(beknopte) bijzin, betrekkelijk vnw, etc.

• Nederlands
• HBO
• Studiejaar 1

Miniles Stijl 1 (4.3 t/m 4.8)

Noem zo veel mogelijk
voorbeelden en soorten
van voornaamwoorden

In deze les behandelen we de volgende voornaamwoorden:

- Aanwijzende voornaamwoorden

- Betrekkelijke voornaamwoorden

- Persoonlijke voornaamwoorden

- Bezittelijke voornaamwoorden

Aanwijzende voornaamwoorden

Woorden die een persoon, zaak, ding, kwestie, e.d. aanwijzen.

Ik heb jouw kast (m) geschilderd en breng die/deze morgen bij je.

Ik heb jouw boek (o) geleend en breng dit/dat morgen terug.

Betrekkelijke voornaamwoorden

Een betrekkelijk voornaamwoord heeft ergens betrekking op.

De kast (m) die je schilderde, is erg mooi geworden.

Het boek (o) dat je leende, heb ik morgen nodig.

Het betrekkelijk voornaamwoord 'wat' gebruik je wanneer het betrekking heeft op:

1. een onbepaald voornaamwoord - Alles wat hij doet, lukt hem

2. een overtreffende trap - Het gekste wat hij heeft meegemaakt, is...

3. een hele zin - Ze gingen op vakantie naar Zweden, wat een lange reis is.

.

Antecedent

Dat waar het betrekkelijk voornaamwoord betrekking op heeft, noemen we het antecedent.

Daarnaast is er ook het ingesloten antecedent.

Wie (degene die) direct reageert, maakt kans op een extra prijs.

 Wat is in de volgende zinnen het antecedent?

Het mobieltje van mijn vader, dat kapot is, kan nog worden gerepareerd.

1. mijn vader
2. het mobieltje
3. kapot
4. gerepareerd

De opening van het feest, die om 8 uur plaatsvindt, wil ik graag bijwonen

1. bijwonen
2. om 8 uur
3. de opening
4. het feest

Het laatste wat we voor u kunnen doen, is een monteur langs laten komen.

1. u
2. we
3. een monteur
4. het laatste

Betrekkelijk voornaamwoordelijk bijwoord

Dit is een combinatie van een betrekkelijk voornaamwoord en een bijwoord.

De computer waarin alles is opgeslagen, is gecrasht.

De vork waarmee je eet, was van mijn oma.

Heeft nooit betrekking op een persoon!

Persoonlijk voornaamwoord

Verwijst naar dieren, personen, voorwerpen, verschijnselen, e.d.

Die vrouw gaat verhuizen. Zij heeft een andere baan.

Bezittelijk voornaamwoord

Geeft bezit aan.

De discotheek (v) opent haar deuren.

De directeur (m) biedt zijn excuses aan.

Het comité (o) heeft zijn werk goed gedaan.

Hen

Na een voorzetsel

Je kunt dat niet van hen verwachten.

Als het een lijdend voorwerp is

Hij belt hen iedere week een paar keer op

Hun

Als het een bezittelijk voornaamwoord is

Zij doen al hun spullen weg.

Als het een meewerkend voorwerp is

Mijn zus geeft hun goede tips.

Niet: als onderwerp van de zin!

Hoofd- en bijzinnen

Omdat Arjan morgen niet aanwezig is, verplaatst hij zijn afspraken naar volgende week.

We beginnen vanmiddag om drie uur.

Beginnen we vanmiddag om drie uur?

Vanmiddag beginnen we om drie uur.

Als iedereen er is, beginnen we om drie uur.

Voegwoorden

Omdat (reden) en doordat (oorzaak)

Mits (op voorwaarde dat) en tenzij (behalve als)

Hoewel (ook al) en terwijl (iets gebeurt tegelijkertijd)

De beknopte bijzin

Hard roepend, loopt Michiel richting de uitgang.

Na koffie te hebben gedronken in Hamburg, reed de bus richting Denemarken.

Nadat we koffie hadden gedronken in Hamburg, reed de bus richting Denemarken.

Samentrekking

In- en uitvoer (samentrekking op woordniveau)

Rode en groene appels (samentrekking op woordgroepniveau)

Hij houdt wel van appeltaart, maar niet van chocoladecake (samentrekking op zinsniveau)

Zoek je maatje. Welke zin kunnen jullie samen vormen?

Ik heb in deze les iets nieuws geleerd

0100

Bedankt voor jullie aandacht!