Par 4.3 In en om het kasteel

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo k, mavo
• Leerjaar 1

Par 4.3 In en om het kasteel

Lezen

Basis: blz 90 en 92, stukjes A tm E.

Kader/Mavo: blz 58/59, alle stukjes.

Havo: blz 66, alle stukjes

Leerdoelen

- Je weet wat een kasteel is en waarom deze werden gebouwd.

- Je weet de kenmerken van een kasteel.

- Je kunt uitleggen waarom een kasteel moeilijk te veroveren was.

- Je weet wat horigen zijn.

- Je kunt het leven van horigen omschrijven.

- Je weet wat herendiensten zijn.

- Je kent de rechten en plichten van de drie standen die zijn ontstaan tijdens de middeleeuwen.

- Je weet wat het drieslagstelsel is.

- Je kent de volgende begrippen: horige, standen, kasteel, drieslagstelsel.

Quiz

Maar eerst gaan we kijken wat jullie nog weten van de vorige lessen.. 

Welke Frankische koning bekeerde zich tot het christendom?

1. Karel de Grote
2. Radboud
3. Clovis
4. Romulus

Wat was geen taak van een monnik?

1. Voedsel verbouwen
2. Boeken schrijven
3. Armen helpen
4. Vechten met de vijand

Welk stelsel bedacht Karel de Grote om zijn rijk te besturen?

1. Het beheerstelsel
2. Het leenstelsel
3. Het studiestelsel
4. Het sterrenstelsel

Wat was de baas in het leenstelsel?

1. De leenheer
2. De leenman
3. De achterleenman
4. De kleinste leenman

Wie stuurde Karel de Grote langs om de leenmannen te controleren?

1. De geheime dienst
2. Politie
3. Zendelingen
4. Zendgraaf

Een schilderij over de moord op Bonifatius gemaakt in 2019 is een?

1. Directe bron
2. Indirecte bron

Ridder zijn was niet goedkoop

1. Juist
2. Onjuist

Mindmap

Pen en schrift op tafel, we gaan een mindmap maken over deze paragraaf. 

Herhalen

Middeleeuwen

500 - 1500

Franken

Karel de Grote

Leenstelsel

Onveilig

Onveilig

Na de Romeinen was het onveilig.

Rovers en plunderaars hadden de vrije hand.

Boeren zochten daarom bescherming bij machtige boeren in de buurt.

Machtige boeren

Een rijke boer had vaak een versterkte boerderij met een muur en gewapende knechten.

Veel boeren zochten er bescherming.

Ze moesten dan hun grond af staan.

De machtige boer werd dan hun heer.

Werken

Het gebied van een heer noemen we een domein. De onderdanen zijn de horigen.

Een horige moet werken voor de heer. Hij moest het land van de heer verbouwen.

Een horige had zelf ook een stukje land. Een horige moest ook herendiensten doen.

Veilig huis

Een heer, later een edelman genoemd.

Liet een heuvel aanleggen en daarop kwam een kasteel.

Kasteel moest zorgen voor veiligheid.

Leven in een kasteel

Zag er niet heel gezellig uit.

Donker, geen verf.

Geen ramen, glas was nog niet uitgevonden.

In de winter ijskoud.

Alles zelf doen

In de vroege middeleeuwen was er bijna geen handel.

Mensen moesten alles zelf maken.

Dit noemen we een autarkie.

Dit hele stelsel noemen we het hofstelsel.

Meer grond

In de tweede helft van de Middeleeuwen groeide de bevolking van Europa.

Er was meer voedsel nodig.

Europa bestond grotendeels uit bossen, moerassen en heidevelden.

Ontginnen

Boeren begonnen met het ontginnen van woeste grond.

Ze maakten er landbouwgrond van.

Dat was zwaar werk.

In ruil daarvoor kregen veel boeren hun vrijheid.

Ook monniken werkten mee met het ontginnen van het land.

Uitvindingen

Meer mensen in Europa, betekende meer voedsel.

 Na het jaar 1000 kwamen er twee nieuwe uitvindingen die zorgden voor meer voedsel.

Arabisch halsjuk.

Uitvindingen

Drieslagstelsel.

De landbouwgrond werd in drie stukken verdeeld:

2 delen werden verbouwd.

1 deel bleef braak liggen.

Quiz

Eens kijken wie er goed heeft opgelet..

In een kasteel was het tijdens de middeleeuwen altijd warm en gezellig

1. Juist
2. Onjuist

Wat is ontginnen?

1. Woeste grond geschikt maken voor een voetbalwedstrijd
2. Woeste grond geschikt maken voor woningbouw
3. Woeste grond geschikt maken voor landbouw
4. Dan heb je een vrije dag

Waarom gingen veel boeren op een domein wonen?

1. Voor werk
2. Voor eten
3. Voor een huis
4. Voor veiligheid

Hoeveel stukken grond liggen er braak bij het drieslagstelsel?

1. 1
2. 2
3. 3
4. geen

Uit welke drie standen bestond de samenleving in de middeleeuwen?

1. Boeren&burgers, geestelijkheid en de koning
2. Geestelijkheid, de koning en de adel
3. Geestelijkheid, ajakssupporters en de smurven
4. Geestelijkheid, adel en boeren&burgers

En nu?

Maak van deze les een mindmap.

Maak van deze les een samenvatting met de begrippen/personen en jaartallen uit de studiewijzer.

Aan de slag met Feniks-Online