KWC V3 Grammatica 1 t/m 3 Herhalen voor de toets

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

Welkom A3T

Grammatica 1-3

Programma

1. Lezen
2. Wat weet je nog van grammatica 1, 2 en3: zinsdelen, zinsdeelstukken en woordsoorten?
3. Oefenen
4. Afsluiting en vooruitblik
   

Grammatica 1, 2 en 3

Lesdoel  checken: Je weet welke zinsdelen er zijn en hoe je verschillende zinsdelen herkent in een zin. Je weet welke woordsoorten er zijn en je kunt ze benoemen.

Alle zinsdelen op een rijtje

• Persoonsvorm (pv)
• Onderwerp (ond)
• Werkwoordelijk gezegde (wwg)
• Naamwoordelijk gezegde (nwg: nd & wd)
• Lijdend voorwerp (lv)
• Meewerkend voorwerp (mv)
• Bijwoordelijke bepaling (bwb)

Alle zinsdeelstukken op een rijtje

• Bijvoeglijke bepaling (bvb)
• Bijstelling

Hebben jullie het vorig jaar al gehad over zinsdeelstukken? 

• Zelfstandig naamwoord (znw)
• Lidwoord (lw) --> onbepaald en bepaald (onbep. en bep.)
• Bijvoeglijk naamwoord (bnw)
• Bijwoord (bw)
• Voorzetsel (vz)
• Zelfstandig werkwoord (zww)
• Koppelwerkwoord (kww)
• Hulpwerkwoord (hww)

• Persoonlijk voornaamwoord (pers. vnw)
• Bezittelijk voornaamwoord (bez. vnw)
• Aanwijzend voornaamwoord (aanw. vnw)
• Betrekkelijk voornaamwoord (betr. vnw)
• Onbepaald voornaamwoord (onbep. vnw)
• Voegwoord (vw)

Alle woordsoorten 

op een rijtje

De bijvoeglijke bepaling

• De bijvoeglijke bepaling is GEEN zinsdeel, maar een een zinsdeelstuk
• De bijvoeglijke bepaling zegt iets over het zelfstandig naamwoord in een zinsdeel.
•  De bijvoeglijke bepaling kan voor of achter een zelfstandig naamwoord staan.
• Voor het zelfstandig naamwoord kunnen er meerdere staan en achter het znw neem je alle woorden samen tot de zinsdeelgrens.
• Verwar een bijvoeglijke bepaling niet met een bijwoordelijke bepaling!
  

Voorbeelden van de bijvoeglijke bepaling 

Let op: altijd eerst de zinsdelen benoemen!

• / De aardige jongen / werd  / later  / kinderarts./
• /Deze kleine, oude vrouw / gaven  / wij  / gisteren  / een doos met aardbeien. /
•  / Het zeer vriendelijke meisje / wil  / ooit  /een rijke, beroemde zangeres / worden. /
• / De bakker op de hoek  / bakt / de lekkerste koekjes van het hele land. /

Bijstelling

• Een bijstelling is geen zinsdeel, maar een onderdeel van een zinsdeel, een zinsdeelstuk. 
• Een bijstelling is eigenlijke een bijzondere bijvoeglijke bepaling die altijd tussen komma's staat of tussen een een komma en een punt. 
• Een bijstelling herhaalt een zaak of persoon, maar met andere woorden. 
• Je kunt de volgorde van bijstelling en de zaak/persoon waar het bij hoort omwisselen.
• Je spreekt een bijstelling altijd lager uit.
• Voorbeeld: Thomas, de grappigste leerling van v1a, is morgen jarig.
  
  

Voorbeelden van de bijstelling

• /Meneer Oldenhof, de mentor van v3a, /geeft/ deze klas /ook /Engels./ 
• /Ik /ging /op vakantie /met haar zus /naar Parijs, de hoofdstad van Frankrijk./
• /Jacob, mijn broer, /heeft /mijn oma, de liefste oma van de hele wereld,      / een nieuwe paraplu / gegeven./ 
• /De docent Frans, meneer Jans, /heeft /de klas /huiswerk /opgegeven/ voor maandag./

In duo's zinnen ontleden

                      O     WG      BWB                     BWB                         BWB   

Voorbeeld: /Ik /ging /op vakantie /met haar zus /naar Parijs, de hoofdstad van Frankrijk./

de hoofdstad van Frankrijk = bijstelling

Wat is taalkundig ontleden?

1. Je kijkt naar de soort woorden
2. Je kijkt naar de functie van woorden

Wat is redekundig ontleden?

1. Je kijkt naar de soort woorden
2. Je kijkt naar de functie van woorden

Wat hoort bij redekundig ontleden?

1. zelfstandig naamwoord
2. onderwerp
3. bijvoeglijk naamwoord
4. werkwoord

Hoe weet je of iets een zinsdeel is?

1. Het heeft als geheel dezelfde functie.
2. Het blijft in elke volgorde bij elkaar (als de betekenis niet verandert).
3. Het kan voor de persoonsvorm.
4. Alle antwoorden (A, B en C).

Kijk naar de volgende zin. Welke woorden horen bij de onderstaande woordsoorten?Je moet sommige woordsoorten vaker gebruiken en niet alle woordsoorten 

hoef je te gebruiken.

Zelfstandig naamwoord

Bijvoeglijk naamwoord

lidwoord

werkwoord

Voorzetsel

In

de

les

zat

een

actieve

Fatma.

Kijk naar de volgende zin. Welke woorden horen bij de onderstaande woordsoorten?Je moet sommige woordsoorten vaker gebruiken en niet alle woordsoorten 

hoef je te gebruiken.

Zelfstandig naamwoord

Bijvoeglijk naamwoord

lidwoord

werkwoord

Voorzetsel

Op

maandag

zit

Flora

aan

de

kassa.

Kijk naar de volgende zin. Welke woorden horen bij de onderstaande woordsoorten? Je moet sommige woordsoorten vaker gebruiken en niet alle woordsoorten hoef je te gebruiken.

Zelfstandig naamwoord

Bijvoeglijk naamwoord

lidwoord

werkwoord

Voorzetsel

De

dj

draait

op

het

festival.

hippe

Wat is het onderwerp in deze zin?

Over de mysterieuze kunstenaar Banksy, die uit Engeland komt, / horen / we / regelmatig / nieuws.

1. de mysterieuze kunstenaar Banksy, die uit Engeland komt
2. nieuws
3. we
4. de mysterieuze kunstenaar Banksy

Kees overhandigde het enorme boeket aan de koning.

lijdend voorwerp

onderwerp

werkwoordelijk gezegde

naamwoordelijk gezegde

voorzetselvoorwerp

meewerkend voorwerp

het enorme boeket

Kees

overhandigde

aan de koning

Benoem het gezegde in de volgende zin:

Dat nieuwe boek van die schrijver is niet aan te slepen.

Werkwoordelijk gezegde

Naamwoordelijk gezegde

Dat nieuwe boek van die schrijver

is

niet

aan te slepen

Wat is het lijdend voorwerp in deze zin?

Over de mysterieuze kunstenaar Banksy, die uit Engeland komt, / horen / we / regelmatig / nieuws.

1. de mysterieuze kunstenaar Banksy
2. nieuws
3. we
4. die uit Engeland komt

Wat is de bijstelling in deze zin?

Over de mysterieuze kunstenaar Banksy, die uit Engeland komt, / horen / we / regelmatig / nieuws.

1. die uit Engeland komt
2. Banksy
3. mysterieuze
4. regelmatig

Welk zinsdeel is het onderstreepte zinsdeel?

Banksy / is / altijd / een bijzondere kunstenaar / geweest.

1. onderwerp (ond)
2. werkwoordelijk deel van het naamwoordelijk gezegde (wd nwg)
3. lijdend voorwerp (lv)
4. werkwoordelijk gezegde (wwg)

Welk zinsdeel is het onderstreepte zinsdeel?

Banksy / is / altijd / een bijzondere kunstenaar / geweest.

1. onderwerp (ond)
2. bijwoordelijke bepaling (bwb)
3. lijdend voorwerp (lv)
4. naamwoordelijk deel van het naamwoordelijk gezegde (nd nwg)

Welk zinsdeel is het onderstreepte zinsdeel?

Banksy / is / altijd / een bijzondere kunstenaar / geweest.

1. bijstelling
2. bijwoordelijke bepaling (bwb)
3. lijdend voorwerp (lv)
4. bijvoeglijke bepaling (bvb)

Welk zinsdeel is het onderstreepte zinsdeel?

Begin december / maakte / Banksy / een arreslee / van een simpel tuinbankje.

1. onderwerp (ond)
2. persoonsvorm (pv)
3. lijdend voorwerp (lv)
4. bijwoordelijke bepaling (bwb)

Welk zinsdeel is het onderstreepte zinsdeel?

Begin december / maakte / Banksy / een arreslee / van een simpel tuinbankje.

1. onderwerp (ond)
2. persoonsvorm (pv)
3. lijdend voorwerp (lv)
4. bijwoordelijke bepaling (bwb)

Welk zinsdeel is het onderstreepte zinsdeel?

Begin december / maakte / Banksy / een arreslee / van een simpel tuinbankje.

1. onderwerp (ond)
2. werkwoordelijk gezegde (wwg)
3. lijdend voorwerp (lv)
4. bijwoordelijke bepaling (bwb)

Welk zinsdeel is het onderstreepte zinsdeel?

Begin december / maakte / Banksy / een arreslee / van een simpel tuinbankje.

1. onderwerp (ond)
2. meewerkend voorwerp (mv)
3. lijdend voorwerp (lv)
4. bijwoordelijke bepaling (bwb)

Welk zinsdeel is het onderstreepte zinsdeel?

Begin december / maakte / Banksy / een arreslee / van een simpel tuinbankje.

1. bijstelling
2. bijvoeglijke bepaling (bvb)
3. lijdend voorwerp (lv)
4. bijwoordelijke bepaling (bwb)

Welk zinsdeel is het onderstreepte zinsdeel?

In 2019 / heeft / Banksy / in Italië / een muurschildering / gemaakt / van een vluchtelinge.

1. onderwerp (ond)
2. meewerkend voorwerp (mv)
3. lijdend voorwerp (lv)
4. bijwoordelijke bepaling (bwb)

Welk zinsdeel is het onderstreepte zinsdeel?

In 2019 / heeft / Banksy / in Italië / een muurschildering / gemaakt / van een vluchtelinge.

1. onderwerp (o)
2. meewerkend voorwerp (mv)
3. lijdend voorwerp (lv)
4. bijwoordelijke bepaling (bwb)

Welk zinsdeel is het onderstreepte zinsdeel?

In 2019 / heeft / Banksy / in Italië / een muurschildering / gemaakt / van een vluchtelinge.

1. onderwerp (o)
2. werkwoordelijk gezegde (wwg)
3. lijdend voorwerp (lv)
4. naamwoordelijk gezegde (nwg)

Wat is juist?
Diana is de beroemdste prinses van Engeland.

1. is = ng nd
2. beroemdste = bijstelling
3. van Engeland = bvb bij prinses
4. Diana is = ng

Wat is juist?
Henk, de broer van mijn moeder, las de post van mijn oma.

1. Henk = bijstelling
2. de post = lv
3. van mijn oma = bvb bij post
4. van mijn oma = mv

Wat is juist?
De barbecue van de buren was gezellig.

1. De barbecue = O
2. was gezellig = ng
3. was = wg

Wat is juist?
Over de Rijn, de mooiste rivier van Nederland, voer een gigantische tanker.

1. een gigantische tanker = lv
2. voer = ng
3. Over de Rijn = bwb
4. de mooiste rivier van Nederland = bijstelling

Bijstelling of bijvoeglijke bepaling?
Mevrouw Van Vianen, lerares op Calvijn, is dol op hardlopen.
Wat is de bijstelling?

1. Mevrouw Van Vianen is een bijstelling
2. 'lerares op Calvijn' is een bijstelling.
3. Van Vianen is de bijstelling
4. Er is geen bijstelling in deze zin.

Welk antwoord is juist?
Meneer Jansen is de beste mentor op het KWC.

1. beste = bvb bij mentor
2. de beste mentor op het KWC = bijstelling
3. is = wwg
4. de beste mentor op het KWC = lv

Maken huiswerk

Maak nu opdr. 3 a, b en c (p. 148)

Schrijf de zin eerste helemaal netjes over en zorg dat je een regel overslaat om de functies boven de zinsdelen te zetten. De zinsdeelstukken zet je eronder. Voorbeeld:

     O       WG                  LV

/ Jan / eet  / een grote, rode appel./

grote = bvb bij appel, rode = bvb bij appel

Afsluiting en vooruitblik

Volgende les: 23-11-23

• Huiswerk: lr grammatica 3 alles (p. 146 en 171-175), mk opdr. 3 a, b en c en lz grammatica 2 p. 142 en 142 behalve telwoorden
• Meenemen: leesboek, schrift, pen en boek

Donderdag 7 december is de grammaticatoets.