Afkortingen, klemtoon, uitspraaktekens en afbreking

Welkom! 
De les gaat vandaag over:
- Afkortingen
- Klemtoonteken en uitspraaktekens
- Afbreking van woorden 
1 / 22
volgende
Slide 1: Tekstslide
NederlandsMiddelbare schoolhavoLeerjaar 4

In deze les zitten 22 slides, met interactieve quizzen, tekstslides en 2 videos.

time-iconLesduur is: 45 min

Onderdelen in deze les

Welkom! 
De les gaat vandaag over:
- Afkortingen
- Klemtoonteken en uitspraaktekens
- Afbreking van woorden 

Slide 1 - Tekstslide

Leerdoelen
  • Je leert hoe je woorden moet afkorten. 

  • Je leert welk effect klemtoon- en uitspraaktekens hebben. 

  • Je leert hoe je woorden moet afbreken. 

Slide 2 - Tekstslide

Programma
- Instructie afkortingen, klemtoon, uitspraaktekens en afbreektekens 

- Evaluatie 

Slide 3 - Tekstslide

Afkortingen
- Veel afkortingen met kleine letters en punten: enz., mevr., m.b.t., jl. etc. 

- Afkortingen van veelgebruikte zaken en begrippen kleine letter en zonder punten: wc, apk, dvd, havo

- Afgekorte bedrijfsnamen en namen van instellingen hoofdletter en zonder punten: KLM, AMC, C&A, VVD 


Slide 4 - Tekstslide

Afkortingen
- Afgekorte wetenschappelijke titels kleine letter: mr. P. de Bok, prof.dr. Jansen

- Allerlei uitzonderingen, zonder duidelijke regels: PvdA, AutoRai, AOW 

> Woordenboek 
> Nooit gebruiken bij zakelijke teksten, altijd uitschrijven. 


Slide 5 - Tekstslide

Wat is de afkorting van 'alstublieft'
A
aub
B
a.u.b.

Slide 6 - Quizvraag

Hoe schrijf je de afkorting?
A
vmbo
B
v.m.b.o.
C
VMBO
D
V.M.B.O.

Slide 7 - Quizvraag

Wat is de afkorting van 'kilometer'?
A
km
B
klm
C
k.m.
D
km.

Slide 8 - Quizvraag

Wat is de afkorting van
'met behulp van'
A
m.b.v.
B
mbv
C
M.B.V.
D
MBV

Slide 9 - Quizvraag

Klemtoonteken en uitspraakteken
- Geeft aan op welk woord of welke lettergreep nadruk valt: dat is echt dé nieuwe trend. 

- Klanken met twee letters, twee accenten: dat móét je niet doen. 

- Drie letters in lettergreep, alleen eerste twee klemtoonteken: móóie verhaal

- Hoofdletters geen accenten: Eén van de weinigen die dit goed heeft. 

Slide 10 - Tekstslide

Accent grave (streepje links) 
- Korte klank 

à la carte
drie à vier personen 

 barrière
crèche


Slide 11 - Tekstslide

Accent aigu (streepje rechts) 

- Lange klank 

cliché           comité
logé               saté 

* We zetten geen uitspraaktekens op 'een' wanneer dit woord of woorddeel niet verkeerd kan worden uitgesproken als 'n. 
> Hij is een van de beste zwemmers.
> Er is hier veel eenrichtingsverkeer. 

Slide 12 - Tekstslide

Accent circonflexe (dakje) 

- Andere uitspraak klank

frêle
gemêleerd,
gênant
enquête

Slide 13 - Tekstslide

Andere uitspraaktekens

- Cedille: Curaçao
- Umlaut: Knäckebröd
- Tilde: mañana

Slide 14 - Tekstslide

Is het woord 'een' goed of moeten er accenttekens op de klinkers: 'Dit is een van mijn favoriete gerechten.'?
A
Goed
B
Moet met accenttekens

Slide 15 - Quizvraag

In Nederland kennen we drie accenttekens: accent aigu (´), accent grave (`) en accent circonflexe (^).

Met welk accent kun je nadruk op een woord leggen?
A
Accent aigu
B
Accent grave
C
Accent circonflexe

Slide 16 - Quizvraag

Woordafbreking 

- Lettergreep van één letter apart, kan niet > a-viobrug/avi-obrug, maar avio-brug 

- Voorkom verkeerd lezen > li-veoptreden, maar live-optreden 
Reserve-ring, maar reser-vering 

- Verkleinwoorden grondvorm: pizza-tje, café-tje 

TIP: DOE HET NIET! 

Slide 17 - Tekstslide

Vragenrondje

Slide 18 - Tekstslide

Huiswerk: 
- Maken reader verhaalanalyse les 5 opdracht 1 t/m 6. 

- Maken spelling afkortingen, klemtoon, uitspraaktekens en afbreking opdracht 5 t/m 8 blz. 379/380. 

- Literatuur: lees een paar hoofdstukken uit je boek.

Slide 19 - Tekstslide

Ik heb de uitleg:
A
niet begrepen
B
beetje begrepen
C
goed begrepen
D
heel goed begrepen

Slide 20 - Quizvraag

Slide 21 - Video

Slide 22 - Video