Fak Taal Formule PÛ

• Frysk
• Basisschool
• Groep 1-8

WOLKOM

Kindcentrum De Finne

Tjitske van Akker-Postma

Bert van der Lijn

Underwiisadviseurs Frysk en meartaligens

Foarstelle Tjitske en Bert: fertelle wa't wy binne en wat wy dogge.

Doete Stenekes

Bert van der Lijn

Underwiisadviseurs Frysk en meartaligens

Foarstelle Tjitske en Bert: fertelle wa't wy binne en wat wy dogge.

Fannemiddei

15:00 oere - Yn 'e kunde komme 

- Fraach oan it team

- Wat is de Fak Taal Formule?

- Hoe stel ik doelen?

- Praktykfoarbylden

- Stappeplan, wurkfoarmen en tsjeklist  - Oan 'e slach

- Weromkeppeling

17:00 oere - Ofsluting 

Wat dochsto oan Fryske taal en kultuer op dizze skoalle?

fakdoel

taaldoel

Wêrom binne wy hjir hjoed? 

Dizze ynformaasje is foar 3TS-skoallen: 4 oeren Frysk yn groep 1/2 en 3 oeren Frysk yn groep 3 o/m 8. En ek noch 1 oere Ingelsk yn alle groepen. 

------------------------------------------

Sjoch side 5 FTF-boekje:

Asto in taal leare wolst moatst dêr minimaal in oere yn 'e wike oan wurkje.

Dat slagget noait as los fak. 

Dêrom fertelle wy jim hjoed oer:

Fryske fariant fan CLIL: Content and Language Integrated Learning. Noch altyd foar alle talen te brûken. Mar mei de Fryske fariant meitsje we ek gebrûk fan de Fryske mentaliteit: net te folle babbelegûchjes, mar werom nei de kearn. Goed taalûnderwiis yntegrearje yn de deistige lespraktyk. Net allinnich by de taalfakken, mar just ek by de oare skoalfakken/projekten.

Taaldoelen en fakdoelen:

Taal & ynhâld op sa'n wize by elkoar bringe dat it elkoar fersterktet.

It doel is om learlingen net allinnich fakynhâld by te bringen, mar ek harren taalfeardigens te fergrutsjen. En dat yn deselde tiid.

Fak Taal Formule = optimale fak-taal balâns

- Keppeljen fan fak- en taaldoelen
- Bewustwurding

- Ferantwurdlikheid taal breed drage
- Kwaliteitsslach
- Effisjinte tiidsbesteging
- Natuerlik learen fan fak en taal

- Fersterking fan taaloanbod

- Mindset

- Breed ynsetber: fieringen, projekten, sportdagen ensfh.

Fak Taal Formule = optimale fak-taal balâns. Wat is der optimaal oan dizze balâns?

- Keppeljen fan fak- en taaldoelen. Is dit nij? Foar skoallen dy’t al mei CLIL wurkje net, mar der binne noch net in soad skoallen dy’t fak- én taaldoelen in plak jouwe binnen de lessen.

- Bewustwurding, troch hiel bewust te kiezen foar dizze balâns, seist as team, dit is ús fisy. Sa wolle wy wurkje, hjir stean wy mei elkoar achter. Wy wolle de

-Ferantwurdlikheid foar taal breed drage. Dy leit net allinnich by de taaldosinten, dy leit by ús allegear. En we hawwe der allegear ‘yn de long run’ baat by. Elke dosint is in taaldosint.

- Kwaliteitsslach, troch de Fak Taal Formule ta te passen en gebrûk te meitsjen fan it stappeplan en de tsjeklist, de ynspirearjende wurkfoarmen, kinst echt in kwaliteitsslach meitsje. Heger rendemint, mear engagement, mear betsjuttingsfol lesjaan, mear ferbining.

- Effisjinte tiidsbesteging, ‘Mear leare yn deselde tiid’, do I need to say more?

- Natuerlik learen fan fak en taal, we sille aanst by it formulearjen fan doelen sjen hoe natuerlik fak en taal by elkoar hearre en hoe logysk it is om dy twa altyd te kombinearjen.

- Fersterking fan taaloanbod, op dizze wize fersterkje wy mei elkoar it taaloanbod op ús skoalle (de FTF kinst by alle fakken tapasse; ek yn de taalles!

- Mindset: Gjin trúkje, ‘do hast it CLIL ûnderdiel krekt mist’, it is echt in mindset. In wize fan lesjaan.

- Breed ynsetber: fieringen, projekten, sportdagen ensfh. Romte biede oan talen fan it hert. Ynklusyf meartalich ûnderwiis is ûnderwiis dat each hat foar de memmetalen en dêr oandacht oan jout.

https://kurrikulum.frl/

FOARÔF: Hoe kom ik ta in goed fakdoel?

- Wat is liedend? De metoade/kearndoelen, de aktuele situaasje of noch oars? 

- Wat is de ferbining tusken de fakken?

- Wat wolst berikke mei dizze les?

TIP: 

Brûk by it kiezen fan in fakdoel de metoade en/of de (konsept)kearndoelen fan it SLO. 

Gjin quick fix, mar in mindset. Efkes útzoome, wêr kies ik foar en wêrom? Hoe slút ik oan by de learlingen? Wat wol ik berikke?

FOARÔF: Hoe kom ik ta in goed taaldoel?

- Wat is de ynstruksjetaal en fiertaal yn ’e les/lesûnderdielen? (Betink dat by alle lessen).

- Hokker feardichheden wolst ferbetterje

A. Taal leare en brûke = prate/yn petear, skriuwe, lêze

B. Taalbewustwêzen = taalbeskôging

C. Taalekspresje = belibje en kreatyf brûke

TIP:

Brûk by it kiezen fan it taaldoel foar it Frysk it Referinsjeramt Frysk. 

- Sjoch op: https://grip.frl/referentiekader-frysk/  

- Sjoch foar de nivo's foar Ingelsk en Nederlânsk yn it Europees Referentiekader (ERK).

Het ERK biedt een instrument om het niveau waarop iemand een taal beheerst te beschrijven.

Formulearje in fak-/ynhâldsdoel en in taaldoel

Skriuw dyn doelen op oan 'e hân fan in ik-kin/wit-bewearing.

By foarkar sit der tiid, in persoan, in feardichheid en ynhâld yn.

Fakdoel: Oan 'e ein fan dizze les (of dit tema) wit de learling hoe en wêrom't terpen boud binne.

Taaldoel: Oan 'e ein fan dizze les (of dit tema) kin de learling in ferslach skriuwe (bygelyks yn it Frysk of mei fiif Fryske wurden deryn) oer hoe en wêrom't terpen boud binne.  

S
M
A
R
T

Fakdoel is rjochte op ynhâld

Taaldoel is rjochte op taal

Mar elk fakdoel hat te krijen mei in (taal)feardichheid, eins alle dosinten hawwe te krijen mei taal.

Mar troch in taaldoel ta te heakjen, leist it aksint op taal en leare de bern yn dizze selde les ek harren wurdskat te fergrutsjen. En sa learst mear yn deselde tiid.

Sa binne we fakoerstiigjend, brekke we troch it hokjestinken, drage we de ferantwurdlikheid foar taal skoalbreed, hawwe we dêr kollektyf wat oan, meitsje wy it foar de learlingen leuk,  betsjuttingsfol, útdaagjend en lizze we foar harren de ferbiningen. 

SMART

Praktykfoarbylden

Fak Taal Formule-lessen

Untwerp in

eigen les mei
Fak Taal Formule

Oan 'e slach?      Jawis! 

1. Meitsje groepkes fan kollega's: gr. 1-2, gr. 3-4, gr. 5-6, gr. 7-8. Teamleden dy't net in eigen groep ha, slute oan by in bou.
2. Opdracht: Kies in (BLINK/STAAL)-les dy'tst de kommende tiid jaan silst en ried dit mei-inoar ta mei help fan it Fak Taal Formule-stappeplan. Brûk de trije fasen fan de les: ferkenne, ferwurkje en fersekerje (sjoch wurkfoarmen).
3. Kinst de tsjeklist en it lesformulier brûke, sadatst wist dat alle ûnderdielen oan bar komme.
4. Foar IB, tako en direksje: Wat foar kânsen kin de Fak Taal Formule biede foar jimme skoalle? Hoe soargest foar boarging?

+- 30 minuten

Weromkeppeling

Fak Taal Formule-lessen

Tige tank &
oant sjen!