Diabetes mellitus; bloedsuiker meten en insuline toedienen

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 1

Diabetes mellitus;  bloedsuiker meten, insuline toedienen 

medisch rekenen eenheden

Deze les

12 uur; korte terugblik vorige les

12.10 uur theorie diabetes 

12.30 demonstratie bloedsuiker meten

12.45 oefenen bloedsuiker meten

13.15 pauze

13.25 uur demonstratie insuline toedienen

13.35 uur oefenen insuline toedienen

14.00 uur oefenopdrachten rekenen met IE maken

14.25 afsluiten en volgende week

Leerdoelen

• Je benoemt wat diabetes is
•  Je voert de handeling bloedsuiker prikken uit volgens protocol
• Je maakt een insulinepen klaar voor gebruik volgens protocol
• Je injecteert insuline volgens protocol
• Je oefent het rekenen met eenheden

Wat is diabetes ?

• Diabetes, suikerziekte, is een ziekte waarbij het lichaam de bloedsuiker niet meer in evenwicht kan houden.
  
• Dat komt doordat het lichaam te weinig van het hormoon insuline heeft.
  
•  Het lichaam reageert vaak niet meer goed op insuline.
  
• Of het maakt helemaal geen insuline meer. 
• (Insuline regelt de bloedsuikerspiegel)

Welke organen zijn betrokken bij het op peilhouden van de bloedsuiker ?

Anatomie

Alvleesklier :

• Ligt links achter en onder de maag.
• alvleesklier = pancreas

Hoofdfuncties alvleesklier

Exocriene functies en endocriene functies

1. Exocriene functie :

• De exocriene functie (uitwendige uitscheiding) speelt een belangrijke rol bij de vertering van het voedsel. 
• De alvleesklier produceert pancreassap (spijsverteringsenzymen) dat via kleine afvoerbuisjes die samenkomen tot één grote afvoerbuis (pancreasbuis) wordt afgevoerd naar de twaalfvingerige darm. 
• De pancreasbuis mondt uit in de twaalfvingerige darm, ongeveer 10 cm voorbij de sluitspier van de maag. 
• Vlak voordat de pancreasbuis in de twaalfvingerige darm uitmondt, verenigt deze zich met de galafvoergang.
  

1. Endocriene functie

• De endocriene (inwendige afscheiding) functie speelt een belangrijke rol bij het regelen van de bloedsuikerspiegel.

1. Eilandjes van Langerhans

• In de alvleesklier zit ook klierweefsel 
• Dit zijn de ‘Eilandjes van Langerhans’ die o.a. het hormoon insuline en glucagon produceren. 
• Deze kliertjes geven hun hormonen direct aan het bloed af. 

Anatomie

Lever: 

• Rechtsboven de buikholte
• Maakt giftige stoffen onschadelijk
• Kan glucose (suiker) opslaan. Komt vrij bij inspanning
• Opslag van vet
• (Glucose is brandstof, uit koolhydraten of voeding)

Insuline en Glucagon

Insuline: 

• Hormoon dat een belangrijke rol speelt bij het in evenwicht houden van de glucose waarde.
• Een tekort of geen aanmaak leidt tot diabetes.
• Wordt aangemaakt in de alvleesklier.

Glucagon:

• Hormoon dat wordt gemaakt in de alvleesklier, verhoogt glucose in het bloed.
• Verhoogt de bloedsuikerspiegel als deze daalt. 
• Word aangemaakt in de alvleesklier

 

Types diabetes

1. Type 1

• 1 op de 10 mensen heeft type 1 (steeds meer kinderen)
• Lichaam (alvleesklier) maakt helemaal zelf geen insuline meer aan.( CF)
• Afweersysteem vernielt cellen die insuline aanmaken.
  
• insuline spuiten is noodzakelijk

1. Type 2

• Ouderdomsdiabetes in de volksmond 
• 9 op de 10 mensen
  
• Lichaam (alvleesklier) maakt gedeeltelijk geen insuline meer aan.
  
• Teveel suiker in het bloed.
  
• Meestal is alleen medicatie voldoende, soms insuline spuiten noodzakelijk.

Hoe krijg je diabetes?

• Ruim 1,2 miljoen nederlanders hebben diabetes!
  
• elke week komen er daar zo'n 1000 bij !
• dat is ong. 1 op de 14 nederlanders
• 9 op de 10 mensen met diabetes heeft type 2
• meest voorkomende ziekte  bij kinderen, steeds meer kinderen met type 2 !

• Ongezonde leefstijl
  
• Verminderde lichaamsbeweging
  
• Overgewicht
  
• Erfelijkheid/ aanleg (cultuur)

Hoge /lage bloedsuiker

Meten is weten!

Hyper = te hoog

Hypo = te laag

Normale bloedsuikerwaarde (niet nuchter)

tussen de 3,3 en 7,8

Hypo (laag)

• zweten
  
• trillen
  
• duizelig zijn
  
• plotseling wisselend humeur (opeens boos worden bijvoorbeeld) ongeconcentreerd zijn
  
• hoofdpijn
  
• moe zijn
  
• hongerig zijn
  

Hyper (hoog)

• veel plassen
• veel dorst hebben en houden
  
• vermoeid zijn 
• plotselinge humeurigheid, snel boos worden
• misselijk zijn of overgeven
  
• alles voelt vervelend
  

Behandeling

• Genezing nog (niet) mogelijk!

• Gezond eten/afvallen (type 2)
• Behandeling met medicijnen
• Behandeling met insuline injecties
• insulinepompje
• nieuwste ontwikkeling de kunst-alvleesklier

Effe checken.........

Wat is de officiële benaming van suikerziekte

1. Diabetes Type
2. Diabetes Expectus
3. Diabetes Naxon
4. Diabetes Mellitus

Van veel snoepen krijg je diabetes

1. Waar
2. Niet waar

Welke vorm van diabetes krijg je op oudere leeftijd

1. Diabetes Type 1
2. Diabetes Type 2

Welk type diabetes is insuline afhankelijk

1. Diabetes Type 1
2. Diabetes Type 2

Waar wordt glucose opgeslagen als je lichaam het niet direct nodig heeft?

1. Alvleesklier
2. Lever

Welk orgaan maakt insuline aan?

1. Lever
2. Galblaas
3. Nieren
4. Alvleesklier

Bij welk type diabetes maakt de alvleesklier geen insuline meer aan

1. Diabetes Type 1
2. Diabetes Type 2

Is diabetes te genezen

1. Ja
2. Nee

Wat doe je bij een hypo...

hypo.....

Wat doe je bij een hyper...

 hyper....

Bloedsuiker meten

Demo

Oefenen praktijk bloedsuiker meten

Pauze

Op welke plekken mag je insuline injecteren ?

Insulinepen klaarmaken en injecteren

Demo

Oefenen insulinepen klaarmaken en prikken

Oefenopdrachten rekenen met eenheden maken

expertcollege

Af moet zijn aan het einde van dit blok;

01. afronden

02. breuken

04. maateenheden

06. orale medicatie

10.  vochttoediening

Na deze les heb ik voldoende kennis over diabetes,

en weet ik hoe ik bloedsuiker moet meten en insuline toedienen  

Thieme online

Thieme online module 7.4

                               module 12.3.4 hormoonstelsel pancreas

                                                       3.4.1 Diabetus mellitus

Expertcollege 3.7 Intraveneuze medicatie (paar opgaven eenheden)

Volgende week

subcutaan injecteren + medisch rekenen vochtbalans