De industriele samenleving

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

Juist of onjuist:
Dankzij de enclosures ontstonden gemeenschappelijke gronden

1. Juist
2. Onjuist

Juist of onjuist:
Demografische Revolutie --> Agrarische Revolutie

1. Juist
2. Onjuist

Juist of onjuist:
Het waterframe maakte een einde aan de huisnijverheid

1. Juist
2. Onjuist

De industriële samenleving

Doelen

Aan het einde van de les kan ik:

• Waarom de arbeids- en woonomstandigheden zo slecht waren (drie redenen)
• De kern van het liberalisme
• De kern van het socialisme
• Waarom er discussies ontstaan over de sociale kwestie

Fabriekssteden

• Kapitalisme: zoveel mogelijk winst maken
• Fabriekseigenaren willen investering terugverdienen + winst maken
• Gevolgen: lage arbeidslonen, geen investeringen in veiligheid
• Bevolkingsgroei + einde huisnijverheid zorgen voor overschot werkloze arbeiders
• Gevolg: arbeiders kunnen geen eisen stellen
• Overheid bemoeit zich niet met werkomstandigheden

Fabriekssteden

• Dankzij fabrieken grootschalige urbanisatie
• Arbeiderswoningen worden in de buurt van fabrieken gebouwd
• Géén riolering, gedeelde watervoorziening, kleine woningen
• Gevolg: epidemieën en lage levensverwachting

Liberalisme

• Verlichting legt basis voor politieke stromingen: liberalisme en socialisme
• Liberalisme: nadruk op vrijheid van overheidsbemoeienis
• Adam Smith: grondlegger economisch liberalisme:
• Vraag en aanbod bepalen prijs --> overheid mag zich niet bemoeien met economie
• John Locke: recht op bescherming privébezit

Socialisme

• Kern socialisme: gelijkheid
• Karl Marx: geschiedenis in teken van strijd tussen "bezittenden" en "bezitlozen"
• In "Das Kapital" werkt Marx zijn theorie verder uit:
• Kleine groep rijken wordt steeds rijker
• Verelendung: als arbeiders niets meer te verliezen hebben komen ze in opstand
• Gevolg: dictatuur van het proletariaat --> ultieme gelijkheid

Sociale kwestie

• Eind 19de eeuw: zorgen om lot arbeiders
• Vraagstuk of overheid meer voor de arbeiders moet doen: sociale kwestie
• Oorzaken:
• - Slechte omstandigheden
• - Invloed kerk
• - Angst voor revolutie
• 1874: Kinderwetje van Van Houten --> eerste sociale wet
• Dankzij nieuwe sociale wetten verbetert lot arbeiders

Is dit doel besproken?
Waarom de arbeids- en woonomstandigheden zo slecht waren

1. Ja
2. Nee

Is dit doel besproken?
De kern van het liberalisme

1. Ja
2. Nee

Is dit doel besproken?
De kern van het socialisme

1. Ja
2. Nee

Is dit doel besproken?
Waarom er discussies ontstaan over de sociale kwestie

1. Ja
2. Nee