Catullus c.51

• Latijn
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

Carmen 51

instructie

aan het eind van deze les krijg je de tijd om de vertaling over te nemen

houd tijdens deze les de Latijnse tekst bij de hand om aantekeningen te maken

deze les behandeld grammatica, inhoud en stijl van Carmen 51

Ille mi par esse deo videtur,

ille, si fas est, superare divos,

qui sedens adversus identidem te

  spectat et audit

5 dulce ridentem, misero quod omnis

eripit sensus mihi;

de komende vragen gaan over de hoofdzin: 

Ille mi par esse deo videtur,

ille, si fas est, superare divos,

Ille mi par esse deo videtur,
ille, si fas est, superare divos
- welk stijlfiguur herken je?

1. alliteratie
2. parallellie
3. anafoor
4. iuxtapositio

Ille mi ... videtur,
vertaal de kern van de zin

Ille mi par esse deo videtur,
videor+inf, par+dat
- vertaal de zin

Ille mi par esse deo videtur,

ille, si fas est, superare divos,

qui sedens adversus identidem te

  spectat et audit

5 dulce ridentem, misero quod omnis

eripit sensus mihi;

videtur + inf

1. esse

2. superare (+acc)

de volgende vragen betreffen de bijzin ingeleid door qui

kijk naar de naamval - welke woorden verwijzen naar het onderwerp (ille)
qui sedens adversus identidem te
spectat et audit

1. qui
2. sedens
3. adversus
4. te

r.5 naar welk woord verwijst de PPA 'ridentem'

1. audit
2. te
3. qui / ille
4. dulce

Verbind de woorden die met elkaar congrueren

misero

omnis (lees: omnes)

divos

te

congrueert niet

sensus

mihi

ridentem

vertaal: "misero quod omnes eripit sensus mihi"
sensus - (4de groep) zinnen, verlangen / quod - (iets) wat / eripere - ontnemen

(Ille mi par esse deo videtur,)

ille, (si fas est, superare divos,)

qui sedens adversus identidem te

  spectat et audit

5 dulce ridentem, misero quod omnis

eripit sensus mihi;

dulce = acc.sg.N

- adverbiaal gebruikt

apo koinou constructie bij 'te'

- adversus + acc

- LV bij spectat en audit

De volgende vraag wil weten welke stijlfiguren je ziet

regel 3 t/m 7
welke stijlfiguren spot je? - behalve anafoor

nam simul te,

7 Lesbia, aspexi, nihil est super mi

               <vocis in ore,>

simul = voegwoord simulac

nam ... aspexi: bijzin

nihil ... ore,> : hoofdzin

nam simul te, Lesbia, aspexi, nihil est super mi vocis in ore
Geef in eigen woorden weer wat hier staat

lingua sed torpet, tenuis sub artus

10 flamma demanat, sonitu suopte

tintinant aures, gemina teguntur

               lumina nocte.

opsomming

1. lingua torpet

2. flamma demanat

3. tintinant aures

4. teguntur lumina

Verbind de woorden die met elkaar congrueren

suo(pte)

tenuis

congrueert niet

gemina

nocte

flamma

sonitu

artus

lingua sed torpet, tenuis sub artus

10 flamma demanat, sonitu suopte

tintinant aures, gemina teguntur

               lumina nocte.

Maximum stijlfiguren 

de komende vragen willen over deze passage weten waar en óf er de volgende stijlfiguren te vinden zijn:

- chiasme

- tricolon

- hyperbaton

 - iuxtapositio

Welke van de vier zit er níet in r.9-12

1. chiasme
2. tricolon
3. hyperbaton
4. iuxtapositio

citeer (=noteer het Latijn) een hyperbaton

citeer (=noteer het Latijn) een chiasme

citeer (=noteer het Latijn) een iuxtapositio

lingua sed torpet, tenuis sub artus

10 flamma demanat, sonitu suopte

tintinant aures, gemina teguntur

               lumina nocte.

en ook nog:

parallellie

metonymia

alliteratie

enjambement

Otium, Catulle, tibi molestum est:

otio exultas nimiumque gestis.

15 Otium et reges prius et beatas

               perdidit urbes.

PV's:

est:

exultas ...(-que) gestis.

perdidit

Waarom is 'molestum' (= lastig, vermoeiend, vervelend) onzijdig?

1. congrueert met otium
2. bij est onpersoonlijk gebruikt

Vertaal: otio exultas
(exultare - uitgelaten, ongedurig, onrustig zijn)

Verbind de woorden die met elkaar congrueren

Ond

PV

Overig

LV

otium

reges

prius

beatas

perdidit

urbes

Otium, Catulle, tibi molestum est:

otio exultas nimiumque gestis.

15 Otium et reges prius et beatas

               perdidit urbes.

apostrophe & paradox

& anafoor

Je maakt nu vragen 1 en 2 bij c.51 in je schrift - maak een (leesbare) foto van je antwoord
en voer die hier in.

vertaling c.51

Die (man) lijkt mij gelijk aan een god te zijn, die man (lijkt mij), als het geoorloofd is <dat te zeggen> / als het kan, de goden te overtreffen, die, zittend tegenover je, telkens weer naar je kijkt en jou lief hoort lachen, (iets) wat mij, ellendige, alle zinnen ontneemt / mij, in mijn ellende, berooft van alle waarnemingen;

want zodra ik jou, Lesbia, heb gezien, is er niets over <van mijn stem(geluid) in mijn mond>,

maar mijn tong is verlamd, (tot diep) in mijn ledematen stroomt fijn vuur, door hun eigen geluid suizen mijn oren, mijn ogen worden bedekt door een dubbele nacht.

Niets doen, Catullus, is lastig voor jou: door het niets doen ben je ongedurig en veel te druk.

Niets doen heeft eerder koningen en welvarende steden te gronde gericht.