(1mavo) H2 boeren of egypte paragraaf 3 deel 1

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo t, mavo, havo
• Leerjaar 1

Planning:

• Introductie
  
• Uitleg paragraaf 3: boeren of Egypte
• maken opdracht 1 t/m 6
• Nabespreken paragraaf 3
• afsluiting

Aan het einde van de les kan/weet je:

• waar en wanneer woonde de boeren in Nederland (vmbo-th)
• of

Rond 3500 v. Chr. leefden iedereen van...

1. Jager en verzamelen
2. Landbouw
3. Tuinbouw

uitleg/aantekeningen

uitleg vmbo-t/havo

Oorzaak en gevolg

Rond 10.000 voor Christus kwam er een einde aan  

de laatste ijstijd. De oorzaak hiervoor was dat het  

warmer werd (klimaatsverandering) 

Oorzaak en gevolg

• Oorzaak: de klimaatsverandering na de laatste IJstijd.
• Gevolg 1: het werd warmer en droger
• Gevolg 2: mensen konden niet meer goed leven als jager-verzamelaars
• Gevolg 3: mensen zochten naar andere middelen van bestaan, zoals de landbouw

Bandkeramiekers

• Zuid-Limburg: 
  

• 5300 v. Chr. tot 4400 v. Chr : bandkeramiekers

• Naam?

• Manier waarop ze hun aardewerk versieren  
  

Trechterbekercultuur

• 3500 v. Chr.
• Noorden van Nederland
• Uit Duitsland en Scandinavië
• Vanaf 3000 v. Chr. geen jagers-verzamelaar meer in Nederland.
• Iedereen leeft van .....
  

Hunebedbouwers/

trechter

bekers

Klok

bekers

Band

keramiekers

Landbouwvolken in Nederland

uitleg vmbo-kgt

Van de zwarte periode...

...naar de groene periode

En van de groene periode...

...naar de gele periode.

Zwarte periode

• september-december
  

• Tijd van de overstroming van de Nijl

• Op het land kan niet worden gewerkt

• Meehelpen aan de bouw van bijvoorbeeld de piramides en de tempels (belasting betalen)

Groene periode

• januari-april

• Tijd van het zaaien en bewerken van het land

• Hierbij wordt gebruik gemaakt van irrigatie

• Irrigatie betekent dat het water met hulpmiddelen wordt gebruikt om het land te bevloeien

Gele periode

• mei-augustus

• Tijd van het oogsten (graan)

• De opbrengst van de oogst wordt bijhgehouden en opgeschreven.

• Voorraden worden aangelegd

Overstromingsperiode

• september-december
  

• Tijd van de overstroming van de Nijl

• Op het land kan niet worden gewerkt

• Meehelpen aan de bouw van bijvoorbeeld de piramides en de tempels

De Nijl was van levensbelang: als de Nijl niet hoog genoeg kwam, ontstonden hongersnoden...

...maar als hij te hoog kwam, een overstroming!

Hoe gingen de oude Egyptenaren daarmee om?

• De Nijl moet goed in de gaten worden gehouden (nilometer)

• Er moet verstandig worden omgegaan met de hoeveelheid water: irrigatielandbouw

• Er worden voorraden aangelegd voor mindere oogstjaren. Alle oogsten worden nauwkeurig bijgehouden

En vooral: samenwerken!

• Hiervoor heb je een leider nodig
  

• Elke stam heeft een leider (dorpshoofd)

• Die dorpshoofden krijgen ruzie met elkaar

• Uiteindelijk blijft er één leider over: de farao ('Groot Huis')

• Lezen paragraaf 3 de nijl + landbouw in Egypte
• Eerder klaar dan het belletje?
  
• Ga aan de slag met op de opdracht 1 t/m 4 paragraaf 3 H2
  
• gebruik hierbij:
  
• leerboek blz.22
• werkboek blz. 26/27
• je mag zelf kiezen welke opdracht je als eerste doet.

• Lezen paragraaf 3 bandkeramiekers en trechter beker cultuur
• Eerder klaar dan het belletje?
  
• Ga aan de slag met op de opdracht 1 t/m 6 paragraaf 3 H2
  
• gebruik hierbij:
  
• leerboek blz.14/15
• werkboek blz. 21/22/23
• je mag zelf kiezen welke opdracht je als eerste doet.

vmbo-kgt werken in stilte

vmbo-t/havo werken in stilte

• Lezen paragraaf 3 de nijl + landbouw in Egypte
• Eerder klaar dan het belletje?
  
• Ga aan de slag met op de opdracht 1 t/m 4 paragraaf 3 H2
  
• gebruik hierbij:
  
• leerboek blz.22
• werkboek blz. 26/27
• je mag zelf kiezen welke opdracht je als eerste doet.

• Lezen paragraaf 3 bandkeramiekers en trechter beker cultuur
• Eerder klaar dan het belletje?
  
• Ga aan de slag met op de opdracht 1 t/m 6 paragraaf 3 H2
  
• gebruik hierbij:
  
• leerboek blz.14/15
• werkboek blz. 21/22/23
• je mag zelf kiezen welke opdracht je als eerste doet.

vmbo-kgt werken met fluisteren

vmbo-t/havo werken met fluisteren

• Lezen paragraaf 3 de nijl + landbouw in Egypte
• Eerder klaar dan het belletje?
  
• Ga aan de slag met op de opdracht 1 t/m 4 paragraaf 3 H2
  
• gebruik hierbij:
  
• leerboek blz.22
• werkboek blz. 26/27
• je mag zelf kiezen welke opdracht je als eerste doet.

• Lezen paragraaf 3 bandkeramiekers en trechter beker cultuur
• Eerder klaar dan het belletje?
  
• Ga aan de slag met op de opdracht 1 t/m 6 paragraaf 3 H2
  
• gebruik hierbij:
  
• leerboek blz.14/15
• werkboek blz. 21/22/23
• je mag zelf kiezen welke opdracht je als eerste doet.

vmbo-kgt werken met praten

vmbo-t/havo werken met praten

herhalen/nabespreken

past deze afbeelding het best bij een jager-verzamelaar of bij een boer? Leg je antwoord uit.

Verteld deze afbeelding iets over het leven van de jager-verzamelaars het leven van de boeren?

1. Jager-verzamelaars
2. boeren

Is deze bron een voorbeeld van een geschreven of een ongeschreven bron?

1. Geschreven
2. ongeschreven

Hoe heet de vruchtbare grond
die achterblijft door de overstroming van de Nijl?

1. Modder
2. Vruchtbare grond
3. Slib
4. Mest

Welke zin past het best bij
de gebeurtenissen in de afbeelding?

1. De Nijl is overstroomd.
2. Het water van de Nijl is een paar dagen geleden weer gezakt; op het land ligt een laagje vruchtbare modder.
3. Het water van de Nijl is een paar maanden geleden weer gezakt.