Module 6 Grammatica / Spelling

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo b
• Leerjaar 4

Grammatica 6.2

Doel van deze lessen

• Je kunt jou / jouw en als / dan goed gebruiken.
• Je kent het verschil tussen zelfstandige werkwoorden en hulpwerkwoorden.
• Je kunt samengestelde zinnen maken.
  
• Je kunt voegwoorden op de juiste manier gebruiken.
• Je kan de zinsdelen benoemen en zinsdeelstrepen zetten.

delen van een zin

In een zin zitten verschillende zinsdelen. Dat zijn bepaalde stukken uit een zin die je niet uit elkaar kan halen als je de zin door elkaar wilt husselen. Een persoonsvorm en het onderwerp zijn altijd aparte zinsdelen. Voordat je zinsdelen kunt benoemen, moet je de zin altijd eerst ontleden.

Oefenen, oefenen en nog eens oefenen

Nu ga je zelf aan de slag met de werkbladen die je krijgt aangereikt.

Jou of Jouw Als of Dan?

jou / u

jouw / uw

Lees de uitleg van beide kwesties nog een keer goed door en maak vervolgens de opdrachten 5 én 6 

(Die zijn belangrijk voor de toets:)

  blz. 97

samengestelde zinnen en voegwoorden

We hebben dit allemaal al een keer gehoord, MAAR  we vinden het goed dat u het nog een keer uitlegt.

Maak zelfstandig de opdrachten 8 én 9

 blz. 98

Zelfstandig werkwoord en hulpwerkwoord

Het zelfstandig werkwoord (zww) heb je nodig om de zin te begrijpen.

• Een hulpwerkwoord (hww) kun je weglaten en dan begrijp je de zin nog steeds.

Lees nog een keer de uitleg en maak opdracht 10 

Einde van het hoofdstuk 

Dit was het voor zover. 

Nu nog spelling en dan op naar de eerste toets. 

6.3 Spelling blz. 99

• de werkwoordspelling toepassen (tt, vt en vd);

• meervouden en samenstellingen van zelfstandige naamwoorden maken;

• de bijvoeglijke naamwoorden juist schrijven;

• hoofdletters juist gebruiken;

• leestekens in zinnen juist gebruiken;

• leestekens in woorden juist gebruiken (trema en koppelteken).

werkwoord TT

(vallen) ik val

hij valt

zij valt

(worden) Ik ......?????

hij.......

wij..........

Werkwoord VT

(gooien) ik gooide

hij gooide

wij gooiden

(bloeden) ik ..........???

hij.........

wij...........

werkwoord voltooid deelwoord

Een voltooid deelwoord begint meestal met ge-, maar ook vaak met be-, ver- of ont-.

k heb gerend. (want rende)

Ik heb gefietst. (want fietste)

Ik heb gepakt. (want pakte)

Stoven /het vlees is gestoofd

luisteren -  we hebben geluisterd

reizen - we hebben gereisd

gebruiken - ik heb gebruikt

beloven - zij heeft beloofd

vervelen -  ik heb me verveeld

bonzen-  er wordt gebonsd

bonz = de stam en de z staat  niet in T KoFSCHiP

Samenstellingen

https://www.jufmelis.nl/spelling/samenstellingen

Zinnen kun je aan elkaar plakken met een voegwoord. Voegwoorden kom je dus tegen in samengestelde zinnen.

Het voegwoord kan tussen de twee zinnen staan, of aan het begin van de zin.

• Max Verstappen won zondag een prijs en wilde die meteen aan zijn monteurs geven.

• Het was een leuke film, maar hij duurde wel een beetje lang.

• Omdat de film zo lang duurde, waren we pas heel laat thuis
 

koppelteken 

https://www.braint.nl/taalgids/spelling/koppelteken.html

Koppelteken -

Met een koppelteken verbind je een woord, een letter of een getal met een andere woord. Dit doe je om het woord makkelijker te kunnen lezen. Kijk bijvoorbeeld naar het volgende woord: stage-uren. Zonder een koppelteken moet je drie keer kijken wat er nou eigenlijk staat: stageuren. Meestal is een koppelteken niet nodig en schrijf je samengestelde woorden als één woord, dus aan elkaar.
 

wanneer een koppelteken?

• In samenstellingen met letters, afkortingen en cijfers

v-snaar

tbc-patiënt

• In samenstellingen die je zonder koppelteken verkeerd kunt lezen (klinkerbotsing).
  

radio-omroep

auto-onderdelen

• In aardrijkskundige namen die uit twee delen bestaan.

Amsterdam-Oost

Nieuw-Zeeland

• In samenstellingen die een titel of een rang aanduiden.
  

luitenant-kolonel

secretaris-generaal

• In woorden met de volgende voorvoegsels: adjunct, aspirant, assistent, bijna, chef, collega, ex, interim, kandidaat, leerling, meester, niet, non, oud
  

ex-minister

kandidaat-notaris

oud-burgemeester

Apostrof

Apostrof en koppelteken

Let op: je schrijft geen koppelteken tussen een afkorting (initiaalwoord) en -er, -en , -tje. Hier gebruik je een apostrof.

WAO'er

sms'en

dvd'tje

Meervoudswoorden

https://www.jufmelis.nl/extra/meervoud-znw-beginner

als een woord eindigt op een -e- dan komt er in het meervoud vaak een vaste - s- achteraan.

genres maar ook zeeën 

de -a-, -i-, -o-, -u- en -y- hebben in het meervoud een -'s-

baby's, drama's, accu's

Examenhulp grammatica/ spelling

Blz. 230 vind je extra uitleg

Maak en leer:

blz. 214 opdr 5

blz. 215 opdr. 6

blz.218 opdr.1

blz. 220 opdr. 5 en 6 (tekst1)

blz. 223 opdr. 8, 9, 10 en 13

blz. 228 opdr. 21