Leesvaardigheid 4B - deel 2

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo b
• Leerjaar 4

Leesvaardigheid 

SE-week deel 2

Wat moet je weten?

- Signaalwoorden en tekstverbanden

- Tekstsoorten

- Tekstdoelen

- Onderwerp en hoofdgedachte

- Doel inleiding en slot

- Feiten en meningen

- Tussenkopjes (plaatsen)

- Woordenschat

- ......

Instructie

Je krijgt steeds 60 seconden een stukje tekst te zien.

Het is steeds de titel en de inleiding.

Na elke slide vul jij in wat het onderwerp van de tekst is.

Je mag niet meer dan 3 woorden gebruiken (!)

Vul nu in wat het onderwerp van de tekst is

Vul nu in wat het onderwerp van de tekst is

De hoofdgedachte = 

Samenvattend in 1 zin, de inhoud van de tekst.

Het belangrijkste dat in de tekst over het onderwerp wordt geschreven.

Staat in de inleiding of in het slot!

Kernzinnen helpen je hierbij op weg.

Functies van de inleiding

Inleiding

• Onderwerp van de tekst introduceren.
• Aandacht trekken
• Stellen van een vraag
• Mening van de schrijver
• Iets over opbouw tekst vertellen
• Leuk kort verhaaltje (bijv. anekdote)
  

Wat zijn functies die een inleiding kan hebben?

1. het onderwerp noemen
2. de aanleiding noemen
3. de centrale vraag stellen
4. de mening van de schrijver geven

Waaruit bestaat een inleiding in ieder geval?

1. aandacht trekken, ondw. introduceren
2. deelondw, signaalw., structurerende zinnen
3. deelonderwerpen, anekdote
4. inleiding, middenstuk, slot

Functies van het slot

Let op: hoofdgedachte van de tekst staat vaak in het slot.

• Conclusie geven.
• Samenvatting geven van de tekst.
• Advies geven.
• Waarschuwing geven.
• Oproep doen
• Toekomstverwachting
• Antwoord op vraag uit inleiding
  

Wat is het doel van de inleiding?

(1) Er zijn honden-, paarden-, ja zelfs haaienfluisteraars, maar er is maar één persoon op aarde die naar de naam orkafluisteraar luistert. De Argentijn Roberto Bubas is de enige mens die communiceert met de grootste dolfijnsoort op aarde

1. een indruk geven van wat het onderwerp van de tekst is
2. een persoonlijke mening geven over het tekstonderwerp
3. een samenvatting geven van de rest van het artikel
4. een uitleg geven over de achtergrond van het onderwerp

Feiten, meningen, argumenten

Feiten: een feit kun je controleren.

• Bij handbal is een veld rechthoekig, 40 m. lang en 20m. breed.

Meningen: een mening is iets wat iemand vindt.

herkennen/signaalwoorden: ik vind.... - volgens mij - zij denkt dat....

• Ik vind handbal een zware sport.

Argumenten: uitleg waarom iemand iets vindt.

• Ik vind handbal een vermoeiende sport (mening), want je moet veel rennen (argument, waarom je iets vindt).
  Signaalwoorden: omdat, want, namelijk.

Zie ook blz. 217 van je lesboek - Examen doen

Staat hier een feit, mening of argument?

Nederlands is het leukste vak op school.

1. Feit
2. Mening
3. Argument

Staat hier een feit, mening of argument?

Ik vind 'The Cell' een spannende film.

1. Feit
2. Mening
3. Argument

Staat hier een feit, mening of argument?

Morgen moet ik naar de tandarts.

1. Feit
2. Mening
3. Argument

Is de eerste zin van alinea 5 (Bovendien is . . . Wii ook) een mening, een argument, of een feit?

Is de eerste zin van alinea 5 (Bovendien is . . . Wii ook) een mening, een argument, of een feit?

1. mening
2. feit
3. argument

Is de tweede zin van alinea 5 (Niet voor . . . de toonbank.) een mening, een argument of een feit?

Is de tweede zin van alinea 5 (Niet voor . . . de toonbank.) een mening, een argument of een feit?

1. mening
2. feit
3. argument

Wat is een tussenkopje?

Lees alinea vier van de tekst. 

Welk kopje past boven deze alinea? 

(je krijgt zo vier mogelijkheden)  

(4) Vaak worden er accessoires toegevoegd aan het hart. Onze verre voorvaderen tekenden al hartjes met pijlen erdoor, geïnspireerd door Eros, de Griekse god van de liefde. In de renaissance werd Eros (of zoals de Romeinen hem noemden, Amor of Cupido) afgebeeld als een mollig, naakt jongetje met gouden vleugeltjes. Met een boog schoot hij pijlen in de harten van mensen om ze verliefd te maken. Een roze hart betekent romantische liefde. Een rood hart staat voor hartstocht of vurige liefde. Net als een brandend hart trouwens, hoewel dat ook goddelijke liefde kan betekenen. En waar een gebroken hart voor staat, mag duidelijk zijn.

Welk tussenkopje past het beste boven alinea 4?

1. Eeuwenoud
2. Liefde
3. Religie
4. Symboliek

Woordenschat

In teksten worden regelmatig woorden gebruikt waarvan je de betekenis wellicht niet kent.

Als dat op je toets gebeurt.. 

wat doe je dan?

Wat doe je als je woorden niet kent in de tekst?

Raden of opzoeken

• Je kunt de betekenis van een uitdrukking proberen te raden. Dit kan met de zinnen en zinsdelen eromheen.

• Als raden niet lukt, kun je een woordenboek of spreekwoordenboek gebruiken. 

Een uitdrukking opzoeken

• Wil je een spreekwoord of gezegde in een (spreek)woordenboek opzoeken? Kijk dan eerst wat
  het belangrijkste woord van de uitdrukking kan zijn.

• Je zoekt dan dit belangrijkste woord, het trefwoord,
  in het (spreek)woordenboek op.

Ook in spreekwoordenboeken staan de trefwoorden op alfabetische volgorde. 

Voorbeeld

'Zij lust er wel pap van.'

'pap' is hier het trefwoord, dat zoek je op in het woordenboek.

Achter het woord 'pap' staan alle betekenissen van uitdrukkingen met 'pap'.

Wat is het belangrijkste woord van dit gezegde?
'Zijn eigen boontjes doppen'

1. eigen
2. doppen
3. boontjes

Welke vragen kun je bij een tekst stellen met de theorie die we tot nu toe besproken hebben?

Geheugen opgefrist?

                                                                  Weten jullie weer hoe het ook                                                                          alweer zat met het onderwerp                                                                   en de hoofdgedachte? En ook met                                                          de inleiding en het slot? Alsmede                                                 met feiten, meningen en argumenten? En                        natuurlijk de tussenkopjes en woordenschat in tekst?

Met andere woorden: Heb ik het goed uitgelegd?

Leren SE leesvaardigheid

Naslag 'leesvaardigheid' op bladzijde 138-144.

Nummers: 

47 tot en met 62 en 64.