Sector 01- Communicatie

• Cultuurwetenschappen
• Secundair onderwijs

Sector 01- Communicatie

COMMUNICATIE

Het woord communicatie is afgeleid van de Latijnse woorden communicare, wat ‘deelnemen aan’ betekent, en communis, wat ‘gemeenschappelijk’ betekent. In beide gevallen zijn er meerdere mensen bij betrokken. 

De communicatie tussen verschillende mensen wordt ‘interpersoonlijke communicatie’ genoemd.

Communtiecatieproces

Bij het communiceren tussen één of meer mensen wordt informatie overgedragen. 

In de communicatieleer wordt de persoon die de informatie aan de andere overdraagt 

de zender genoemd en de persoon bij wie de informatie terechtkomt de ontvanger. 

De informatie zelf wordt de boodschap genoemd.

Communtiecatieproces

Om de boodschap mee te delen moet de zender keuzes maken : hij kiest voor verbale

taal (gesproken of geschreven woorden) of non-verbale taal (beelden,gebaren, …)

Die woorden, beelden en gebaren zijn tekens. Ze hebben een bepaalde betekenis.

In de communicatiewetenschap heet het tekensysteem dat je gebruikt de code. De

zender codeert de boodschap en de ontvanger moet de boodschap interpreteren,

dus decoderen.

Communtiecatieproces

Het kanaal = de weg waarlangs de afstand in ruimte en in tijd tussen de zender en de

ontvanger wordt overbrugd. Zo kan papier de drager zijn van geschreven

boodschappen. 

Een medium = een technisch middel om een boodschap over te brengen. Het begrip wordt vooral gebruikt voor massacommunicatiemiddelen zoals TV, krant, radio, film,…

Communtiecatieproces

Feedback of terugkoppeling = een belangrijk element in het communicatieproces.

Door middel van woorden, lichaamstaal, … geeft de ontvanger aan hoe hij de

boodschap heeft begrepen.

De zender moet de boodschap in een bepaalde code zetten (encoderen). 

Daarna moet de ontvanger

die boodschap interpreteren (decoderen).

De ontvanger kan enkel de juiste betekenis geven aan de boodschap als hij over dezelfde code beschikt als de zender.

 

Elke communicatie tussen twee of meerdere personen wordt beïnvloed door de context waarbinnen de communicatie zich voordoet. De context kan van sociale, materiële of historische aard zijn. 

Zo communiceren leerkrachten en leerlingen vandaag op een andere manier dan een eeuw geleden.

Lees en zoek het verschil

'Dat rumoerig volkje moet getemd, de stouten aan den leiband gehouden, de onverschilligen opgezweept, de ijver aangevuurd, de sluimerende aandacht geprikkeld, in de jeugdige zielen de zucht tot studie en zeden lijken plicht aangekweekt’. - 1900

'In onze school willen we jongeren telkens opnieuw kansen geven om die verantwoordelijkheid

te beleven en te oefenen, aangepast aan hun leeftijd en hun reeds verworven vaardigheden.

Leerlingen krijgen ruimte om zichzelf te ontwikkelen.

We laten jongeren de consequenties van hun eigen handelen inzien en doen hen stilstaan bij

het maken van juiste keuzes. In die verantwoordelijkheid willen we hen niet alleen zichzelf laten

ontmoeten, maar ook ruimte geven om verantwoordelijk te leren omgaan met de anderen en de

samenleving'. - 2022

Wat is het verschil in communicatie tussen de 2 teksten?

Lees onderstaande tekst

Jolien heeft niet gestudeerd voor haar toets van sociologie en psychologie. Ze komt met een

uitvlucht bij de leerkracht. Ze zegt tegen hem dat haar moeder een hevige migraineaanval had

en dat ze haar moest helpen. De leerkracht antwoordt dat het niet de eerste keer is dat Jolien een uitvlucht bedenkt. Het meisje barst in tranen uit. De leerkracht vraagt of ze na de les even wil blijven.

Pas het schema voor interpersoonlijke communicatie toe op de tekst.

Zender

Boodschap

Kanaal

Ontvanger

Jolien

Ik kon de toets niet

studeren, omdat …’

stem

leerkracht

Ruis

In het communicatieproces kan op elk moment ruis optreden. Dat is elke storende factor die op gelijk welk moment in het communicatieproces optreedt. 

Communicatiewetenschapper Joseph DeVito

onderscheidde vier soorten op basis van de oorsprong van de ruis.

Onderzoeken maar

Jullie krijgen elk een vorm van ruis die jullie individueel gaan opzoeken en presenteren voor de klas.

Timing : 10 minuten

Uitvoering : PowerPoint (min 2 slides)

Begrip uitleggen + voorbeeld filmpje zoeken

Fysieke ruis

 Omvat alle signalen van buitenaf die het spreken, luisteren of kijken bemoeilijken. 

Zo kan luide muziek een gesprek verstoren, waardoor de boodschap niet of fout overkomt. 

Ook een zonnebril kan ervoor zorgen dat de boodschap niet overkomt, omdat de ogen van de spreker niet zichtbaar zijn.

Fysiologische ruis

Is elke lichamelijke beperking bij de zender of ontvanger die het communiceren moeilijker maakt. 

Iemand met gehoor- of gezichtsproblemen zal een boodschap die voor hem bedoeld is, minder goed opvangen of verwerken.

Psychologische ruis

Omvat alle vooroordelen en stereotiepe opvattingen die de communicatie belemmeren. 

Wanneer je bijvoorbeeld denkt dat je gesprekspartner dom of leugenachtig is, komen zijn boodschappen makkelijk anders of verkeerd over.

Semantische ruis 

Ontstaat als de betrokken partijen verschillende codes hanteren, zoals een andere taal of een specifiek jargon. 

Semantische ruis komt ook voor wanneer analfabeten geconfronteerd

worden met een tekst. 

Ook als een leerkracht een moeilijke vaktaal gebruikt, zal sommige leerlingen de boodschap ontgaan.

Fysieke ruis

Fysiologische ruis

Psychologische ruis

Semantische ruis

Verbind elk van de onderstaande situaties met de juiste soort ruis.

Yadira is thuis haar bril vergeten, waardoor ze de les moeilijk kan

volgen.

Yaro heeft weinig vertrouwen in politici. Hij gelooft dan ook niets van wat de minister van Volksgezondheid zegt.

Margot is eerstejaarsstudente verpleegkunde. Ze heeft moeite om de les

van de docent te begrijpen, omdat die veel moeilijke woorden gebruikt.

Kamiel weet nu dat het geen goed idee is een brief in bad te lezen. De

warme damp van het water heeft de letters onleesbaar gemaakt.

Soorten communicatie

In het interpersoonlijk communicatieproces is er sprake van drie soorten communicatie.

• Verbale communicatie is communicatie via woorden.
  
• Non-verbale communicatie is communicatie zonder woorden, zoals gezichtsuitdrukkingen, lichaamshouding, kleding, tekens … Ook signalen waarop we geen vat hebben, zoals blozen en zweten, vallen daaronder.
• Subverbale communicatie is communicatie die ondersteunt wat je zegt.   Door in de boodschap de toon van de stem, de intonatie, spreektempo, pauzes of haperingen in te lassen kan de boodschap anders gedecodeerd worden door de ontvanger

Welke drie soorten communicatie herken je in 

de onderstaande tekst.

Flore en Lennert zijn een koppel. Ze zitten allebei in het vierde middelbaar. Flore voelt

zich niet zo gelukkig de laatste tijd. Thuis gaat het wat minder. Vader en moeder ruziën

constant over de kleinste dingen. Ze proberen allebei om Flore aan hun kant te krijgen.

Lennert zit de laatste tijd ook niet zo goed in zijn vel. Zijn twee beste vrienden zijn jaloers

op zijn relatie met Flore. Een tijdje geleden kreeg hij van één van hen een tekstberichtje

waarin stond dat hij binnenkort moet kiezen tussen Flore en hen. De boze emoji op het

einde van het berichtje maakte hem danig van streek …

Na school vraagt Flore: ‘Gaan we even uitwaaien in het park? Ik heb er echt nood aan.’ Lennert zit aan de vijver afwezig voor zich uit te staren. Flore probeert hem te troosten, legt haar arm over zijn schouder en zegt stilletjes: ‘Het komt wel goed.’ Lennert slaakt een diepe zucht ...

Vragen wat is de verbale communicatie

Wat is de non-verbale communicatie

subverbale communicatie

Verbale communicatie

Flore en Lennert zijn een koppel. Ze zitten allebei in het vierde middelbaar. Flore voelt

zich niet zo gelukkig de laatste tijd. Thuis gaat het wat minder. Vader en moeder ruziën

constant over de kleinste dingen. Ze proberen allebei om Flore aan hun kant te krijgen.

Lennert zit de laatste tijd ook niet zo goed in zijn vel. Zijn twee beste vrienden zijn jaloers

op zijn relatie met Flore. Een tijdje geleden kreeg hij van één van hen een tekstberichtje

waarin stond dat hij binnenkort moet kiezen tussen Flore en hen. De boze emoji op het

einde van het berichtje maakte hem danig van streek …

Na school vraagt Flore: ‘Gaan we even uitwaaien in het park? Ik heb er echt nood aan.’ Lennert zit aan de vijver afwezig voor zich uit te staren. Flore probeert hem te troosten, legt haar arm over zijn schouder en zegt stilletjes: ‘Het komt wel goed.’ Lennert slaakt een diepe zucht ...

non-verbale communicatie

Flore en Lennert zijn een koppel. Ze zitten allebei in het vierde middelbaar. Flore voelt

zich niet zo gelukkig de laatste tijd. Thuis gaat het wat minder. Vader en moeder ruziën

constant over de kleinste dingen. Ze proberen allebei om Flore aan hun kant te krijgen.

Lennert zit de laatste tijd ook niet zo goed in zijn vel. Zijn twee beste vrienden zijn jaloers

op zijn relatie met Flore. Een tijdje geleden kreeg hij van één van hen een tekstberichtje

waarin stond dat hij binnenkort moet kiezen tussen Flore en hen. De boze emoji op het

einde van het berichtje maakte hem danig van streek …

Na school vraagt Flore: ‘Gaan we even uitwaaien in het park? Ik heb er echt nood aan.’ Lennert zit aan de vijver afwezig voor zich uit te staren. Flore probeert hem te troosten, legt haar arm over zijn schouder en zegt stilletjes: ‘Het komt wel goed.’ Lennert slaakt een diepe zucht ...

subverbale communicatie

Flore en Lennert zijn een koppel. Ze zitten allebei in het vierde middelbaar. Flore voelt

zich niet zo gelukkig de laatste tijd. Thuis gaat het wat minder. Vader en moeder ruziën

constant over de kleinste dingen. Ze proberen allebei om Flore aan hun kant te krijgen.

Lennert zit de laatste tijd ook niet zo goed in zijn vel. Zijn twee beste vrienden zijn jaloers

op zijn relatie met Flore. Een tijdje geleden kreeg hij van één van hen een tekstberichtje

waarin stond dat hij binnenkort moet kiezen tussen Flore en hen. De boze emoji op het

einde van het berichtje maakte hem danig van streek …

Na school vraagt Flore: ‘Gaan we even uitwaaien in het park? Ik heb er echt nood aan.’ Lennert zit aan de vijver afwezig voor zich uit te staren. Flore probeert hem te troosten, legt haar arm over zijn schouder en zegt stilletjes: ‘Het komt wel goed.’ Lennert slaakt een diepe zucht ...

Lees opdracht

Ga naar de form in de planner en lees de tekst en beantwoord de vragen.

Deadline: zaterdag 16 september om 16 uur.