3.5: Geloof, tolerantie en onderzoek DEEL 2

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 2

Tolerantie betekent ..

1. Godsdienstvrijheid
2. Erkenning van andere denkbeelden
3. Vrijheid van meningsuiting
4. Wedergeboorte

Bij welk geloof hoort de gedachte dat van tevoren is bepaalt of je in de hemel of in de hel terecht komt?

1. Protestantisme
2. Jodendom
3. Katholicisme
4. Calvinisme

Wat is GEEN uitvinding uit de Gouden Eeuw van de Republiek?

1. Slingeruurwerk
2. Microscoop
3. Verrekijker
4. Elektriciteit

3.5: Geloof, tolerantie en onderzoek

De Republiek stond tolerant tegen andere geloven. Hiermee wilde men de politieke eenheid bewaren. Door deze tolerantie ontstond er ruimte voor wetenschappelijke doorbraken onder invloed van de renaissance en het rationalisme.

Leerdoelen 3.5

5A: Je kan uitleggen waarom de Republiek tolerant was tegenover andere geloven.

5B: Je kan uitleggen hoe de vrijheid van denken en het rationalisme leidden tot de opkomst van de wetenschap in de Republiek.

Baruch de Spinoza (5B)

• Joodse denker
• Bijbel is mensenwerk
• God is geen persoon, maar de natuur is God.
• Rationalisme: Rol van het verstand i.p.v. geloof bij onderzoeken en begrijpen schepping. 
• Verbanning joodse gemeenschap

Wetenschappelijk revolutie (5B)

• Ontstaan uitvindingen en wetenschappelijke doorbraken
• Voorbeeld: Lenzen voor telescopen en slingeruurwerk
• Christiaan Huygens: Wiskunde is basis voor alle natuurkundige kennis! 
• Vinden van wetenschappelijke basis voor observaties.

Kleine diertjes en anatomie (5B)

• Anthoni van Leeuwenhoek: Uitvinding microscoop en ontdekking bacteriën, rode bloedlichaampjes en sperma
• Anatomische demonstraties
• Onderzoek binnenste van het menselijk lichaam, werden gekocht van het armen- of weeshuis.

Volgens Spinoza was God een klokkenmaker; hij maakte de natuur en had vervolgens geen invloed meer (een 'niet actieve' God). Leg uit dat dit denkbeeld past bij het rationalisme.

'Anatomische Les' geschilderd door Rembrandt van Rijn

Leg uit waarom het schilderij 'Anatomische Les' past in de Republiek tijdens de Gouden Eeuw.

Aan de slag!

• Opdrachten paragraaf 3.5
• In het werkboek of online via de laptop
• Huiswerk voor volgende les
• Sluit LessonUp (en de laptop) nog niet af!

Hoe wordt kennis volgens rationalisme verkregen?

1. Door blindelings te geloven in tradities.
2. Door het volgen van religieuze voorschriften.
3. Door te vertrouwen op toevallige gebeurtenissen.
4. Door gebruik van logisch redeneren.

Welke aspecten bestudeert anatomie?

1. De geschiedenis van geneeskunde
2. De ontwikkeling van genetica
3. De vorm en structuur van lichaamsdelen
4. De werking van het menselijk brein

Hoe dacht Spinoza over 'God'?

1. God zorgt ervoor dat de wereld blijft draaien
2. God is almachtig
3. God zit in de natuur, niet in een persoon
4. God geeft de mens de kracht de natuur te ontdekken