Cursus 7-§5-Tussenletters in samenstellingen-vwo 2

Wat gaan we doen vandaag?

Doel van de les

Ca. 15 minuten stil lezen

Kleine terugblik m.b.v. een filmpje en vragen

Start nieuw onderwerp

Huiswerk bespreken

Aan het werk

 

Telefoon in de kluis? Jas over de stoel,IPad in de tas

Wat moeten jullie straks kennen en kunnen?

Oftewel, wat is het doel van deze les?

Na deze les weet je hoe je samenstellingen met en zonder tussenletter spelt

Eerst even een terugblik naar de vorige les d.m.v. een filmpje

apps.noordhoff.nl

Als je twee woorden aan elkaar plakt, maak je een samenstelling: deur + kruk = deurkruk. Soms moet je tussen die twee woorden tussenletters toevoegen: (e)n, e of s.

Zo bepaal je of je een (e)n of e moet toevoegen

Als het linkerdeel van een samenstelling een zelfstandig naamwoord is dat alleen een meervoud op en heeft, schrijf je en of n tussen de delen: (huis – huizen) huizenblok, (leeuw – leeuwen) leeuwendeel, doventaal, ziekenhuis.

Schrijf een e in deze gevallen:

Het linkerdeel heeft geen meervoud: rijstepap.

Het linkerdeel verwijst naar iets waar er maar één van is: zonnewijzer, manestraal.

Het linkerdeel heeft (soms naast een meervoud op en) een meervoud op s: (aspirine – aspirines) aspirinebuisje, (breedte – breedten/breedtes) breedtegraad.

Het linkerdeel is geen zelfstandig naamwoord: jokkebrok (het linker deel verwijst naar een werkwoord), rodekool (het linker deel is een bijvoeglijk naamwoord).

Het linkerdeel versterkt een bijvoeglijk naamwoord: stekeblind

Zo bepaal je of je een s moet toevoegen

Als je in een samenstelling een s hoort, dan schrijf je die ook:

– moederskindje, wetsartikel.

Soms begint het rechterdeel van de samenstelling met een s-klank. Dan hoor je niet of er een tussen-s moet staan. Vervang dan het rechterdeel door een woord dat niet met een s-klank begint. Schrijf de s alleen als je hem bij de vervanging hoort:

– personeelschef, want personeelsfeest; schildersschool, want schildersezel.

Maar: bioscoopstoel, want bioscoopfilm.

Bekijk/gebruik deze website:

taaladvies.net

Even checken. Wie vertelt mij nog even wat we zojuist hebben gehoord?

Geen vingers, ik geef de beurt aan ..............................................

§ 2 Tekstverbanden

Je gaat zo de opdrachten maken. Neem altijd oordopjes mee voor de online opdrachten.

Zet het iedere keer zo in je schrift:

cursus-C-paragraaf-§---bladzijde-blz.---opdracht-opdr.

Staat er: omcirkel, vul in, onderstreep of markeer, dan mag je het met potlood in je werkboek maken. 

Is dit niet het geval, dan maak je alles in je schrift!

Aan de slag

Voordat je begint , bekijk je goed de theorie op blz. 256

Maken:  Cursus 7 koppelteken en weglatingsstreepje     §5 blz. 256

opdr. 1 t/m 5 blz. 256

Maak alles in je schrift