Begrijpend lezen t4 les 2

• Nederlands
• Middelbare school
• mavo, havo
• Leerjaar 1

Begrijpend lezen t4 les 2

Waar hebben wij het gisteren over gehad?

Hoofd- en bijzaken

Alle belangrijke informatie die de schrijver geeft over het onderwerp en de hoofdgedachte, is een hoofdzaak. Minder belangrijke zaken noem je bijzaken.

Hoofdzaken zijn bijvoorbeeld feiten, jaartallen of eigenschappen van het onderwerp. Bijzaken zijn bijvoorbeeld voorbeelden en extra uitleg.

Waar kun je de hoofdzaken vinden?

1. In de inleiding
2.  In het slot
3. In de kernzin van elke alinea: de belangrijkste zin.

Wanneer is iets een standpunt, een argument, een feit of een mening?

Een schrijver heeft een mening. Als je die mening wilt verdedigen of uitleggen, wordt de mening een standpunt.

Er zijn drie soorten standpunten:

Positief: Ik vind dat smartphones onmisbaar zijn in het onderwijs.

Negatief: Ik vind dat smartphones niet op school gebruikt mogen worden.

Twijfelachtig: Ik twijfel of smartphones wel of niet op school toegestaan mogen worden. 

Je herkent standpunten aan de volgende signaalwoorden: 

Ik vind ...

Volgens mij ...

Dus...

Kortom ...

Ik denk dat ...

Een schrijver onderbouwt zijn standpunt met argumenten. Met argumenten legt hij uit waarom hij iets vindt.

Feiten en meningen

Bij het maken van argumenten kun je zowel feiten als meningen gebruiken.

Bijvoorbeeld:

(Standpunt): Je mag vanmiddag niet winkelen met je vriend, want ...

(argument 1): ... winkelen is onzin.

(argument 2): ... je hebt geen geld meer op je bankrekening.

Het eerste argument is een voorbeeld van een mening. Niet iedereen vindt het namelijk onzin om te winkelen, daar kun je over discussiëren. Het tweede argument is een voorbeeld van een feit. Je kunt het controleren of jouw bankrekening daadwerkelijk leeg is.

Tekstsoort

Als je een tekst schrijft, kies je een tekstsoort. De tekstsoort hangt af van het doel dat je wilt bereiken. Je kunt kiezen voor informatieve teksten, opiniërende teksten, beschouwende teksten, een betoog, activerende teksten, ontspannende teksten of instructieve teksten.

Gespreksvorm

In geschreven teksten bestaan er verschillende tekstvormen. In gesproken teksten heb je te maken met verschillende gespreksvormen. Enkele voorbeelden van gespreksvormen zijn een debat, een discussie of een dialoog

Paragraaf

Een informatieve tekst kun je onderverdelen in paragrafen. Elke paragraaf gaat over een ander deelonderwerp. Je vindt paragrafen vooral in langere teksten. Een hoofdstuk uit een boek kan meerdere paragrafen hebben.

Naslagwerk

werk voor je naslagwerk de volgende onderdelen uit:

• Hoofd- en bijzaken
• standpunt/argument/mening en feit
• tekstsoort/gespreksvorm/paragraaf
• Voeg ook voorbeelden toe!