NN7 - Grammatica §12 Bijwoord - 1VWO

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

Grammatica

§ 12 Bijwoord

1VWO

Bekijk de volgende zin:

 

– Morgen (bwb) / komt / het Scapino Ballet / hier (bwb) / een voorstelling / geven.

Bekijk de volgende zin:

 

– Morgen (bwb) / komt / het Scapino Ballet / hier (bwb) / een voorstelling / geven.

In deze zin zijn de woorden Morgen en hier bijwoorden. Als een bijwoordelijke bepaling uit één woord bestaat, is dat woord als woordsoort een bijwoord (bw).

Zo herken je een bijwoord:

Een bijwoord kan van alles aangeven, bijvoorbeeld:

– tijd: eergisteren, indertijd, ooit, overmorgen, laatst, vroeger, tegenwoordig;

– plaats/richting: daar, ginds, hier, nergens, overal / daarheen, erlangs, opzij, vooruit;

– een reden/oorzaak: daarom, vandaar / hierdoor, daardoor;

– een vraag: hoe, waar, waardoor, waarheen, waarom, wanneer;

– (on)zekerheid: ongetwijfeld, vast, wel, misschien, vermoedelijk, zeker;

– ontkenning: niet, nooit, nimmer, geenszins.

Wat kan een bijwoord aangeven? Noem twee dingen.

Een bijwoord kan iets zeggen over:

 

– een hele zin: Straks / willen / we / ergens / een patatje / gaan eten.

– een werkwoord: Die Julian / kan / goed / zingen (zww).

– een bijvoeglijk naamwoord: Ik / vind / dit / een uiterst ingewikkelde (bn) situatie.

– een ander bijwoord: Die Julian / kan / behoorlijk goed (bw) / zingen.

Sommige bijwoorden kun je verwarren met andere woordsoorten.

Een bijwoord lijkt soms op een bijvoeglijk naamwoord, maar dat laatste zegt iets over een zelfstandig naamwoord en een bijwoord niet:

– Krijgen jullie in Maastricht straks een mooi (bn) huis (zn)?

– Vayenne kan volgens mij mooi (bw) tekenen (zww).

Delen van scheidbare werkwoorden (aankijken, namaken) zijn geen voorzetsel, maar bijwoord: 

De docent / legt / het lijdend voorwerp / uit. 

(uit = bw; deel van uitleggen)

Volgens de diëtiste is een FLINK deel van haar klanten behoorlijk zwaar.

1. bijvoeglijk naamwoord
2. bijwoord

Volgens de diëtiste is een deel van haar klanten BEHOORLIJK zwaar.

1. bijvoeglijk naamwoord
2. bijwoord

Volgens de diëtiste is een deel van haar klanten behoorlijk ZWAAR.

1. bijvoeglijk naamwoord
2. bijwoord

Het was naar Rome een BEHOORLIJK eind lopen en ik heb er een heel jaar over gedaan.

1. bijvoeglijk naamwoord
2. bijwoord

Het was naar Rome een behoorlijk eind lopen en ik heb er een HEEL jaar over gedaan.

1. bijvoeglijk naamwoord
2. bijwoord

Oké, het was gisteren FLINK koud, maar je bewering dat het vroor, is erg overdreven.

1. bijvoeglijk naamwoord
2. bijwoord

Oké, het was gisteren flink koud, maar je bewering dat het vroor, is ERG overdreven.

1. bijvoeglijk naamwoord
2. bijwoord

De recente overstromingen waren voor de ZWAAR getroffen bevolking heel erg.

1. bijvoeglijk naamwoord
2. bijwoord

De recente overstromingen waren voor de zwaar getroffen bevolking HEEL erg.

1. bijvoeglijk naamwoord
2. bijwoord

Ga nu naar de digitale software van Nieuw Nederlands en kijk wat ik bij de planning heb klaargezet voor je.