5. Landschappen op hoge breedte

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• mavo, havo, vwo
• Leerjaar 1

Landschappen op hoge breedte

Ga rustig zitten op je plek.

Pak je boek, schrift en iPad op tafel.

Startvraag: welke twee landschapzones vonden we op lage breedte?

Waar op aarde is het gebied dat op 'lage breedte' ligt?

Hier

Hier

Hier

Wat is géén kenmerk van het tropisch regenwoud?

1. Grasland met bomen
2. Dichtbegroeid bos
3. Grote biodiversiteit
4. Verschillende etages

Welk landschap ligt niét in de aride zone?

1. Steppe
2. Savanne
3. Woestijn

Is de boreale zone kouder of warmer dan Nederland?

1. Kouder
2. Warmer

Tot nu toe: vooral gekeken naar de lage breedte.

Nu gaan we naar gebieden op hoge breedte = ver van de evenaar.

Dit gaan we leren:

Je kan benoemen welke landschapzones er zijn op hoge breedte.

Je kan beschrijven hoe die landschapzones eruit zien.

Je kan benoemen welke landschappen we in deze gebieden vinden.

Ben je al verder en kan je goed zelfstandig werken? Dan mag je nu vast beginnen aan de opdrachten. Dit doe je in stilte.

Hoe verder van de evenaar, hoe kouder.

Vanaf ons naar het noorden dus steeds kouder.

We gaan vanuit Nederland richting het noorden.

Eerst: gematigde zone (wij).

Dan: boreale zone (naaldbos).

Tot slot: polaire zone (bijna geen planten meer).

Gematigde zone:

Niet een heel groot verschil tussen zomer en winter. Dit is nog niet op hoge breedte (het ligt er tussenin).

Hier groeien loofbomen (met blaadjes) en naaldbomen door elkaar - een heterogeen bos.

In de boreale zone ligt het landschap de taiga.

Winter is een stuk kouder dan de zomer.

Er groeien hier vooral naaldbomen (te koud voor loofbomen).

In de polaire zone zijn twee landschappen:

Toendra: nooit boven de 10 graden, te koud voor bomen (alleen gras/mos). Bevroren bodem (permafrost).

Land- en zee-ijs: altijd onder de 0 graden, geen planten, alleen ijs.

Welk landschap zie je hier?

1. Loofbos
2. Taiga
3. Toendra
4. Land- en zee-ijs

Alle zones en landschappen op een rij

Let op: er is een verschil tussen landschapszone en (natuur)landschap.

Dit hebben we geleerd:

...welke landschapzones er voorkomen op hoge breedte.

...welke vegetatie in die zones te vinden is, en waarom.

Aan de slag

Maak: de opdrachten in deze LessonUp.

Hoe? In je schrift. Gebruik je Basisboek (B85 t/m B88).

Met wie? Je mag rustig overleggen met je buur.

Hoe lang? Tot 5 minuten voor einde les.

Klaar? Werk vast verder aan les 6.

Les 6 al af? Maak een Blooket over dit hoofdstuk die we later samen kunnen spelen als toetsvoorbereiding.

Opdracht 1

Neem de tabel over in je schrift. Vul de lege vakken in met informatie uit B85 t/m B88.

	Gematigd gebied	Taiga	Toendra	Land- en zee-ijs
Temperatuur (Celsius)
Vegetatie

Opdracht 1

Neem de tabel over in je schrift. Vul de lege vakken in met informatie uit B85 t/m B88.

	Gematigd gebied	Taiga	Toendra	Land- en zee-ijs
Temperatuur (Celsius)	Zomer warmer dan 10, winter niet kouder dan -3.	Zomer warmer dan 10, winter kouder dan -3.	Hele jaar onder de 10.	Hele jaar onder de 0.
Vegetatie	Loofbomen, naaldbomen.	Naaldbomen.	Gras en mos.	Geen.

Opdracht 2

Bekijk in je Basisboek de afbeelding boven B85 t/m B88.

a. Van links naar rechts op de afbeelding zie je steeds minder vegetatie. Wat is de reden dat er steeds minder groeit?

b. Aan welk kenmerk kan je de taiga herkennen?

c. Bij welke temperatuur verandert het landschap van loofbos naar taiga?

d. Bij welke temperatuur verandert het landschap van toendra naar land- en zee-ijs?

Opdracht 2 - Antwoorden

a. Van links naar rechts op de afbeelding zie je steeds minder vegetatie. Wat is de reden dat er steeds minder groeit?

De temperatuur - het wordt steeds kouder.

b. Aan welk kenmerk kan je de taiga herkennen?

Aan de naaldbomen.

c. Bij welke temperatuur verandert het landschap van loofbos naar taiga?

Bij -3 graden in de winter (kouder dan dat betekent dat het taiga wordt).

d. Bij welke temperatuur verandert het landschap van toendra naar land- en zee-ijs?

Bij 0 graden - kouder dan dat betekent dat het land- en zee-ijs wordt.

Opdracht 3

a. Waarom groeien er geen bomen op de toendra?

b. Wat is permafrost?

c. Waarom is de bodem van de toendra in de zomer zo moerassig?

Opdracht 3 - Antwoorden

a. Waarom groeien er geen bomen op de toendra?

Omdat het daar te koud voor is - bomen groeien niet onder de 10 graden.

b. Wat is permafrost?

Een altijd (permanent) bevroren laag in de bodem.

c. Waarom is de bodem van de toendra in de zomer zo moerassig?

Omdat het bovenste deel van de bodem ontdooit (dus waterig wordt), maar het water kan niet wegzakken, omdat de rest nog bevroren is.

Opdracht 4

Noteer de begrippen onder elkaar in je schrift. Zoek de betekenis van de begrippen op in je boek en noteer deze erachter.

a. Mediterrane plantengroei

b. Gemengd bos

c. Taiga

d. Toendra

Opdracht 4 - Antwoorden

Noteer de begrippen onder elkaar in je schrift. Zoek de betekenis van de begrippen op in je boek en noteer deze erachter.

a. Mediterrane plantengroei - Subtropische planten zoals palm- en olijfbomen.

b. Gemengd bos - Bos waar loof- en naaldbomen door elkaar groeien.

c. Taiga - Landschap waar alleen naaldbomen groeien.

d. Toendra - Landschap waar geen bomen groeien, alleen gras en mos.