Cursus 1 Basis §5 & §6

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Cursus 1 Basis §5 

§5 Signaalwoorden en functiewoorden

§6 Publiek

Wat gaan we doen?

Cursus 1 Basis §5

- theorie signaalwoorden

- oefenen

-theorie functiewoorden

-oefenen

Signaalwoorden

Verbanden in een tekst leveren structuur op in een tekst. De verbanden zijn meestal te herkennen aan signaalwoorden.

Ken je de verbanden en de bijbehorende signaalwoorden nog?

Functiewoorden

Andere woorden waaraan je verbanden in een tekst kunt herkennen (zoals oplossing, verklaring, argument, voordeel, stelling). 

Deze functiewoorden geven de functie van een tekstdeel aan. Sommige ervan duiden, niet geheel toevallig, ook een tekststructuur aan. Door functiewoorden kun je soms ook het tekstdoel herkennen.

Wat is het verschil tussen een tegenargument en een weerlegging?

Voetballen is gevaarlijk, want je kan gewond raken door de bal tegen je hoofd.
--> De kans dat dat gebeurt is echter ontzettend klein.

1. tegenargument
2. weerlegging

Katten zijn veel leuker dan honden omdat ze lekker spinnend op je schoot gaan liggen.
--> Mijn kat bijt me elke keer als ik haar wil aaien en mijn hond doet dat nooit

1. tegenargument
2. weerlegging

Welk verband hoort bij de volgende signaalwoorden?

zoals, net..als, evenals, beter dan...

1. opsommend verband
2. toelichtend verband
3. voorwaardelijk verband
4. vergelijkend verband

Welk verband hoort bij de volgende signaalwoorden?

ook al, weliswaar, hoewel, ofschoon

1. samenvattend verband
2. voorwaardelijk verband
3. toegevend verband
4. chronologisch verband

Aan de slag (1) 

Noteer de signalen uit de tekst en zet erachter welk verband ze aangeven

Antwoorden

door te doel-   middel

en (4x) -  opsommend

maar (2x)  -  tegenstellend

ten eerste -  opsommend

omdat  -   redengevend (argument)

immers  -  redengevend (argument)

daarbij komt  -  opsommend

:  toelichtend

Aan de slag (2)

Kijk en luister naar het fragment. Noteer tenminste 5 verschillende signaalwoorden die gebruikt worden en zet erachter welk verband ze aangeven.

https://www.youtube.com/watch?v=KcaUHKhBzCM

Deze video is niet meer beschikbaar

Welke video was dit?

Antwoorden

en (5x) - opsommend

ook (3x) - opsommend

zo - toelichtend

nadat - chronologisch

vervolgens - chronologisch

als ... dan - voorwaardelijk

eerst - chronologisch

door te (2x) - doel-middel

nu - chronologisch

Wat gaan we doen?

- Cursus 1 Basis §6 theorie publiek

- Oefenen

Voor welk publiek?

Dat kan je zien aan:

- het onderwerp

- de bron (publicatieplaats

- het taalgebruik (zinslengte, woordkeuze, toon)

-  de lay-out (lettertype(n), kleurgebruik, illustraties enz.).

Zelf schrijven

Als je zelf schrijft of spreekt, moet je van tevoren een paar zaken bedenken:

 • Wat weet het publiek al over het onderwerp en wat nog niet?

• Wat is het niveau van het publiek?

• Welke toon is het meest geschikt? serieus? luchtig? gebruik je 'u' of 'je'?

Opdracht

1. Lees de tekst op de volgende slide

2. Geef aan voor welk publiek  deze bedoeld is 

3. Waaraan kan je dit zien? En leg uit.

Gebruik theorie uit voorgaande slides

Schrijf de antwoorden in je schrift

Opdracht

1. Lees tekst 2 en 3 op blz 29 

2. Geef aan voor welk publiek  deze bedoeld is 

3. Waaraan kan je dit zien? En leg uit.

Gebruik theorie uit voorgaande slides

Schrijf de antwoorden in je schrift

Antwoorden tekst 2

Tekst 2 is bedoeld voor (hoogopgeleide) volwassenen die van klassieke muziek houden. Het is te zien aan:

- het onderwerp

- de bron: NRC Handelsblad

- het taalgebruik:

- zinslengte: De zinnen zijn gemiddeld achttien woorden lang.

- woordkeus: Alsof de diepere transcendente lagen van diens symfonieën zich pas echt laten doorvorsen na een paar maanden van tussentijdse reflectie. (al. 1)

Antwoorden tekst 3

Tekst 3 is bedoeld voor ouders die met jonge kinderen op reis willen.

Het is te zien aan:

- het onderwerp

- de bron: verrereizenmetkinderen.nl

- het taalgebruik:

- woordkeus: vriendjes maken, reuzeleuk

- toon: Je kunt veel reprimandes voorkomen als je even kamer, huis of camping, zwembad en restaurant doorloopt met de kinderen en duidelijk maakt wat wel en niet mag. (al. 3)

Opdracht 3

Maak de opdracht op blz 30/31

Noteer je antwoord op tekst 4 hier

Noteer je antwoord op tekst 5 hier

Huiswerk

Maak opdr 4

Je mag deze opdracht in je boek maken. 

1. streep de woorden, zinnen en uitdrukkingen aan die te moeilijk zijn (arceren is duidelijker).

2. herschrijf deze (mag met pijltjes en verbeteringen erboven schrijven)

Maak er vervolgens een foto van, zodat je deze de volgende les kan inleveren in Lessonup.