AF 5 Urinewegestelsel les 2

• AFP
• MBO
• Studiejaar 1

M1W1

Les 2

urinewegstelsel

TM module 5

5

urinewegstelsel

LEERDOELEN...

• Je benoemt de bouw en de functies van de nieren en urinewegen
• Je vertelt wat er gebeurt bij de vorming van urine in de nieren
• Je benoemt de samenstelling van urine
• Bij een lege blaas, aandrang en een volle blaas noem je de stand van de twee sluitspieren

Wat weet je nog?

het maken van urine gaat dus in twee stappen...

1. filtratie (van bloed naar voorurine)
2. terugresorptie (van voorurine naar urine)

1.2.3

taken en werking van de nieren

filtratie

F

terugresorptie

T

• nuttige stoffen worden in het nierkanaaltje terug gehaald naar de bloedbaan
• dit heet terugresorptie

1.2.3

taken en werking van de nieren

Deze video is niet meer beschikbaar

Welke video was dit?

start  2:00 - stop 2:13, sound off

de filter installaties zuiveren het bloed...

• het haalt afvalstoffen uit het bloed
• het maakt er urine van

1.2.3

taken en werking van de nieren

Wat bedoelen we met filteren
van het bloed?

het vaatkluwen heeft een filterfunctie...

• alle kleine stoffen gaan door de filters
• grote stoffen niet

1.2.3

taken en werking van de nieren

belangrijke kleine stoffen zijn...

• water
• zouten (mineralen)
• glucose (voedingsstoffen)
• aminozuren en vitaminen 
• afvalstoffen

• deze belanden in de urineweg

1.2.3

taken en werking van de nieren

belangrijke grote stoffen zijn...

• eiwitten
• bloedcellen

• deze blijven in de bloedbaan

1.2.3

taken en werking van de nieren

de vloeistof in het kapsel heet voorurine...

• zowel afval als nuttige stoffen zitten in de voorurine

1.2.3

taken en werking van de nieren

voorurine

verschillende dekcellen in het nierkanaaltje nemen de stoffen op...

• water (99%)
• veel zouten
• alle glucose
• aminozuren
• vitamines

1.2.3

taken en werking van de nieren

de afvalstoffen blijven in het nierkanaaltje...

• samen met wat water en zouten gaan deze stoffen naar een verzamelbuis

1.2.3

taken en werking van de nieren

• hormonen in de verzamelbuis bepalen hoeveel water en zouten nog worden vastgehouden
• hierna verandert de samenstelling niet meer: definitieve urine

1.2.3

taken en werking van de nieren

hormonale invloed

H

definitieve urine

U

• het nierbekken vangt de definitieve urine op
• de urine verlaat de nier via de urineleider

1.2.3

taken en werking van de nieren

de nieren regelen...

1. de water- en zoutbalans
2. de bloeddruk
   
3. de aanmaak van rode bloedcellen
4. de stofwisseling van vitamine D

1.2.3

overige taken

1

2

3

4

00:24

welke genoemde stoffen kunnen het filter niet passeren?

00:33

hoe wordt het water- en zoutpeil geregeld?

00:56

welk onderdeel van de nieren loopt schade op bij hoge bloeddruk of diabetes?

Welk deel van de nieren vangt de urine op die we vervolgens uitplassen?

1. Nier kelken
2. Nierschors
3. Nierbekken
4. Nefron

Stelling
De voor urine is de urine die we ook daadwerkelijk uitplassen

1. Juist
2. Onjuist

Blijft in de bloedbaan

Gaat door de filters

Glucose

Aminozuren

Eiwit

Bloedcellen

Zouten

Afvalstoffen

Vitaminen

de nieren maken het hormoon renine...​

• cellen reageren op een laag zout gehalte (Na+)​
  
• renine zorgt voor stijging van de bloeddruk

1.2.3

overige taken

cellen maken renine

de nieren maken het hormoon erytropoëtine (EPO)...​

• cellen reageren op een laag zuurstof gehalte​
  
• EPO stimuleert beenmerg om meer rode bloedcellen te maken​

1.2.3

overige taken

cellen maken epo

door zonlicht wordt vitamine D onder de huid gevormd​...

• van vitamine D maakt de nier actief vitamine D3
• de kalkopname in botten neemt hiermee toe​
  
• kalk wordt uit de nierfilters gehaald (ontkalken)​

1.2.3

overige taken

cellen veranderen D in D3