Les 3 - Sensorisch onderzoek

Les 3 - Sensorisch onderzoek
1 / 21
volgende
Slide 1: Tekstslide
VoedingMBOStudiejaar 3

In deze les zitten 21 slides, met interactieve quizzen en tekstslides.

time-iconLesduur is: 120 min

Onderdelen in deze les

Les 3 - Sensorisch onderzoek

Slide 1 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Weekplanning
Wk 1: Wat is sensorisch onderzoek? 
Wk 2: Panels  & driehoekstest
Wk 3: Tetrad test en twee-uit-vijftest 
Wk 4: Paired T-test en rangordeningstest
Wk 5: Uitvoeren eindopdracht
Wk 6: Uitvoeren eindopdracht
Wk 7: UItvoeren eindopdracht
Wk 7: Excursie van Hall Larensteijn 
Wk 8: Presentaties eindopdracht

Slide 2 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Lesplanning


  • Ff over de eindopdracht
  • Tetrad test
  • Twee-uit-vijf test

Slide 3 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Leerdoelen

Aan het einde van deze les kun jij:

  • Beschrijven wat een tetrad test is,
      deze zelf opzetten en uitvoeren.
  • Beschrijven wat een twee-uit-vijf test is,

       deze zelf opzetten en uitvoeren.

Slide 4 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Slide 5 - Link

Deze slide heeft geen instructies

Waar moet je opletten om een sensorisch onderzoek goed te laten verlopen?

Slide 6 - Open vraag

Deze slide heeft geen instructies

Hoe ziet een driehoekstest eruit?
A
4 monsters, 3 gelijken 1 afwijkend
B
3 monsters, 2 gelijken en 1 afwijkend
C
4 monsters, 2 gelijken en andere 2 gelijken
D
3 monsters, verschillend van elkaar

Slide 7 - Quizvraag

Deze slide heeft geen instructies

Wat is een gedwongen keuzeprocedure?

Slide 8 - Open vraag

Deze slide heeft geen instructies

Ff over de eindopdracht

Slide 9 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Berekening driehoekstest

Slide 10 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

De mens als meetinstrument

Slide 11 - Tekstslide

 Bij het
meten van sensorische eigenschappen wordt de mens als meetinstrument gebruikt. De mensen die
de producten zien, ruiken, proeven en voelen zijn gezamenlijk een panel. De verwerking van de 
Tetrad-test
4 monsters:
  • 2 monsters van product A
  • 2 monsters van product B

Zes aanbiedingsvolgordes:
AABB - ABAB - ABBA - BBAA - BABA - BAAB

Slide 12 - Tekstslide

De Tetrad test is een recent ontwikkelde algemene verschiltest, die kan gebruikt worden als alternatief voor de triangeltest of driehoekstest.

Bij een Tetrad test worden 4 stalen aangeboden aan de panelleden: twee van product A en twee van product B. De 6 mogelijke aanbiedingsvolgorden zijn AABB, ABAB, ABBA, BBAA, BABA en BAAB. De panelleden moeten de producten in twee groepjes van twee verdelen op basis van gelijkheid. De gokkans bij een Tetrad test is 1/3, analoog als bij een triangeltest.
De Tetrad test heeft als belangrijkste voordeel dat - in vergelijking met de andere verschiltesten - slechts een derde of de helft van het aantal respondenten nodig is voor een betrouwbaar resultaat. In ideale omstandigheden heeft een Tetrad test immers dezelfde kracht (‘power’) als een triangeltest met slechts 1/3 van het aantal beoordelingen, wat een aanzienlijke kostreductie voor een sensorische proefopzet kan betekenen. Het grote voordeel van een Tetrad test is dus de kleinere ‘sample size’ (minimum aantal beoordelingen noodzakelijk bij een bepaald sensorisch verschil d en een bepaalde ‘power’). Een Tetrad test met een steekproef van 65 respondenten heeft bijvoorbeeld evenveel ‘power’ als een klassieke triangeltest met 220 respondenten. Aangezien de Tetrad test veel meer ‘power’ heeft dan de triangeltest hebben we dus minder respondenten nodig om met evenveel zekerheid te mogen concluderen dat twee producten gelijk zijn.
Aangezien er bij een Tetrad test 4 producten dienen geproefd te worden, kan voor belastende producten een Tetrad test minder geschikt zijn. Met belastende producten worden producten bedoeld, die snel adaptatie of verzadiging te weeg brengen bij de panelleden. Ook zogenaamde memory effecten kunnen de resultaten van de Tetrad test negatief beïnvloeden.
Voor de statistische verwerking van de resultaten van de Tetrad test kan men gebruik maken van een tabel met minimum aantal juiste antwoorden. Hieruit kan men afleiden hoe groot het aantal juiste antwoorden minimaal moet zijn (voor verschillende aantal respondenten en voor a = 0,05) om een significant sensorisch verschil te hebben tussen twee testproducten bij de Tetrad test. Het Institute for Perception (IFP) beschikt over een softwarepakket IFProgramsâ voor meer uitgebreide statistische dataverwerking van de Tetrad test en andere sensorische testen.
Er bestaat nog geen ISO-norm voor de Tetrad test, maar momenteel is ASTM (American Society for Testing and Materials) bezig met de ontwikkeling van een standaard voor de Tetrad test.
Gespecificeerd of niet?
Niet-gespecificeerd:  indeling in twee groepen. 
                                             = ongerichte verschiltest

Gespecificeerd: variatie selecteren op basis van de sterkte van                                      aspect X (bijv. meest zout). 
                                  = gerichte verschiltest


Slide 13 - Tekstslide

Ongerichte verschiltest:
Is er uberhaupt verschil???? 
Is er een verschil tussen melk die op methode A is gepasteuriseerd en melk die op methode B is gepasteuriseerd?

Gerichte verschiltest:
Verschil selecteren op basis van een eigenschap. 
Smaakt de melk die op wijze A is gepasteuriseerd bitterder  dan melk die op wijze B is gepasteuriseerd?
Verwerking van gegevens
Juist of onjuist antwoord = gedwongen keuzeprocedure

  • Ongespecificeerde test 

  • Gespecificeerde test
     Gokkans 1/6 
     Indeling in orde en juiste paar moet als sterkst worden aangewezen.

Slide 14 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Slide 15 - Tekstslide

blz 181 proeven van succes
Twee-uit-vijftest
Vijf monsters: 
  • 2 monsters zijn onderling gelijk (product A)
  • 3 monsters zijn eveneens onderling gelijk (product B), maar verschillen van A. 

De 2 gelijken eruit halen. 

Slide 16 - Tekstslide

Twee-uit-vijf test: elke panellid krijgt 5 monsters aangeboden, twee zijn onderling gelijk (A) en de
andere drie zijn ook gelijk aan elkaar (B). Het panellid moet de twee gelijke eruit zien te halen . Hierbij is de gokkans 1/10. 
Voordeel: minder panelleden nodig.
Nadeel: veel geproefd waardoor vermoeidheid, adaptatie of gewenning een rol gaat spelen.
Deze test wordt gebruik bij:
- uiterlijke of andere eigenschappen die niet met smaak te maken hebben
- voelen van het product in de handen
- selecteren analytisch panel. 
Noem een voordeel en een nadeel van de twee-uit-vijf test

Slide 17 - Open vraag

Deze slide heeft geen instructies

Wanneer wordt de twee-uit-vijf test gebruikt?
  • Testen op zichtbare eigenschappen, eigenschappen die te horen zijn of met de handen te voelen zijn.

Slide 18 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Monsteraanbieding
  • Portiegrootte
  • Temperatuur
  • Samenstelling/uitsnede
  • Bereiding
  • Versheid
  • Presentatie
  • Instructie en proefwijze

Slide 19 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Slide 20 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Aan de slag!

Slide 21 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies