Op Niveau 3K Over Taal blok 5-6 - 14 feb

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 3

Lesdoelen

• Je oefent de betekenis van examenwoorden en woorden uit teksten.
• Je weet wat stijlfouten zijn: dubbele ontkenning en verhaspelingen.

Wat betekent:

deskundige

1. reactie
2. duidelijk worden
3. iemand die veel van iets weet
4. mening

Wat betekent:

letterlijk

1. mening
2. precies zoals het gezegd of geschreven is
3. reactie
4. duidelijk worden

Wat betekent:

opvatting

1. mening
2. reactie
3. duidelijk worden
4. iemand die veel van iets weet

Wat betekent:

echter

1. maar
2. want
3. ook
4. omdat

Wat betekent:

volgens

1. nadat
2. zorgen dat iets niet gebeurt
3. laten zien
4. zoals iemand het zegt

Wat betekent:

overwegen

1. het verkeerde gewicht aflezen
2. te zwaar zijn
3. nadenken of je iets wil doen of niet

Wat betekent:

afgelegen

1. te lang in je bed blijven liggen
2. aan de andere kant van de wereld
3. dichtbij
4. ver weg van de bewoonde wereld

Wat betekent:

huidig

1. globaal
2. van nu
3. met huid
4. zonder huid

Wat betekent:

immens

1. gigantisch klein
2. tussen mensen
3. onder mensen
4. gigantisch groot

Wat betekent:

vol aan de bak gaan

1. heel hard aan het werk gaan
2. de gevangenis ingaan
3. heel hard je best doen
4. langzaam doen

Wat betekent:

vaardigheid

1. heel hard aan het werk gaan
2. hoe goed of hoe snel je iets kunt
3. heel hard je best doen
4. langzaam doen

Wat betekent:

een synoniem

1. een ander woord met dezelfde betekenis
2. een ander woord met een andere betekenis

Huis en woning zijn voorbeelden van
een synoniem.

1. waar
2. niet waar

Een ander woord voor recent =

1. pas gebeurd
2. heel lang geleden gebeurd

De betekenis van ondernemen =

1. niets doen
2. iets gaan doen

De betekenis van stelselmatig =

1. telkens weer of opzettelijk
2. nooit

De betekenis van letterlijk =

1. volgens de precieze betekenis
2. niet volgens de precieze betekenis

De betekenis van eenduidig =

1. duidelijk
2. onduidelijk

Als je ergens het hoofd tegen biedt, dan

1. bied je géén weerstand
2. bied je wél weerstand

Verhaspeling

Soms halen mensen twee woorden of uitdrukkingen door elkaar. Zo’n fout noem je een verhaspeling.

Voorbeeld

fout: Die schoenen kosten duur.

goed: Die schoenen kosten veel.

of: Die schoenen zijn duur.

Verhaspeling

Voorbeeld

 

fout: Ik besef me dat ik te laat ben.

goed: Ik besef dat ik te laat ben.

of: Ik realiseer me dat ik te laat ben.

In de volgende zin staat een verhaspeling. Verbeter de zin:
Oef, deze doos weegt zwaar.

Oef, deze doos weegt erg zwaar.

Verbeter de zin:
Wil je even nachecken of de deur op slot is?

Verbeter de zin:
Ik vind dat jij je eigen boontjes moet regelen.

Verbeter de zin.
De verdachte ontkent dat hij niets met de zaak te maken heeft.

Verbeter de zin.
Het is verboden om hier geen fietsen te plaatsen.

Verbeter de zin.
Mijn oma wil voorkomen dat ze geen griep krijgt.

Verbeter de zin.
Mijn ouders verbieden me dat ik niet naar de stad ga.

Wat is een dubbele ontkenning?

1. twee woorden die tegenovergesteld zijn.
2. twee woorden die allebei een ontkenning aangeven.
3. twee woorden die door elkaar worden gehaald.
4. twee woorden die hetzelfde betekenen.

De autoriteiten hebben een rookverbod in cafés ingesteld.
Autoriteiten =

Ik sta wel achter dat rookverbod, want roken is ongezond.
Ergens achter staan=

De medezeggenschapsraad behartigt de belangen van de leerlingen.
Behartigen=

Ik bepleit dat er grotere fietsenhokken komen, want de huidige hokken zijn echt veel te klein.
Bepleiten=

Feilloos

1. Zonder fouten
2. Met fouten

Onherroepelijk

1. Veranderlijk
2. Niet meer te veranderen
3. Er valt over te praten
4. Onveranderlijk

stelselmatig

1. Telkens weer en per ongeluk
2. Telkens weer en opzettelijk
3. A en B zijn allebei juist
4. A en B zijn allebei onjuist

Geschikt

1. Toepasselijk
2. Erbij passend
3. A en B zijn juist
4. A en B zijn onjuist

Wijdverbreid

1. verspreid over een groot gebied
2. Verspreid over veel mensen
3. A en B zijn juist
4. A en B zijn onjuist

Stijlfouten: Verkeerde woorden

Eén  deelnemer steekt met kop en schotel boven
de rest uit. → met kop en schouders

Die tuinman krijgt zijn nieuwe klanten vooral door mond-op-mondreclame.

Mijn nicht woont een half jaar in Frankrijk en spreekt nu al vloeibaar Frans.

Het was een saaie bedoeling op het feestje van mijn oma.

Binnen twintig minuten bezorgde de pizzacoureur onze bestelling.

Verkeerde uitdrukkingen

Wat moet het zijn?

De appel valt niet ver van de boom

Daar kraait geen hond meer naar.

Ik zie door het bos de bomen niet meer.

Het gaat het ene oog in en het andere weer uit.

Anneloes kijkt alsof ze vuur ziet branden.

De aap steekt uit de mouw.

Kies één van de uitdrukkingen en zoek de betekenis op!

1. Daar komt de aap uit de mouw

2. De appel valt niet ver van de boom

3 De kat op het spek binden

4 Je slaat de spijker op zijn kop

5 Hoge bomen vangen veel wind

Boek lezen :-)