7.1 Koolwaterstoffen

• Scheikunde
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 3

Koolstofchemie

Hoofdstuk 7

7.1 Fossiele brandstoffen

• Aardolie is een fossiele brandstof die bestaat uit koolwaterstoffen
• Koolwaterstoffen zijn stoffen waarvan de moleculen uit koolstof- en waterstofatomen bestaan

• Koolwaterstoffen worden gewonnen
  door aardolie te destilleren
• Uit verschillende fracties ontstaan
  andere producten
• Dit proces heet gefractioneerde
  destillatie

Kraken

• Ontledingsreactie van koolwaterstoffen.
• Lange koolstofketens worden in kleinere fragmenten 'geknipt'.

Voorbeeld: kraken van hexaan

C₆H₁₄ -> C₄H₈ + C₂H₆

7.1 Koolstofverbindingen

• Moleculen van koolwaterstoffen geef je meestal weer als structuurformule
• Bij het tekenen moet je rekening houden met de                                       covalentie: hoeveel bindingen een atoom kan maken

• Alle bindingen moeten gevuld

1	H, F, Cl, Br, I
2	O, S
3	N, P
4	C

7.1 Koolstofverbindingen

Nog enkele belangrijke begrippen:

• Vertakt: er is minimaal één C-atoom dat met drie of vier andere C-atomen is verbonden.
• Onvertakt: elk C-atoom is met één of twee andere C-atomen verbonden.
• Verzadigd: er zijn geen dubbele bindingen aanwezig
• Onverzadigd: er is één of meerdere (drie)dubbele bindingen aanwezig.

Vertakt/onvertakt, verzadigd/onverzadigd

7.1 Koolstofverbindingen

• Opdracht:

Teken C₄H₁₀

1	H, F, Cl, Br, I
2	O, S
3	N, P
4	C

7.1 Koolstofverbindingen

•  Twee koolwaterstoffen met dezelfde molecuulformule maar met verschillende structuurformules zijn isomeren van elkaar:
  

Beide stoffen hebben als molecuulformule C₄H₁₀, maar hebben verschillende structuurformules. Deze stoffen zijn dus isomeren van elkaar.

7.1 Koolstofverbindingen

• Opgv. 1, 2, 4, 7 en 8
• Van hoofdstuk 7, paragraaf 1

Wat is de belangrijkste reden om koolwaterstoffen te kraken?

1. Lange koolwaterstofketens geven meer uitstoot van koolstofdioxide.
2. De vraag naar kortere koolwaterstofketens is groter.
3. Kortere koolwaterstofketens zijn eenvoudiger te transporteren.
4. Lange koolwaterstofketens zijn moeilijk op te slaan.

Leerdoelen

• Je kunt de structuurformule van een stof tekenen
• Je weet wat isomeren zijn

Zijn deze koolwaterstoffen isomeren van elkaar?

1. JA
2. NEE