Het urine-stelsel

• Zorg
• MBO
• Studiejaar 1

Het urine-stelsel

Wat gaan we doen deze week

- Het urine-stelsel en wat hoort erbij

- Wat doen de nieren?

- Aandoeningen aan het urine-stelsel

Waar denken jullie aan bij "het urine-stelsel"?

Het urinestelsel

Het urinestelsel zorgt ervoor dat de afvalstoffen het lichaam via de urine verlaten.

Het bestaat uit:

• Nieren
• Urineleiders
• blaas
• Urinebuis

Nieren

Belangrijkst functies:

• Schadelijke stoffen en afvalstoffen filteren uit het bloed.
• Overtollig water en zout afvoeren uit het lichaam.

De Bijnier

- Een bijnier bestaat uit een binnenste gedeelte (merg) en een buitenste gedeelte (schors).
- Het bijniermerg produceert twee hormonen die belangrijk zijn voor de regulatie van onder andere de bloeddruk: adrenaline en noradrenaline. 

- De schors is opgebouwd uit drie zones die elk een eigen functie hebben ze spelen o.a. een rol bij  de suikerstofwisseling, afweerreacties, stressreacties, waterhuishouding en de zouthuishouding. 

De bijnierschors maakt daarnaast ook androgenen aan.

De bijnier

0

Van afvalstoffen in het bloed wordt urine gemaakt.

• Normaal plas je ongeveer 1,5 liter per dag (afhankelijk van innamen.
• Urine bestaat voor 95% uit water, afvalstoffen, zouten, hormonen en overtollige vitaminen.

Urineleiders

De 'weg' tussen de nieren en de blaas.

Blaas

De blaas is de verzamelplek van de urine.

• Inhoud is ongeveer 500ml voor een volwassenen. (Dit neemt af als je ouder wordt.)
• Bij ongeveer 300/400 ml krijgen de hersenen een signaal en krijg je aandrang om te plassen.

Urinebuis

Loopt van de blaas naar de plaats waar de urine het lichaam verlaat.

 

De urinebuis bij een man is langer en ligt een klier omheen, dit is de prostaat.

Aandoeningen aan het urine-stelsel

- Blaasontsteking

- Nierstenen

- Incontinentie

- Prostaat vergroting

Blaasontsteking

• Blaasontsteking komt vaker voor bij vrouwen dan bij mannen.
  
• Symptomen van een blaasontsteking zijn: vaak plassen, pijn bij het plassen en stinkende of troebele urine.
  
• Komt vooral voor bij vrouwen tussen de 15 en 24 jaar en bij vrouwen ouder dan 65 jaar.
• Meestal ontstaat de infectie door bacteriën die vanuit de plasbuis in de blaas terechtkomen.
  
• Een blaasontsteking is niet besmettelijk.
  
• De diagnose wordt gesteld aan de hand van urineonderzoek.
  

Wat kun je zelf doen om blaasontsteking te voorkomen?

• Drink voldoende. Het liefst anderhalf tot twee liter per dag.
  
• Stel plassen niet onnodig uit. Wanneer je drang voelt om te plassen, ga dan plassen. Bij het plassen spoel je namelijk bacteriën naar buiten, waardoor de blaasontsteking sneller over kan gaan.
• Eet cranberry’s of drink het sap. Cranberry’s bevatten stoffen die ervoor zorgen dat bacteriën zich niet aan de blaaswand kunnen hechten en dat aan de blaaswand gehechte bacteriën loslaten. 
• Reinig je/de vagina niet met zeep. De vagina is zelfreinigend. Spoelen met water is voldoende.
• Veeg na een grote boodschap altijd van voren naar achteren af. Zo voorkom je dat bacteriën van de anus in de plasbuis komen.

Nierstenen

• Nierstenen zijn steenachtige afzettingen in de afvoerwegen van de nier, het nierbekken en de urineleider.
  
• Een grote hoeveelheid kleine kristallen, die zijn gevormd in de urine, kunnen samen een niersteen vormen.
  
• Doorgaans plas je kleine kristallen uit, maar als nierstenen te groot worden dan kunnen ze een blokkade vormen. 
• Hoe nierstenen precies ontstaan is onduidelijk, maar enkele bepalende factoren zijn onder andere: te weinig drinken, overmatig zweten, overgewicht, bepaalde zouten in het lichaam en te veel eiwitten eten. 

Incontinentie

• Incontinentie is een ander woord voor ongewild urine- of ontlastingsverlies.
  
• Er bestaan verschillende vormen van incontinentie.
  
• Vrouwen hebben vaker last van ongewild urineverlies dan mannen.
  
• Incontinentie kan veel oorzaken hebben. Meer algemene oorzaken zijn ouderdom, medicijngebruik en overgewicht.
  
• Er zijn diverse behandelingen mogelijk, afhankelijk van de oorzaak en vorm van incontinentie. 

Prostaat 

De prostaat is een klier rond de urinebuis van de man. Deze klier ligt onder de blaas en heeft de grootte van een kastanje. 

De prostaat maakt het vocht aan wat de zaadcellen in leven houdt wanneer ze naar buiten gaan tijdens een ejaculatie.

Prostaat vergroting

De vergrote prostaat wordt veroorzaakt door hormoon-gereguleerde groei vanaf de puberteit. Deze prostaatvergroting is heel normaal en valt niet te voorkomen. Ongeveer een derde van de mannen boven de vijftig jaar heeft een zodanige vergroting dat de plasbuis wordt dichtgedrukt.

Een prostaatvergroting kan ook veroorzaakt worden door een verstoord hormoonevenwicht.

Tip voor extra informatie

https://www.gezondheidsplein.nl

Huiswerk

Thiemenmeulenhoff 

Boek Helpende Zorg en Welzijn

Thema 9, Hulp bieden
9.25 Hulp bieden bij uitscheiding