BOL LE 6 week 2 somatiek Verplegen in de palliatieve en terminale fase

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 3

klachten in de terminale fase

Voorkomende complicaties

• pijn;
• jeuk;
• vermoeidheid;
• slapeloosheid;
• ademhalingsproblemen;

• voedingsproblemen;
  
• vochtophoping in de buikholte;
  
• problemen met de uitscheiding;
  
• delier.

PIJN

• Onrustig, beweging & gedrag
• Stemmingswisselingen
  
• Non-verbale uitingen
• Kermen of kreunen
• Pijnlijke plek vasthouden
• Verkrampen (vuisten ballen)

ZORG bij PIJN

• Voorlichting (& medicatie)
• Pijnbestrijding

pijnladder WHO

Benauwdheid, anorexie, vermoeidheid, misselijkheid en braken zijn veelvoorkomende symptomen bij patiënten in de palliatieve fase.

Deze symptomen kunnen onder andere worden behandeld met corticosteroïden, waarbij dexamethason eenmaal daags 4 tot 8 mg de voorkeur heeft vanwege de lange biologische halfwaardetijd.

Jeuk

• droge huid
• angst/stress
• t.g.v. ziekte
• oorzaak achterhalen

Zorg bij jeuk

• zeep?
• huid invetten
• drinken
• handhygiëne
• luchtige kleding (zweten)
• ventilatie
• dunne dekens

Vermoeidheid

• activeren (wat kan) en verdelen over de dag
• slaap-waakritme (omgeving belangrijk)
• voeding
• hulp bij adl (evt. naasten)
• prioriteren van activiteiten

Slapeloosheid

• invloed op welbevinden
• angst, verdriet, zorgen
• omgevingslawaai
• pijn, jeuk
• bijwerkingen medicatie 

Ademhalingsproblemen

• dyspnoe, pneumonie
  -> O2, ophoesten (huffen)
• goede houding
• rustig laten praten
• oefeningen
• oorzaak achterhalen
• inspanning afwisselen met ontspanning

• Voedingsproblemen

• Spijsvertering verslechtert
• Misselijkheid, slikproblemen, gewichtsverlies
• Braken -> fecaal-, retentie- en projectielbraken 
• Dehydratie (vochtverlies)

Ascitis (vocht in buikholte)

Door  hartfalen, leverproblemen, tumoren, tekort aan eiwitten of infectie buikvlies:

• opgezette buik -> verdrukking organen
• buikpijn
• oedeem onderbenen
• verminderde mobiliteit
• diuretica / drain

Uitscheidingsproblemen

• Obstipatie
  
• Diarree
• Incontinentie
• Urineretentie
• Cystitis

Delier

• Oorzaak bestrijden
• Eventueel rustgevende medicatie
• DOSS
• Vertrouwde omgeving
• Rust
• Korte zinnen

Stervensfase

Overlijden binnen enkele dagen tot een week

• comfort
• verlichten complicaties
• geen onnodige handelingen
• mondzorg (geur)
• buiten bewustzijn -> alleen zorg bij vervuiling

Lichamelijke veranderingen 

Tijdens het stervensproces:

•      voeding en vocht
  
• verandering:
  -> blik
  -> bewustzijn
  -> ademhaling
  -> reflexen
  
• verminderde hartfunctie

Na het overlijden

• Hartslag en ademhaling zijn gestopt
• Spieren verslappen
• Huidskleur grauwig, gelig of bleek
• Na enkele uren lijkstijfheid
• Na 72 uur lijkstijfheid verdwenen