3.1 - Organismen in hun omgeving

• Biologie
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 3

Toetsanalyse

leerdoelen

Ik kan

• een goed beeld schetsen van mijn voorbereiding en hoe ik te werk ben gegaan tijdens de toets
• toelichten bij vragen waarbij ik geen of minder punten heb gescoord waar dit aan ligt
• een plan van aanpak opstellen waarin staat wat ik de volgende keer anders moet doen om tot een beter resultaat te komen

een toetsanalyse is niet

• een moment om te controleren of de docent eigenlijk wel kan nakijken
• een gelegenheid om te zeuren om extra punten die je eigenlijk niet hebt verdiend 
• even een cijfer bekijken en er dan niets meer mee doen

Natuurlijk maak ik weleens fouten bij het nakijken en het optellen van de punten. Noteer dit bovenaan je toets, dan kijk ik er op een ander moment rustig naar. 

een toetsanalyse is wel

• bedoeld voor inzicht krijgen in je eigen kennis en vaardigheden
• leren wat je de volgende keer anders moet doen
• kritisch naar jezelf durven kijken
• begrijpen waarom je niet alle punten op de vraag hebt gescoord en wat het antwoord wel had moeten zijn

aan de slag

1. Kijk de toets zelf na met behulp van het correctiemodel, doe alsof jij de docent bent.
2. Bij twijfel vraag je minstens 3 klasgenoten om even mee te kijken en hoe zij jouw antwoord zouden beoordelen.
3. Vul daarna de vragen in op de volgende dia.

Hoofdstuk 3

Organismen leven samen

Hoofdstuk 3 - Organismen leven samen

3.1 -  Organismen in hun omgeving

3.2 - Planten

3.3 - Energierijke stoffen

3.4 - Voedselrelaties

3.5 - Kringlopen

3.1 - Organismen in hun omgeving

Doelen van de paragraaf

Je kan uitleggen wat biotische en abiotische factoren zijn

Je weet wat een ecosysteem is en kan hiervan enkele voorbeelden noemen

Je weet hoe planten zich aanpassen aan hun leefomgeving

Je kan uitleggen hoe dieren zich aanpassen aan temperatuur en hun leefomgeving

Wat is een voorbeeld van een ecosysteem?

Abiotisch                Biotisch

Abiotische en biotische factoren= Ecosysteem

Biotische factoren

Abiotische factoren

Abiotische factoren

Biotische factoren

Biotische factoren zijn:

1. water, voedsel en zonlicht
2. voedsel, vijanden en ziekteverwekkers
3. ziekteverwekkers, zonlicht en voedsel
4. Vijanden, water en temperatuur

Wat is geen biotische factor?

1. insecten
2. boom
3. ziekteverwekker
4. water

Wat is een ecosysteem?

1. Alle abiotische factoren samen
2. Alle relaties tussen organismen en hun milieu
3. Een groep dieren in een leefgebied
4. Een bepaald gebied, waarin de biotische en abiotische factoren een eenheid vormen

Een meertje is een voorbeeld van een ecosysteem

1. juist
2. onjuist

Wat is een ecosysteem voor eekhoorns?

1. Een boom
2. Een bos
3. Een bosrijke provincie
4. Een bosrijk land

Deze plant klimt m.b.v. hechtwortels langs andere planten omhoog, naar het licht. De planten hebben deze aanpassingen om omhoog te klimmen, om zo voldoende zonlicht te krijgen voor de fotosynthese.

1. Klimop
2. Voorjaarsbloeier
3. Planten met wortelrozetten

Deze plant groeit voordat de bomen bladeren krijgen. Zo krijgen ze voldoende licht.

1. Klimplant
2. Voorjaarsbloeier
3. Planten met wortelrozet

Dieren passen zich aan

Dieren: koudbloedig of warmbloedig

Dit bepaalt waar een dier wel of niet kan leven

Warmbloedig: vogels en zoogdieren

- Lichaam altijd zelfde temperatuur

Koudbloedig: reptielen, amfibieën, vissen

- Lichaam heeft temperatuur van omgeving

KOUDBLOEDING

WARMBLOEDIG

Bescherming tegen kou

Haren of veren - isolatie

Wintervacht (dikke vacht)

Klein oppervlak (of oprollen: egel)

Dieren in het water: vetlaag

Winterslaap / winterrust

Welke aanpassing heeft een olifant om om te kunnen gaan met de hoge temperatuur in zijn natuurlijke leefomgeving?

Bescherming tegen warmte

Zomervacht

Bloedvaten -> veel oppervlak (bijv. oren)

Luchtstroom langs huid neemt warmte mee

Olifanten -> wapperen met oren

Honden -> hijgen

Mensen -> zweten

Aanpassen aan het voedsel

Gebit:

Planteneters: Plooikiezen (voor vermalen) & snijtanden (werkt als een schaar)

Vleeseters: Knipkiezen (voor scheuren vlees) & hoektanden (doden van de prooi)

Aanpassen aan het voedsel

Snavelsoorten: 

Haaksnavel - Roofvogels (vleeseters)

Zeefsnavel – Kleine planten en diertjes

Pincetsnavel - insecteneters

Kegelsnavel – zaad- en noteneters

Aanpassingen aan leefstijl

Poten van vogels:

Grijppoten – grijpen van prooien

Zwempoten – zwemvliezen, om door het water te bewegen

Steltpoten – makkelijk staan in hoog gras of ondiep water

Klimpoten – op en neer langs bomen en boomstammen

Wat voor kiezen zie je hier?

1. Plooikiezen
2. Knipkiezen
3. Knobbelkiezen

Wat voor soort dieren zal
deze kiezen hebben?

1. Planteneter
2. Alleseter
3. Vleeseter

Birdy zegt: "Zangvogels die insecten eten hebben een pincetsnavel"
Merel zegt: "Zangvogels die zaden eten hebben een haaksnavel"
Wie heeft er gelijk?

1. Geen van beide
2. Alleen Birdy
3. Alleen Merel
4. Beide hebben gelijk

Bekijk de afbeelding hiernaast. 

Welk soort snavel zie je op de afbeelding? 

1. kegelsnavel
2. pincetsnavel
3. zeefsnavel
4. haaksnavel

Wat voor snavel heeft dit dier?

1. pincetsnavel
2. haaksnavel
3. kegelsnavel
4. zeefsnavel

Aan het werk

In de LessonUp dia 31 t/m 35 maken

Paragraaf 3.1 doornemen en opdrachten maken

Voldoe je al aan de leerdoelen?