Thema 7 Blok 2 Koffie en suiker

• Mens & Maatschappij
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 2

Planning les 1

Herhalen Blok 1

Leerdoelen Blok 2

Blok 2 Uitleg blz. 14 en 15

Zelfstandig werken

Samenwerken

Amsterdam wordt, in de 16e eeuw, de belangrijkste haven ter wereld. Hoe komt dit?

1. De ligging was gunstig
2. De belastingen in de stad werden verlaagd
3. De schepen van de Republiek blokkeerden de haven van Antwerpen
4. Amsterdam was beter dan Rotterdam.

Waarom verhuizen er in 1585 veel handelaren naar Amsterdam

1. Er was een nieuwe beurs opgericht waar veel werd gehandeld
2. De belastingen in de stad werden verlaagd
3. Spanjaarden bezetten Antwerpen en de haven werd geblokkeerd
4. Spanjaarden bezetten Antwerpen en iedereen moest katholiek zijn

Wat hoort NIET bij VOC?

1. Handelsmonopolie
2. Aandelen
3. Naamloze Vennootschap
4. Slavenhandel

Wat weet je nog meer over de VOC?

Wat is omzet?

1. Afzet x inkoopprijs
2. Inkoopprijs x verkoopprijs
3. Afzet x verkoopprijs
4. Afzet : verkoopprijs

Brutowinst bereken je door........

1. afzet - inkoopwaarde
2. omzet - bedrijfskosten
3. omzet - afzet
4. omzet - inkoopwaarde

Hoe bereken je de nettowinst?

1. omzet - bedrijfskosten
2. brutowinst - bedrijfskosten
3. omzet - brutowinst
4. omzet - brutowinst - bedrijfskosten

Sleep de begrippen naar de juiste omschrijvingen

De hoeveelheid die is verkocht

Het geldbedrag waarvoor iets is verkocht

Omzet - inkoopwaarde van de omzet = .....................

De uiteindelijke winst

Brutowinst

Omzet

Nettowinst

Afzet

De Opstand

• Tijdens de Nederlandse opstand breken de Nederlanders met het Spaanse gezag en stichten hun eigen Republiek.
  
• Het is een unie van zeven verschillende gewesten die samenwerken
• Deze periode noemen we 'De Opstand' of 'Tachtigjarige Oorlog'

0

Waarmee kan je een gewest het beste vergelijken?

1. een stad met stadsmuur
2. een dorp
3. een provincie
4. een provincie met een eigen bestuur

De Staten Generaal is:

1. Geld dat je moet betalen om iets in een ander land te mogen invoeren
2. Een papier waarop staat dat je zonden zijn kwijtgescholden.
3. Iets doen wat god niet goed vindt. Je zou hierdoor in de hel kunnen komen.
4. Een vergadering van alle gewesten of provincies

Welke uitspraak hoort bij de Zuidelijke gewesten?

1. We vechten tegen de Spaanse koning
2. Alle gewesten moeten protestant worden
3. We zijn protestanten
4. Wij kiezen voor Spanje

Wat ga je dit blok leren?

* 1800: einde VOC, Nederlandse regering de baas in Indonesië

* Hoe werkt het cultuurstelsel (1830-1870)?

* De gevolgen van de Industriële Revolutie in Europa voor de wereld.

* Je leert wat modern imperialisme is.

* Je kan uitleggen hoe het in Ned-Ind ging na 1870: vrij ondernemerschap in Nederlands-Indië

* ethische politiek beschrijven

* onafhankelijkheid van Indonesië

* Indonesië nu

Deelvraag:

Waarom reisden koffie en suiker in de negentiende eeuw de wereld over?

Het einde van de VOC

• 1799: VOC failliet 
  
• Nederlandse regering nam alle bezittingen en schulden van de VOC over. 
  
• Van de VOC gebieden werd de kolonie Nederlands Indië gemaakt.
  
• Indische vorsten waren het vaak niet eens met het Nederlandse bestuur. 
  

Soldaat van het KNIL 

Geld verdienen

1830: Het cultuurstelsel wordt ingevoerd -->

• Boeren moeten 1/5 deel van hun oogst inleveren en nog extra werk doen voor de Nederlanders. 

Werken op de rijstvelden

Geld verdienen

• De Nederlandse regering en Indische vorsten verdienden erg veel geld met het cultuurstelsel. 

  

• Maar boeren verdienden bijna niks en konden niet genoeg op hun eigen land werken. Er ontstonden zelfs grote hongersnoden!
  

Werk op de suikkerrietplantages was erg zwaar

Europa de baas

Modern imperialisme: In de 19de en 20e eeuw streefden Europese landen naar een heel groot imperium (rijk).

 Waarom?

• Door de industrialisatie hadden de landen steeds meer grondstoffen nodig. 
  
• Engeland wilde het machtigste land zijn, maar Duitsland en Frankrijk ook! 
  
• Veel Europeanen vonden de Europese cultuur de beste, die moest verspreid worden.   (cultuur is taal/geloof/gebruiken/feesten)

Europa de baas

• Nederland deed pas laat mee aan het modern imperialisme, Nederland had lang alleen Java en de Molukken.  Nu nemen ze een groot deel van Nederlands Indie in. En natuurlijk Suriname.
• Pas toen grondstoffen werden ontdekt op de andere eilanden, werden die ook gekoloniseerd.  
  

Engeland strekt zijn tentakels uit over de wereld

Aan de slag!

M. Blok 2 2, 3, 5 t/m 13, 15, 17, 19, 20, 21, 22, 24

L: begr Bok 1 en 2

L. Kennen en Kunnen

Denk aan: Netjes werken, hoofdletters, punten & verbeteren in een andere kleur.

Planning

• Herhalen les 1
  
• Uitleg Blok 2, Blz. 16 & 17
  
• Zelfstandig Werken
  
• Filmpje
  
• Samen Werken
  

Even herhalen

• Wanneer ging de VOC failliet? 
  
• Wat was het cultuurstelsel ook al weer? 
  
• Wie werden er rijk van het cultuurstelsel? 
  
• Wat was het modern imperialisme? 
  

Waarom ging de VOC failliet?

1. Doordat de VOC slecht werd bestuurd.
2. Door de concurrentie.
3. Beide antwoorden zijn juist

In 1830 voerde de Nederlandse regering het cultuurstelsel in. Dit betekent .......

1. Dat boeren goed betaald kregen voor het werk die ze deden voor de Nederlandse regering.
2. Dat boeren verplicht een vijfde deel van hun grond moesten gebruiken om bepaalde gewassen te verbouwen.
3. Dat de Nederlandse en Indonesische boeren samen moesten werken om gewassen te verbouwen.
4. Alle antwoorden zijn onjuist

Op welk eiland werd het cultuurstelsel ingevoerd?

1. Sumatra
2. Java
3. Bali
4. Molukken

Nederlanders werden rijker van het cultuurstelsel

1. Waar
2. Niet waar

Wat waren de belangrijkste redenen voor het Modern-Imperialisme?

1. Handel, ontdekken en koloniseren
2. Grondstoffen/afzetmarkten

Vrije ondernemers

1870: Cultuurstelsel afgeschaft: 

• Kritiek op de hongersnoden
• Boeren moesten zelf kunnen kiezen wat ze verbouwden

Nederlandse ondernemers wilden zelf bedrijven kunnen starten. De overheid moest zich minder bemoeien met de economie.

Vrije ondernemers

Na afschaffing van het cultuurstelsel:

• Nu konden er Europese ondernemers komen. 
• Er kwamen grote plantages en er werden delstoffen gewonnen als erts en olie.
  

Fabriek van Shell met Inonesisch aardolie

Einde aan de armoede

Ethische politiek: Bedacht om een einde te maken aan de armoede van de Indische bevolking. Werd gestart in 1900.

Armoede bestrijden door:

-Onderwijs

-Irrigatie

-Emigratie

Ethische politiek werkte niet zoals gehoopt... De arrmoede bleef

Eigen baas

Door de ethische politiek kon een kleine groep Indische jongeren studeren in Nederland. 

• Deze jongeren richtten een politieke partij op voor een onafhankelijk Indonesië.
  
• Soekarno, de leider, werd gevangen gezet
  

1927: Soekarno had veel aanhangers

Eigen baas

• Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd Indonesië bezet door Japan. 
  
• Na de oorlog wilde de Nederlanders de macht weer terug. Daar waren de Indonesiërs het niet mee eens. 
• Zij wilden nu echt hun onafhankelijkheid!
  

Nederlanders in Jappenkampen

Eigen baas

• Indonesiërs riepen de onafhankelijkheid uit.  
  
• Nederland begon een oorlog om Indonesië terug te winnen.
  
• 1949: Indonesië onafhankelijk
  
• Pas in 1963 werd Nieuw-Guinea onafhankelijk. 
  

Indonesië zelfstandig

• Soekarno wilde van Indonesië een eenheidsstaat maken met Jakarta als hoofdstad. Veel Indonesische volken wilden dit niet. Er ontstaat een burgeroorlog. 
  
• In 1965 neemt Soeharto de macht over met staatsgreep. Indonesië wordt een dictatuur.  
  

Vanaf 2000 is Indonesië pas echt onafhankelijk.  

Aan de slag!

M. Blok 2 2, 3, 5 t/m 13, 15, 17, 19, 20, 21, 22, 24

L: begr Bok 1 en 2

L. Kennen en Kunnen

Denk aan: Netjes werken, hoofdletters, punten & verbeteren in een andere kleur. 

 

Planning

• Zelfstandig werken
  
• Histoclip Indonesie
  
• Samen Werken
  
• Quizet 
• Afsluiten
  

Zelfstandig werken

M. Blok 2 2, 3, 5 t/m 13, 15, 17, 19, 20, 21, 22, 24

L: begr Blok 1 en 2

L. Kennen en Kunnen

Denk aan: Netjes werken, hoofdletters, punten & verbeteren in een andere kleur.

Zelfstandig werken

M. Blok 2 2, 3, 5 t/m 13, 15, 17, 19, 20, 21, 22, 24

Werkvermindering? : M. Blok 2: 2, 3, 5 t/m 13, 17, 19, 21a, 24

L: begr Blok 1 en 2

L. Kennen en Kunnen

Denk aan: Netjes werken, hoofdletters, punten & verbeteren in een andere kleur.

https:

Samen aan de slag

M. Blok 2 2, 3, 5 t/m 13, 15, 17, 19, 20, 21, 22, 24

Werkvermindering? : M. Blok 2: 2, 3, 5 t/m 13, 17, 19, 21a, 24

L: begr Blok 1 en 2

L. Kennen en Kunnen

Denk aan: Netjes werken, hoofdletters, punten & verbeteren in een andere kleur.

Noem drie dingen die je deze week hebt geleerd.

Wat vind je nog lastig, of waar zou je nog meer van willen weten?