Wat is LessonUp
Zoeken
Kanalen
Inloggen
Registreren
‹
Terug naar zoeken
AF 5 Urinewegestelsel
M1W1
3
urinewegstelsel
TM module 5
1 / 51
volgende
Slide 1:
Tekstslide
AFP
MBO
Studiejaar 1
In deze les zitten
51 slides
, met
interactieve quizzen
,
tekstslides
en
1 video
.
Lesduur is:
100 min
Start les
Bewaar
Deel
Printen
Onderdelen in deze les
M1W1
3
urinewegstelsel
TM module 5
Slide 1 - Tekstslide
5
urinewegstelsel
LEERDOELEN...
Je benoemt de
bouw
en de
functies
van de nieren en urinewegen
Je vertelt wat er gebeurt bij de
vorming van urine
in de nieren
Je benoemt de
samenstelling
van urine
Bij een lege blaas, aandrang en een volle blaas noem je de
stand
van de twee
sluitspieren
Slide 2 - Tekstslide
dag en nacht is het lichaam bezig stoffen uit het lichaam te krijgen, dit gebeurt door...
nieren
(afval uit bloed)
longen
(water en CO
2
)
lever
(gal)
huid
(zweet)
1.1
uitscheidingsorganen
Slide 3 - Tekstslide
het
urinewegstelsel
kan je verdelen in...
nieren
urinewegen
(urineleiders, blaas en urinebuis)
1.1
uitscheidingsorganen
Slide 4 - Tekstslide
1.2
de nieren
Slide 5 - Tekstslide
de
nieren
(
renes
) liggen hoog en achterin de buikholte...
aan de holle kant zit de
nierpoort
(bloed gaat hier in en uit, urine gaat hier uit)
1.2
de nieren
Slide 6 - Tekstslide
de nieren
krijgen het zuurstofrijke en
vieze
bloed van de
aorta
)
de nieren
geven het zuurstofarme en
schone
bloed aan de
holle ader
1.2
de nieren
Slide 7 - Tekstslide
het
nierkapsel
is de verpakking van de nier...
stevig bindweefsel
het geeft
bescherming
1.2.1
bouw van de nieren (grof)
nierkapsel
Slide 8 - Tekstslide
de
nierschors
is de buitenste rand van de nier...
hier wordt het bloed gefilterd
1.2.1
bouw van de nieren (grof)
nierschors
Slide 9 - Tekstslide
onder de nierschors ligt
het niermerg
, de middelste rand van de nier...
groepjes niermerg vormen een
nierpiramide
hier wordt urine gemaakt
1.2.1
bouw van de nieren (grof)
niermerg
nierpiramide
Slide 10 - Tekstslide
de urine wordt verzameld in de binnenste rand,
nierbekken
...
om de punt van de piramide zit een
nierkelk
, dat uitkomt in het nierbekken
1.2.1
bouw van de nieren (grof)
nierkelk
K
nierbekken
B
Slide 11 - Tekstslide
Slide 12 - Tekstslide
een nierpiramide bestaat uit een groep
filter installaties
...
een deel ligt in de nierschors
een deel ligt in het niermerg
1.2.2
bouw van de nieren (fijn)
filter installaties
Slide 13 - Tekstslide
een filter installatie ontvangt bloed (
slagader
) en maakt hiervan
urine
nefron
1.2.2
bouw van de nieren (fijn)
Slide 14 - Tekstslide
elke filter installatie bestaat uit...
een
nierlichaampje
(L) in de nierschors
een
nierkanaaltje
(K)
in het niermerg
1.2.2
bouw van de nieren (fijn)
nierlichaampje
L
nierkanaaltje
K
Slide 15 - Tekstslide
een
nierlichaampje
bestaat uit twee onderdelen...
een
kluwen
(bloedvat)
een
kapsel
of omhulsel
1.2.2
nierlichaampje
Slide 16 - Tekstslide
een
nierkanaaltje
is een lange kronkelbuis met in het midden een lus
1.2.2
nierkanaaltje
Slide 17 - Tekstslide
opdrachten
...
een
nierkanaaltje
is een lange kronkelbuis met in het midden een lus
opdracht
Slide 18 - Tekstslide
de filter installaties
zuiveren het bloed
...
het haalt
afvalstoffen
uit het bloed
het maakt er
urine
van
1.2.3
taken en werking van de nieren
Slide 19 - Tekstslide
het vaatkluwen heeft een
filterfunctie
...
alle kleine stoffen gaan door de filters
grote stoffen niet
1.2.3
taken en werking van de nieren
Slide 20 - Tekstslide
belangrijke
kleine
stoffen zijn...
water
zouten
(mineralen)
glucose
(voedingsstoffen)
aminozuren en vitaminen
afvalstoffen
deze belanden in de urineweg
1.2.3
taken en werking van de nieren
Slide 21 - Tekstslide
belangrijke
grote
stoffen zijn...
eiwitten
bloedcellen
deze blijven in de bloedbaan
1.2.3
taken en werking van de nieren
Slide 22 - Tekstslide
de vloeistof in het kapsel heet
voorurine
...
zowel
afval
als nuttige stoffen zitten in de voorurine
1.2.3
taken en werking van de nieren
voorurine
Slide 23 - Tekstslide
nuttige stoffen
worden in het nierkanaaltje terug gehaald naar de bloedbaan
dit heet
terugresorptie
1.2.3
taken en werking van de nieren
Deze video is niet meer beschikbaar
Welke video was dit?
start 2:00 - stop 2:13, sound off
Slide 24 - Tekstslide
het maken van
urine
gaat dus in twee stappen...
filtratie
(van bloed naar voorurine)
terugresorptie
(van voorurine naar urine)
1.2.3
taken en werking van de nieren
filtratie
F
terugresorptie
T
Slide 25 - Tekstslide
verschillende dekcellen in het nierkanaaltje nemen de stoffen op...
water
(99%)
veel
zouten
alle
glucose
aminozuren
vitamines
1.2.3
taken en werking van de nieren
Slide 26 - Tekstslide
de
afvalstoffen
blijven in het nierkanaaltje...
samen met wat water en zouten gaan deze stoffen naar een
verzamelbuis
1.2.3
taken en werking van de nieren
Slide 27 - Tekstslide
hormonen
in de verzamelbuis
bepalen hoeveel
water
en
zouten
nog worden vastgehouden
hierna verandert de samenstelling niet meer:
definitieve urine
1.2.3
taken en werking van de nieren
hormonale invloed
H
definitieve urine
U
Slide 28 - Tekstslide
het
nierbekken
vangt de definitieve urine op
de urine verlaat de nier via de urineleider
1.2.3
taken en werking van de nieren
Slide 29 - Tekstslide
de nieren regelen...
de
water- en zoutbalans
de
bloeddruk
de
aanmaak van rode bloedcellen
de
stofwisseling van vitamine D
1.2.3
overige taken
1
2
3
4
Slide 30 - Tekstslide
3
Slide 31 - Video
00:24
welke genoemde stoffen kunnen het filter niet passeren?
Slide 32 - Open vraag
00:33
hoe wordt het water- en zoutpeil geregeld?
Slide 33 - Open vraag
00:56
welk onderdeel van de nieren loopt schade op bij hoge bloeddruk of diabetes?
Slide 34 - Open vraag
1.3
urinewegen
Slide 35 - Tekstslide
de urinewegen starten in het
nierbekken
(
pyelum
)...
dit is de grootste
opvangruimte
voor urine
de cellen van de wand maken veel
slijm
, zodat de urine niet kan inbijten
1.3
urinewegen
Slide 36 - Tekstslide
de
urineleider
(
ureter
) is een gespierd buisje dat urine leidt van het bekken naar de blaas...
via
peristaltiek
de wand bestaat uit
slijmvlies
,
glad spierweefsel
en een
vlies
1.3.1
urineleiders
slijmvlies
gladde spieren
vlies
Slide 37 - Tekstslide
de urineleider loopt schuin door de blaaswand naar binnen...
als de blaas volloopt, drukken spieren de buis
dicht
dit
voorkomt terugstroom
richting de nier
1.3.1
urineleiders
urineleider
blaasspier
Slide 38 - Tekstslide
de
urineblaas
(
vesica urinaria
) is een
opslagplaats
voor urine...
het ligt in het kleine bekken, achter het schaambeen
1.3.2
urineblaas
Slide 39 - Tekstslide
de blaas
heeft op de bodem (
blaasdriehoek
) druk gevoelige cellen...
hoe meer druk (urine), hoe sterker deze cellen prikkels geven om de blaas te legen
1.3.2
urineblaas
Slide 40 - Tekstslide
de wand bestaat uit...
slijmvlies
de
blaasspier
een beschermend
vlies
1.3.2
urineblaas
slijmvlies
blaasspier
vlies
Slide 41 - Tekstslide
er zijn twee kringspieren die het plassen regelen...
in de
blaas
zit een
onwillekeurige
kringspier
in de
bekkenbodem
zit een
willekeurige
kringspier
1.3.2
urineblaas
kringspier in de blaas
1
kringspier in de bekkenbodem
2
Slide 42 - Tekstslide
de blaas werkt als volgt...
standaard is 1 dicht, 2 open
bij vulling krijgt men
aandrang
: 1 open, 2 gaat dicht (bekkenbodem wordt aangespannen)
1.3.2
urineblaas
1
1
2
2
Slide 43 - Tekstslide
de blaas werkt als volgt...
is de blaas echt
vol
, dan gaat ook 2 open en kan urine het lichaam verlaten
1.3.2
urineblaas
2
Slide 44 - Tekstslide
de
urinebuis
(
urethra
) is bij vrouwen korter dan bij mannen en bestaat uit dezelfde weefsels als de rest van de urinewegen
1.3.3
urinebuis
Slide 45 - Tekstslide
bij de man ligt onder de blaas nog de
prostaat
...
dit orgaantje heeft een
aandeel bij de voortplanting
(het maakt hulpstoffen voor het sperma)
1.3.3
urinebuis
Slide 46 - Tekstslide
Bestanddelen
die normaal in urine zitten...
water
(95%)
zouten
, zoals NaCl
afvalstoffen
uit de eiwit stofwisseling
te veel aan
vitaminen
en andere
overtollige stoffen
1.3.4
samenstelling van de urine
Slide 47 - Tekstslide
nierlichaampje
nierkanaaltje
nierbekken
bloed
definitieve urine
filteren
terugresorptie
Slide 48 - Sleepvraag
de nieren maken het hormoon
renine
...
cellen reageren op een laag
zout
gehalte (Na+)
renine zorgt voor
stijging
van de
bloeddruk
1.2.3
overige taken
cellen maken renine
Slide 49 - Tekstslide
de nieren maken het hormoon
erytropoëtine
(EPO)...
cellen reageren op een laag
zuurstof
gehalte
EPO stimuleert beenmerg om meer
rode bloedcellen
te maken
1.2.3
overige taken
cellen maken epo
Slide 50 - Tekstslide
door zonlicht wordt vitamine D onder de huid gevormd...
van vitamine D maakt de nier actief vitamine D3
de kalkopname in botten neemt hiermee toe
kalk wordt uit de nierfilters gehaald (ontkalken)
1.2.3
overige taken
cellen veranderen D in D3
Slide 51 - Tekstslide
Meer lessen zoals deze
13.4 Nieren
Juni 2022
- Les met
25 slides
Biologie
Middelbare school
havo, vwo
Leerjaar 5
AF TM5 Urinewegestelsel
Maart 2024
- Les met
50 slides
AFP
MBO
Studiejaar 1
11.5 De nieren dl1
Juni 2022
- Les met
34 slides
Biologie
Middelbare school
vwo
Leerjaar 5
Anatomie en fysiologie Urinewegstelsel
Maart 2022
- Les met
52 slides
Verpleging en verzorging
MBO
Studiejaar 2
AF 5 Urinewegestelsel
Augustus 2024
- Les met
51 slides
AFP
MBO
Studiejaar 1
Sector 04 - De nieren: filters van het lichaam
September 2023
- Les met
13 slides
Biologie
Middelbare school
vmbo t
Leerjaar 2
12.5 nieren klassikaal
November 2023
- Les met
33 slides
Biologie
Middelbare school
vwo
Leerjaar 5
AFP periode 3.1 nieren
Februari 2021
- Les met
25 slides
AFP
MBO
Studiejaar 1