrof
3. dubbele punt
4. koppelteken

Hoe heet het leesteken tussen de woorden in?
na-apen

1. samenstellingsteken
2. combinatieteken
3. koppelteken
4. cedille

Hoe heet het leesteken onder de letter c?
Curaçao

1. accent circonflexe
2. apostrof
3. accent aigu
4. cedille

Hoe heet het leesteken op de letter e?
scène

1. accent grave
2. accent aigu
3. accent circonflexe
4. apostrof

Hoe heet het onderstaande leesteken?
Max' fiets

1. trema
2. apostrof
3. komma
4. aanhalingsteken

Het trema gebruik je:

• * Om te voorkomen dat twee klinkers in één woord samen worden uitgesproken: weeïg, beëindigen, tweeën, geüpload, naïef, Azië, poëzie (maar niet in: koala, evalueren, ontplooiing).
• * In leenwoorden zoals: föhn, überhaupt. In Duitse woorden noemen we het trema: umlaut.

LET OP!! In samenstellingen gebruik je geen trema, maar een koppelteken: toe-eigenen, na-apen, foto-expositie, café-eigenaar, zee-egel

De apostrof gebruik je:

• Om uitspraakproblemen te voorkomen als je een s schrijft achter woorden die eindigen op de enkele klinkers: a, o, u, i, y: paraplu's, pony's, Cato's skateboard (maar niet in: bureaus, essays vanwege de uitspraak
• Als weglatingsteken: 's middags, m'n slaapkamer, Max' fiets
• In meervouden en afleidingen van afkortingen: dvd'tje, gsm'en, vwo'er
• In verkleinwoorden op y, voorafgaand door een medeklinker: baby'tje (maar: cowboytje)

Er zijn 3 accenten:

• Accent aigu: cliché, paté, privé
• Accent grave: etagère, après-ski, blèren, scène
• Accent circonflexe: enquête, gêne

Let op: 

Om klemtoon aan te geven, wordt het accent aigu gebruikt. Het staat dan op de klinkers van de lettergreep:

Je moet je profielwerkstuk vóór maandag inleveren.

Cedille

Deze staat onderaan de c en zorgt ervoor dat een c als een s klinkt, wanneer die voor een a, o of u staat:

Curaçao, façade.

Normaal klinkt de c in die gevallen als een k:

cacao, combineren, cumulus.  

Kies het juist gespelde woord

1. geautomatiseerd
2. geäutomatiseerd

Kies het juist gespelde woord

1. s' middags
2. 's middags

Kies het juist gespelde woord

1. baby'tje
2. baby-tje

Kies het juist gespelde woord

1. kniën
2. knieën

Paragraaf 3 Met of zonder n?

Doel:

• Ik kan de meervouds-n bij zelfstandig gebruikte telwoorden en bijvoeglijke naamwoorden goed gebruiken.

Hoe werkt het?

• STAP 1. Kijk of je te maken hebt met een bepaald telwoord, onbepaald telwoord of bijvoeglijk naamwoord.

- Bepaald telwoord: tientallen, honderden, duizenden, miljoenen
- Onbepaald telwoord: enkele(n), sommige(n), vele(n), weinige(n)
- Bijvoeglijk naamwoord (verwijzend naar mensen): gehandicapte(n), dove(n), blinde(n), slechthorende(n)

Hoe werkt het?

STAP 2. Bepaal de regel:

• Bepaalde telwoorden: altijd met –n!! tientallen kinderen, honderden mensen, miljoenen vissen.
  
• Onbepaalde telwoorden:

 1. Wordt er naar mensen verwezen?

  Ja: ga door naar 2

  nee: zonder –n

2. Wordt het zelfstandig gebruikt? (staan er geen mensen in de zin of de vorige zin die je hier ook weer achter kan plakken?)

  Ja: met –n

  Nee: zonder –n

-Bijvoeglijke naamwoorden (verwijzend naar mensen)

• Niet zelfstandig gebruikt: zonder –n (gehandicapte man / gehandicapte mannen)

• Wel zelfstandig gebruikt: enkelvoud zonder –n en meervoud met –n

(de blinde / de blinden)

Voorbeeldzinnen

Voorbeeldzinnen ->

met stappen erbij

Als jongere / jongeren heb ik minder vrije tijd dan ik zou willen.

1. jongere
2. jongeren

Van alle zeedieren raken er jaarlijks enkele / enkelen verstrikt in plastic.

1. enkele
2. enkelen

Aan de slag - huiswerk 

Maak een samenvatting/overzicht/presentatie van de spellingregels van paragraaf 2 en 3. 

Geef bij iedere regel ook voorbeelden en leg deze uit.