KWC V3 Grammatica 3 zinsdelen en zinsdeelstukken (16-11-2023)

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

Welkom v3a

16-11-2023

Grammatica 3

Programma

1. Wat weet je nog van grammatica 3 zinsdelen (herhaling)?
2. Grammatica 3 nieuw: uitleg zinsdeelstukken
   
3. Oefenen met nieuwe lesstof
4. Maken opdr. 3a, 3b en 3c p. 148
5. Afsluiting en vooruitblik
   

Grammatica 3

Lesdoel  checken: Je weet welke zinsdelen er zijn en hoe je verschillende zinsdelen herkent in een zin.

Alle zinsdelen op een rijtje

• Persoonsvorm (pv)
• Onderwerp (ond)
• Werkwoordelijk gezegde (wwg)
• Naamwoordelijk gezegde (nwg: nd & wd)
• Lijdend voorwerp (lv)
• Meewerkend voorwerp (mv)
• Bijwoordelijke bepaling (bwb)

Grammatica 3

Lesdoel : Je leert hoe je verschillende zinsdeelstukken herkent in een zin en hoe je die noteert onder de zin.

Alle zinsdeelstukken op een rijtje

• Bijvoeglijke bepaling (bvb)
• Bijstelling

Hebben jullie het vorig jaar al gehad over zinsdeelstukken? 

De bijvoeglijke bepaling

• De bijvoeglijke bepaling is GEEN zinsdeel, maar een een zinsdeelstuk
• De bijvoeglijke bepaling zegt iets over het zelfstandig naamwoord in een zinsdeel.
•  De bijvoeglijke bepaling kan voor of achter een zelfstandig naamwoord staan.
• Voor het zelfstandig naamwoord kunnen er meerdere staan en achter het znw neem je alle woorden samen tot de zinsdeelgrens.
• Verwar een bijvoeglijke bepaling niet met een bijwoordelijke bepaling!
  

Voorbeelden van de bijvoeglijke bepaling 

Let op: altijd eerst de zinsdelen benoemen!

• / De aardige jongen / werd  / later  / kinderarts./
• /Deze kleine, oude vrouw / gaven  / wij  / gisteren  / een doos met aardbeien. /
•  / Het zeer vriendelijke meisje / wil  / ooit  /een rijke, beroemde zangeres / worden. /
• / De bakker op de hoek  / bakt / de lekkerste koekjes van het hele land. /

Bijstelling

• Een bijstelling is geen zinsdeel, maar een onderdeel van een zinsdeel, een zinsdeelstuk. 
• Een bijstelling is eigenlijke een bijzondere bijvoeglijke bepaling die altijd tussen komma's staat of tussen een een komma en een punt. 
• Een bijstelling herhaalt een zaak of persoon, maar met andere woorden. 
• Je kunt de volgorde van bijstelling en de zaak/persoon waar het bij hoort omwisselen.
• Je spreekt een bijstelling altijd lager uit.
• Voorbeeld: Thomas, de grappigste leerling van v1a, is morgen jarig.
  
  

Voorbeelden van de bijstelling

• /Meneer Oldenhof, de mentor van v3a, /geeft/ deze klas /ook /Engels./ 
• /Ik /ging /op vakantie /met haar zus /naar Parijs, de hoofdstad van Frankrijk./
• /Jacob, mijn broer, /heeft /mijn oma, de liefste oma van de hele wereld,      / een nieuwe paraplu / gegeven./ 
• /De docent Frans, meneer Jans, /heeft /de klas /huiswerk /opgegeven/ voor maandag./

In duo's zinnen ontleden

                      O     WG      BWB                     BWB                         BWB   

Voorbeeld: /Ik /ging /op vakantie /met haar zus /naar Parijs, de hoofdstad van Frankrijk./

de hoofdstad van Frankrijk = bijstelling

Wat is juist?
Diana is de beroemdste prinses van Engeland.

1. is = ng nd
2. beroemdste = bijstelling
3. van Engeland = bvb bij prinses
4. Diana is = ng

Wat is juist?
Henk, de broer van mijn moeder, las de post van mijn oma.

1. Henk = bijstelling
2. de post = lv
3. van mijn oma = bvb bij post
4. van mijn oma = mv

Wat is juist?
De barbecue van de buren was gezellig.

1. De barbecue = O
2. was gezellig = ng
3. van de buren = bijstelling
4. was = wg

Wat is juist?
Over de Rijn, de mooiste rivier van Nederland, voer een gigantische tanker.

1. een gigantische tanker = lv
2. voer = ng
3. Over de Rijn = bwb
4. de mooiste rivier van Nederland = bijstelling

Bijstelling of bijvoeglijke bepaling?
Mevrouw Van Vianen, lerares op Calvijn, is dol op hardlopen.
Wat is de bijstelling?

1. Mevrouw Van Vianen is een bijstelling
2. 'lerares op Calvijn' is een bijstelling.
3. Van Vianen is de bijstelling
4. Er is geen bijstelling in deze zin.

Welk antwoord is juist?
Meneer Jansen is de beste mentor op het KWC.

1. beste = bvb bij mentor
2. de beste mentor op het KWC = bijstelling
3. is = wwg
4. de beste mentor op het KWC = lv

Maken huiswerk

Maak nu opdr. 3 a, b en c (p. 148)

Schrijf de zin eerste helemaal netjes over en zorg dat je een regel overslaat om de functies boven de zinsdelen te zetten. De zinsdeelstukken zet je eronder. Voorbeeld:

     O       WG                  LV

/ Jan / eet  / een grote, rode appel./

grote = bvb bij appel, rode = bvb bij appel

Afsluiting en vooruitblik

Volgende les: 23-11-23

• Huiswerk: lr grammatica 3 alles (p. 146 en 171-175), mk opdr. 3 a, b en c en lz grammatica 2 p. 142 en 142 behalve telwoorden
• Meenemen: leesboek, schrift, pen en boek
• Programma: grammatica 2

Donderdag 30 november is de grammaticatoets.