H1 De-woorden en Het-woorden

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 1

Wat ga je leren in deze paragraaf?

Aan het eind van de paragraaf kan/weet je:

1. opzoeken of iets een mannelijk, vrouwelijk of onzijdig woord is;
2. wanneer je de woorden deze, dit, die en dat moet gebruiken.

regels voor 'het' woorden

• verkleinwoorden
• windrichtingen, kleuren en talen
• sporten en spellen
• metalen, stoffen en materialen
• woorden die beginnen met ver- of ont-
• werkwoorden die gebruikt worden als zelfstandig naamwoord
• woorden met 2 lettergrepen die beginnen met ge- en be-
  
• woorden die eindigen op -isme of -ment
• woorden die eindigen op -sel of -um
  

Mannelijk, vrouwelijk of onzijdig

• In het Nederlands is het lastig te bepalen of een zelfstandig naamwoord mannelijk, vrouwelijk of onzijdig is. Je kunt het alleen zien aan het lidwoord.
  

• Woorden met het lidwoord 'het’ zijn altijd onzijdig (o).
• Woorden met het lidwoord 'de' zijn mannelijk (m) of vrouwelijk (v).

• Als je wilt weten of een woord mannelijk of vrouwelijk is, kun je in een woordenboek of woordenlijst opzoeken of een woord mannelijk (m) of vrouwelijk (v) is.
• Vrouwelijke woorden zijn bijvoorbeeld woorden die je gebruikt als het om vrouwelijke personen of dieren gaat (koningin, kip, moeder).

Waarom?????

Waarom is het belangrijk te weten of een woord mannelijk, vrouwelijk of onzijdig is?

Omdat je dat bij verwijzingen wel kunt zien!

• Heb je een boek gekocht? Ja. Het ligt op de tafel.
• Onze kip heeft deze week elke dag een ei gelegd. Ze is er maar druk mee.

Opdracht

In de zin vul je steeds de of het op de puntjes in. Wat is het juiste antwoord?

Terwijl … inwoners van Schiedam rustig lagen te slapen, ontstond er midden in het dorp plotseling een krater van 25 meter diep.

1. de
2. het

… gat is veertig meter lang en dertig meter breed. Wonder boven wonder is er niemand gewond geraakt.

1. de
2. het

Wel raakten veel huizen zwaar beschadigd en moesten … dorpsbewoners worden geëvacueerd.

1. de
2. het

De en het, deze en dit, die en dat.

Wat kies je?

Is het nou:

"Die meisje heeft mij een knipoog gegeven?" óf "Dat meisje heeft mij een knipoog gegeven."

Wanneer gebruik je het, dit en dat?

• Je gebruikt het, dit en dat voor onzijdige woorden.
• het toernooi: dit toernooi/ dat toernooi.

Wanneer gebruik je de, deze en die?

• Je gebruikt de, deze en die voor mannelijke en vrouwelijke woorden.
• de beker: deze beker/die beker.

Zelf oefenen

Maak alleen (of samen)  de volgende opdrachten in je boek:

• opdracht 2, 3 en 4 op blz. 71/72.

• Als je klaar bent, kijk je in de LessonUp-app wat je kunt/mag/moet doen.
  

Voor als je klaar bent...

• Je mag opdracht 5 proberen. Kijk maar of je eruit komt.
• Je mag ook de extra opdrachten in je map maken;
• Je mag natuurlijk altijd lekker lezen.

Oefenen

1.  Presentatie
2.  detail
3. volwassene
4.  kast
5. stoel

Toetsen

Maandag 6 februari, 3e uur: SO Spelling (blz. 67 t/m blz.70)

Woensdag 8 februari, 5e uur: SO Formuleren (blz. 71 en 72)

Maandag 13 februari, 3e uur; hoofdstuktoets hst.2