HF 2.1 Cel en leven

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Eerst even voorstellen!

Thema 2:

Cel en leven

paragraaf 2.1

Celbiologie

(onderbouw)

4 soorten cellen

Waar herken je ze aan?

Lesdoelen

• De organisatieniveaus van de biologie kennen.
  
• Kunnen uitleggen wat stamcellen zijn en welke speciale rol zij vervullen.
  
• Kunnen beredeneren wat de verhouding oppervlak/inhoud betekent voor celgrootte of warmteverlies van organismen

Organisatieniveau

• Hiërarchisch niveau van complexe structuren
• Klein --> Groot
• In het boek gaat het over suikerziekte... 

Organisatieniveau (klein naar groot)

Insuline (molecuul) --> Betacellen in eilandjes van langerhans (cellen) --> alvleesklier (orgaan) --> Men voelt zich ziek (organisme)

Zet de organisatieniveau's in de juiste volgorde

Weefsel

Organel

Cel

Molecuul

Populatie

Orgaan

organisme

orgaanstelsel

levensge-

meenschap

ecosysteem

Correcte volgorde

1. Molecuul

2. Organel

3. Cel

4. Weefsel

5. Orgaan

6. Orgaanstelsel

7. Organisme

8. Populatie

9. levensgemeen-schap

10. ecosysteem

Emergente eigenschap

Een eigenschap dat niet valt af te leiden aan afzonderlijke onderdelen...

• Een spier is een orgaan
• Een spier kan samentrekken
• Een spier kan niet springen

Om te kunnen springen, wat gebeurt er dan in het lichaam?...

Emergente eigenschap

Een organisme kan springen omdat...

• Bloedstroming in bloedvaten in de spieren
• Zenuwen
• Zintuigen

In suikerziekte onderscheiden wij een hyper en hypo

Hyper: Veel suikers in het bloed

Hypo: weinig suikers in het bloed --> eten van suikers

Mensen met een hyper...

• Insuline spuiten...
• Transplantatie ( een hele alvleesklier)...
• Stamcellen... (cellen van 'eilandjes van Langerhans')

Stamcellen

• Stamcellen brengen nieuwe cellen voort
• Stamcellen zijn on-gedifferentieerde cellen.
• Voorbeelden: toplaag van darmen, ons huid, bloedcellen (beenmerg) 

Ga aan de slag! 

20 minuten aan het werk

Voorkennis (mag je maken)

! Opdracht 1 t/m 11 !

Klaar?

Je hebt keuze uit:

1. Doorwerken  

2. Video OVER BIOLOGIE bekijken 

• biojuf: oppervlakte vergroting

https://www.youtube.com/watch?v=GomWTqOoVAw

• Biologie met Joost: Organisatieniveaus

https://www.youtube.com/watch?v=3YcTyiKwE8g

• NGBiologie

3. Samenvatting maken over deze paragraaf