4TL 8.4 Afvalstoffen les 1 en 2

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 4

8.4 Afvalstoffen

Op welke plek in je lichaam komt de lymfe weer in je bloed terecht?

Leerdoelen

1. Je kunt uitleggen welke organen afvalstoffen uit je lichaam verwijderen en uitleggen waarvoor dat is. 
2. Je kunt de functies van de lever beschrijven.
3. Je kunt de bouw en werking van de nieren beschrijven. 

Weet je nog?

Samen opdracht 1 en 2 maken.

Uitscheidingsorganen

Door verbranding en andere processen in het lichaam ontstaan afvalstoffen. 

De afvalstoffen komen in het bloed terecht.

Het bloed verandert daardoor de hele tijd van samenstelling.

Het lichaam wil het liefst de samenstelling van het bloed zoveel mogelijk gelijk (constant) houden. De uitscheidingsorganen helpen hierbij.

Pietertje rent een rondje in het park. 's Avonds zit hij Netflix te kijken op de bank. Wanneer komen er meer afvalstoffen van verbranding vrij?

1. Als Pietertje een rondje rent
2. Als Pietertje thuis op de bank netflix zit te kijken.

Welk uitscheidingsorgaan zorgt ervoor dat koolstofdioxide ons lichaam kan verlaten?

1. Lever
2. Huid
3. Nieren
4. Longen

Welke taken heeft de lever?

1. De lever zorgt voor afbreken en omzetten van stoffen.

2. De lever maakt stoffen.

3. De lever slaat stoffen op. 

1. Omzetten en afbreken van stoffen 

1. Giftige stoffen afbreken, zoals alcohol en medicijnen en omzetten in onschadelijke stoffen. 

2. Overtollige eiwitten afbreken, daarbij ontstaat ureum ==> nieren

3. 'Versleten' rode bloedcellen afbreken. IJzer uit de hemoglobine opslaan en de rest uit het lichaam verwijderen. 

2. Het maken van stoffen 

1. De lever maakt gal. (verdeelt het vet uit de voeding in kleine druppeltjes)

2. De lever maakt cholesterol (gebruikt je lichaam om nieuwe cellen te maken)

https://schooltv.nl/video/de-lever-en-de-gal-belangrijk-voor-een-goede-spijsvertering/ 

1.18 min

3. Het opslaan van stoffen 

1. De lever slaat glucose op in de vorm van glycogeen.

2. De lever slaat vitaminen A en D op. 

Waar krijgt de lever bloed vandaan?

1. Leverslagader

Brengt zuurstofrijk bloed naar de lever. 

2. Poortader

De poortader, brengt zuurstofarm bloed, maar rijk aan voedingsstoffen naar de lever.

Welk hormoon gemaakt door de alvleesklier zorgt dat glucose kan worden opgeslagen in de vorm van glycogeen.

1. Adrenaline
2. Insuline
3. Glucagon

Nieren

1. Het lichaam heeft 2 nieren.

2. De nieren liggen aan de achterzijde in de buikholte.

3. 2 urineleiders verbinden de nieren met de urineblaas.

Wat filteren nieren uit het bloed?

1. Afbraakproducten van de lever: ureum, restproducten van alcohol of medicijnen

2. Overtollige stoffen, dus stoffen waar je er teveel van hebt in het lichaam; bijvoorbeeld water, zouten en zelfs sommige vitaminen.

3. Overbodige stoffen, stoffen die je lichaam niet nodig heeft, zoals kleurstoffen. 

Hoe werken de nieren? 

1. Via de nierslagaders komt er bloed met afvalstoffen de nier binnen.

2. In de nierschors zitten miljoenen filtertjes, deze halen de afvalstoffen uit het bloed. 

3. Het niermerg bevat buisjes, die de afvalstoffen met water opvangen ==> = urine

4. De urine gaat via het nierbekken en de urineleiders naar de urineblaas. 

Bloed laten zuiveren door een kunstnier heet dialyseren.

Huiswerk

Lezen 8.4 blz 128 t/m 135 

Maken 8.4 opdracht 1 t/m 18

Via welke drie organen raakt het lichaam water kwijt?

1. Hart, longen, darmen
2. Longen, huid, nieren
3. Nieren, darmen, longen
4. Lever, nieren, longen.

https:

https:

Hoeveel liter urine ontstaat er per dag in jouw nieren?

1. 0.5 liter
2. 1 liter
3. 1.5 liter
4. 2.0 liter