Spelling: hoe goed ken jij de regels?

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Nederlands TV3A en V3C  - Hoe goed ken jij de regels?

Spelling:

- meervoud

- verkleinvormen

- trema

- apostrof

- koppelteken

Vandaag

• Terugblik onderwerpen spelling
• Lesdoel
• Test: hoe goed ken jij de regels al?
• Terugkoppeling lesdoel
• 
  

Terugblik

Onderwerpen van Spelling die aan bod zijn geweest:

- meervoudsvorming 

- verkleinwoorden

- trema

- apostrof

- koppelteken

Lesdoel:

Aan het eind van deze les kun je een inschatting maken van hoe goed je de regels al kent en kunt toepassen.

Instructie

Zometeen volgen vragen over spelling. Probeer de vragen zo goed mogelijk (en dus niet zo 'snel' mogelijk) te beantwoorden.

Inschattingsvraag! Hoe goed ken jij de theorie van Spelling tot nu toe, denk je?

😒🙁😐🙂😃

Meervoudsvorming:
Welke uitgangen kunnen woorden in het meervoud krijgen?

Welke meervoudsvorm is fout geschreven?

1. cafés
2. paragrafen
3. display's
4. kiwi's

We schrijven het meervoud van display dus zonder apostrof: displays. Welke (rijmende) regel hoort hier ook al weer bij?

De volgende meervoudsvormen zijn goed gespeld: oliën - industrieën. Waarom schrijf je het woord 'oliën' met 'ë' en industrieën met 'eë'? Leg uit

Verkleinwoorden

Kunnen de volgende uitgangen krijgen:

-(e)tje,

 -pje,

 -je 

-'tje 

Welk verkleinwoord is fout gespeld?

1. cafeetje
2. tv'tje
3. oefeningetje
4. woningkje

Gebruik van de apostrof:

1. Als je letters weglaat:    ‘s nachts,    ’t ex-kofschip

2. Om een verkeerde uitspraak te voorkomen:   auto’s,    piano’s,    foto's

3. Om bezit aan te geven in namen die eindigen op    a, i, o, u, y. 

Maar: 

- Eindigt jouw naam met een s-klank, dan schrijf je alleen '

- Eindigt jouw naam op een doffe e (uh-klank) of op een medeklinker? Dan plak je de s aan jouw naam vast.

Schrijf je eigen naam in de bezitsvorm op de puntjes!

Het is .... leesboek.

Welk woord is FOUT gespeld?

1. financiën
2. besproeiïng
3. opticien
4. commercieel

Besproeiing

Hoofdregel: je gebruikt een trema als je de klank in een woord verkeerd zou kunnen uitspreken (zoals in beïnvloed).

In het woord besproeiing hoort de eerste i bij 'oei'. De tweede i bij 'ing'. We spreken het woord hierdoor automatisch goed uit. Het trema is dus niet nodig.

We schrijven zeeën, maar zee-egel. Waarom mogen we niet 'zeeëgel' schrijven? Wat is de regel?

Kortom:

We gebruiken het trema om uitspraakproblemen te voorkomen binnen woorden (hij beïnvloed jou).

We gebruiken het koppelteken om uitspraakproblemen te voorkomen binnen woorden die samenstellingen zijn (koffie-uurtje). 

Kijk even goed naar het plaatje rechts

Maak van de volgende woorden samenstellingen. Plaats een koppelteken indien nodig. 1. gala + avond. 2. politie + auto
3. alinea + indeling

Een koppelteken gebruik je bij... (alle gevallen op een rij!)

1. Uitspraakverwarring in samenstellingen
2. Als getrouwde mensen hun achternaam combineren met die van hun partner.
3. Bij sommige voor- en achtervoegsels (niet-, oud-, ex-, aspirant-,  etc.)
4. Tussen twee gelijkwaardige delen die in principe omwisselbaar zijn (en bij combinaties van beroepen): zwart-wit, chef-kok
5. In samenstellingen met cijfers, letters, symbolen en na Sint/St.:  $-teken, A4-papier

6. Bij aardrijkskundige namen of woorden die daarvan afgeleid zijn: Zuid-Afrikaans, Noord-Amerika, Oost-Gelderland

7. Voor een hoofdletter in een samenstelling: pro-Amerikaans, anti-Frans

8. Bij vaste uitdrukkingen die een geheel vormen of woorden die anders onoverzichtelijk worden

Let goed op hoofdletters in achternamen!
Welke schrijfwijze hieronder is GOED?

1. Daar loopt Mevrouw de Laar-op den Beek
2. Daar loopt mevrouw De Laar-op den Beek.
3. Daar loopt mevrouw De Laar- Op den Beek
4. Daar loopt mevrouw De Laar- Op Den Beek

Oké! We zijn terug bij het lesdoel: 'Aan het eind van deze les kun je een inschatting maken van hoe goed je de regels al kent en kunt toepassen.'

Er is voor mij nog behoorlijk wat werk aan de winkel!

Er zijn bij mij wat verbeteringen nodig

Ik beheers de stof redelijk!

De puntjes moeten op de 'i' worden gezet.

Ik ben nu al een pro!

Vooruitblik

Spelling = regels leren. 

Zorg dat je de regels van de theorie van deze en vorige week goed leert. Volgende week komt er nieuwe theorie bij. 

Wat ga je nu doen? 

Werken aan de module leestekens, met andere groep ga ik de toets bespreken.