V5 - TH1 - les 11

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

Thema 1 - Regeling 

Bs 6: spieren en bewegen

planning tot de toetsweek

6/10 (9e)-> BS6 laatste stukje

10/10 (3e + 4e) -> afsluiting BS 6, wat herhaling (??? wat willen jullie ???)

                                     + start Thema 2 BS1 het zintuigstelsel

13/10 (9e) -> T2-BS1 afsluiting

17/10 (3e + 4e) -> BS2 het oog

20/10 (9e) -> BS2 afsluiting 

herfstvakantie

31/10 (3e + 4e) -> herhaling + vragen + oefenen

3/11 (9e) -> laatste vragen + leren?

wat moet je kunnen op de toets?

• zelf een regelkring maken
  
• snappen hoe je een regelkring afleest
• hoe de BiNaS tabellen werken
• snappen hoe hormonen, zenuwen en spieren in een normale situatie werken, en zo uitleggen wat er gebeurd als er iets niet goed gaat: bijvoorbeeld: iemand maakt geen thyroxine aan, wat gebeurd er met een kind tijdens de groei/ontwikkeling

Begrippen BS6 

glad spierweefsel

dwarsgestreept spierweefsel 

spiervezels

hartspierweefsel 

spierschede

pezen

spierbundels

motorische eindplaatje

motorische eenheid

myofibrillen (spierfibrillen)

filamenten

actie 

myosine 

sarcomeren

myoglobine

verzuring

spiertonus (spierspanning)

spierspoeltjes

Golgi-peeslichaampjes (peesspoeltjes)

antagonisten

relaxatie

training

krachttraining 

duurtraining

warming-up

cooling-down

doping

anabole steroïden

waarschijnlijkheid

onzekerheid

p-waarde

significant

betrouwbaar onderzoek

valide onderzoek 

huiswerk (6 okt?):

opdracht actiepotentiaal afmaken (antwoorden op Classroom)

opdracht 48 t/m 51 BS6

kijk video spiercontractie 

donderdag: introductie PO en microscopie??

maandag: geen les ontwikkeldag

Binas 80E

Aansturing 

Axon van een motorische neuron prikkelt de motorische eindplaat van een spier (contactpunt)

Hierdoor worden de spiervezels geprikkeld om samen te trekken (actine en myosine schuiven in elkaar)

Alles of niets (te weinig impulsen = geen contractie)

Aansturing 

Des te minder spiervezels aan één motorische eenheid, des te preciezer de beweging die je kunt maken

Spierspanning - een aantal motorische eenheden zijn altijd gespannen, hierdoor blijf je in evenwicht/ gaat je gezicht niet hangen

Binas 90C

Video

let op de werking en de vorming van acetylcholine 

07:08

07:08

07:08

09:00

09:00

09:00

spieren kunnen maar 1 richting op bewegen

- antagonisten -> contractie heeft tegengesteld effect

spierspoeltjes -> 

• zitten tussen de spiervezels
  
• uiteinden kunnen samentrekken
• middendeel is uitrekbaar

dit wordt gemeten en doorgestuurd via een sensorisch neuron naar het centrale zenuwstelsel

peesspoeltjes / 

• = Golgi-peeslichaampjes
  
• gevoelig voor spierspanning
• kunnen motorisch neuron remmen via rekreflex

• hierdoor worden de bewegingen vloeiender en gelijkmatiger
  
• beschermen spieren door demping en te snelle bewegingen
  

Spiertonus

• spanning op de spier 
  

• rol bij de lichaamshouding

antagonisten in de bovenarm: 

• biceps en triceps

spieren kan je trainen

krachttraining 

• toename aantal spiercellen
  
• filamenten in de myofibrillen neemt toe
• spieren worden zwaarder

duurtraining

• toename van de doorbloeding + uithoudingsvermogen
• spieren worden niet zwaarder

doping

medicatie om de sportieve prestatie te bevorderen

• anabole steroïden -> lijkt op testosteron.   

      meer spiermassa / meer rode bloedcellen (zuurstof transport)

erythropoëtine

• toename rode bloedcellen
• meer uithoudingsvermogen

gevaar doping

algemeen:

• sporter gaat sneller te ver

anabole steroïden

• mannen worden "vrouwelijker"
• vrouwen worden "mannelijker"

erythroipoëtine

• dikker bloed

BiNaS

90C

Spier

Spiervezel

Pees

bundel spiervezels

Motorische eenheid

Spieromhulsel

Bekijk afbeelding 1. Wat gebeurt er met de voet als spier P zich samentrekt?

Sleep het cijfer A of B naar de afbeelding

Voor nu

Nog vragen? 

oefening op biologiepagina 

maak de opdrachten 52 t/m56

 

kijk alvast alles door en stel je vragen maandag

maandag starten we met BS1 thema 2 over de zintuigen

https:

Hoeveel procent score had je?