Thema 3 Genetica: BS5 Speciale manieren van overerven
Speciale manieren van overerven
1 / 19
volgende
Slide 1: Tekstslide
BiologieMiddelbare schoolhavoLeerjaar 4
In deze les zitten 19 slides, met interactieve quizzen, tekstslides en 2 videos.
Onderdelen in deze les
Speciale manieren van overerven
Slide 1 - Tekstslide
Deze les
1. Multipele allelen
2. Letale factoren
3. Gekoppelde overerving
Slide 2 - Tekstslide
Herh. monohybride kruising
= kruising waarbij je let op de overerving van één eigenschap.
Één genenpaar betrokken:
Slide 3 - Tekstslide
Intermediair = mengvorm
bv. wanneer er 3 fenotypen zijn
beide dominant
Slide 4 - Tekstslide
herhaling X-chromosomaal
Er zijn eigenschappen die alleen op het X-chromosoom liggen.
Let op: Mannen hebben 1 X- en 1 Y-chromosoom. Vrouwen hebben 2 X-chromosomen. (zie ook kruisingschema in afbeelding)
Dit betekent dat de man altijd de eigenschap die op zijn X-chromosoon zit als fenotype heeft.
Notatie:
XKY- = Dominante Man
XkY- = Reccesieve man
XKXK = Homozygoot dominante vrouw
XkXk = Homozygoot recesieve vrouw
XKXk = Heterozygote vrouw
Slide 5 - Tekstslide
Een vrouw met blauwe ogen krijgt een kind met bruine ogen. Het allel voor B bruine ogen is dominant over het allel voor b blauwe ogen. Welk(e) genotype(n) kan de vader gehad hebben?
A
alleen BB
B
Alleen Bb
C
Bb of BB
D
Bb of bb
Slide 6 - Quizvraag
Multipele allelen
Voor één erfelijke eigenschap bestaan drie of meer verschillende allelen. Bijv. bloedgroepen --> allelen:
Slide 7 - Tekstslide
Multipele allelen (voorbeeld: bloedgroepen)
Slide 8 - Tekstslide
Een man met bloedgroep O en een vrouw met bloedgroep AB krijgen samen een kind. Hoe groot is de kans dat het kind bloedgroep AB heeft?
A
0%
B
25%
C
50%
D
75%
Slide 9 - Quizvraag
Letale factor
Een allel dat geen levensvatbaar individu oplevert als een genenpaar bestaat uit twee van zulke allelen.
Als beide ouders dezelfde letale factor bezitten, wordt een deel van de verwachte nakomelingschap niet geboren.
Slide 10 - Tekstslide
Manx katten
Slide 11 - Tekstslide
Letale factoren: De manx is een staartloze kat. De eigenschap staartloos is het gevolg van het dominante gen A. Voor fokkers van dit ras doet zich het volgende probleem voor: homozygoot staartloze jongen zijn niet levensvatbaar. Ze sterven voor de geboorte. Het genotype van een levende staartloze kat is Aa. Hoe groot is de kans op levende staartloze katten bij een kruising tussen 2 staartloze katten.
A
100 %
B
50 %
C
67 %
D
75 %
Slide 12 - Quizvraag
Gekoppelde overerving
Twee genenparen liggen in hetzelfde chromosomenpaar.
Tegenovergestelde: ongekoppelde overerving (= twee genenparen liggen in verschillende chromosomenparen.)
Slide 13 - Tekstslide
Slide 14 - Video
Manier van notatie gekoppelde genen
Slide 15 - Tekstslide
Gekoppelde overerving
Slide 16 - Tekstslide
Mitochondriën
Slide 17 - Tekstslide
Slide 18 - Video
Mitochondriaal DNA
Mitochondriën bevatten een klein ringvormig DNA met een klein aantal genen.
Erft alleen via de eicel over naar een volgende generatie.