Samenvatting arm en rijk

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

Ongelijkheid in arme en rijke landen

mindmappen

Leren par 1 t/m 4.

tak 1: welvaart

BBP Bruto Binnenlands product

al het salaris

BBP/hoofd

al het salaris/alle inwoners 

(om landen met elkaar te vergelijken)

Nederland: salaris 1,2 biljoen

hoe hoog is het bbp/hoofd in NL
18 miljoen inwoner 1,2 biljoen euro

Wat voor soort ongelijkheid zie je hier?

1. Sociale ongelijkheid
2. Regionale ongelijkheid

Nederland: salaris 1,2 biljoen

Sociale ongelijkheid

Regionale ongelijkheid 

Wat is regionale ongelijkheid?

1. Iedereen verdient evenveel
2. Verschil in welvaart tussen mensen.
3. Verschillen in welvaart tussen het ene en het andere gebied
4. Ik weet het antwoord niet

Wat is sociale ongelijkheid?

1. Dat je op social media minder vrienden hebt dan een ander.
2. Dat je sociale leven best wel saai is.
3. Dat er een ongelijk verdeling van maatschappelijke kansen, inkomen, kennis en politieke macht is.
4. Dat er sprake is van heel veel sociale contacten in je leven en dat is oneerlijk tegenover anderen.

wat zie je hier

1. sociale ongelijkheid
2. regionale ongeleidheid

wat zie je hier

1. sociale ongelijkheid
2. regionale ongeleidheid

Welke sector zie je hiernaast?

1. Primaire sector
2. Secundaire sector
3. Tertiaire sector
4. Informele sector

Welk van de onderstaande antwoorden hoort niet bij welzijn?

1. BBP per hoofd
2. Levensverwachting
3. Alfabetisme
4. Gezondheidszorg

tak 2: centrum periferie

Het grote plaatje

Centrum-periferie

           Mondiaal                           Regionaal                             Nationaal

Schaalniveaus

Regionale ongelijkheid komt op verschillende schaalniveaus voor: wereld – land – gebied – plaats.

Centrum-periferie
lokaal (in Seoul) 

Samenstelling beroepsbevolking nu

Beroepsbevolking =

de mensen die betaald werk (willen) doen,

Industrie

Diensten

Landbouw

Bedenk is hoe de cirkel er vroeger uit zag, dus wat was toen de verdeling?

Welk land is rijker?

Wat zijn de grootste verschillen en waarom?

productiviteit

1. hoog
2. laag

Hoer meer landbouwmachines hoe ...

1. hoger de arbeidsproductiviteit
2. lager de arbeidsproductiviteit

Formele en informele sector

• De formele sector = Het officiële deel van de economie. De activiteiten in de formele sector vind je terug in de statistieken van de overheid. Dit zijn de inkomsten uit de primaire, secundaire en tertiaire sector.
• De informele sector of scharreleconomie = Het niet-officiële deel van de economie, ook wel scharreleconomie genoemd. De activiteiten van deze sector komen meestal niet in de statistieken van de overheid terecht. Denk herbij aan een schoenpoetser of straatverkoper.

Welk kenmerk hoort bij de informele sector?

1. Telt mee voor het BBP
2. Geen uitkering bij ziekte
3. Vast inkomen
4. Belasting betalen

Welk kenmerk hoort bij de formele sector?

1. Wisselende inkomsten
2. Geen belasting betalen
3. Telt mee voor het BBP
4. Geen uitkering bij ziekte

Kenmerken formele sector:

• telt mee voor het BBP
  
• belasting betalen
  
• vast inkomen
  
• wel uitkering bij ziekte
  

Kenmerken informele sector:

• niets officieel genoteerd
  
• geen belasting betalen
  
• wisselende inkomsten
  
• geen uitkering bij ziekte
  

tak 3: Globalisering

Van hier tot Parijs is 500 km

1. absolute afstand
2. relatieve afstand

afstand

absoluut - relatief 

Tijd-Ruimte Compressie

Afname relatieve afstanden

door daling van reis- en vervoerstijden en -kosten

Tijd en ruimte worden in elkaar gedrukt. 

MNO's

• Multinationale onderneming (mno)

Grote bedrijven die overal ter wereld vestigingen hebben.

> bv Philips, 

vb van mno's

MNO's

MNO's verplaatsen zich naar de lagelonenlanden. 

Hierdoor  verplaatst het economisch zwaartepunt langzaamaan richting China. 

Waarom daar? 

Multinationale ondernemingen (MNO's)

Centrum	Semi- periferie
Reclame	In elkaar zetten van product(en)
Ontwerp	Het maken van onderdelen
verbeteren van technieken

Hoeveel geld je minimaal per dag nodig hebt om van te leven.

1. BBP/hoofd
2. Welvaart
3. Armoedegrens
4. Welzijn

Welvaart berekenen we o.a. met het bbp/hoofd.
Wat is hier een nadeel van?

Welke sector van economische activiteit?

1. Primair
2. Secundair
3. Tertiair
4. Informeel

Een bol wol is een voorbeeld van een...?

1. Grondstof
2. Halffabricaat
3. Eindproduct
4. globalisering

Centrum

Semiperiferie

Periferie

Wat voor soort ongelijkheid zag je hier?

1. Sociale ongelijkheid
2. Regionale ongelijkheid

wat voor een soort ongelijkheid zag je hier

1. Sociale ongelijkheid
2. Regionale ongelijkheid
3. Geen van beide

wat is de schaal?

1 : 250.000
Hoeveel km is 250.000 cm

1. 250 km
2. 2,5 km
3. 5 km
4. 25 km

Schaal is 1: 3.000.000
Afstand op de kaart is 5 centimeter
Wat is de werkelijke afstand in kilometers? Noteer de twee stappen en dan het antwoord.

wat voor een soort ongelijkheid zag je hier?

1. Sociale ongelijkheid
2. Regionale ongelijkheid
3. Geen van beide

zelfvoorzienende boeren

kleine gemengde bedrijven (akker en vee)

produceert voor eigen gebruik (overschot naar de markt)

verbouwd met de hand (geen machines)

na overlijden grond verdelen onder kinderen (!)