8.5 gedrag bij mensen

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo g, t, mavo
• Leerjaar 3,4

Terugblik

Wat is dit voor
gedrag

1. territoriumgedrag
2. Broedzorg
3. baltsgedrag
4. imponeergedrag

Wat is dit voor
gedrag

1. territoriumgedrag
2. Broedzorg
3. baltsgedrag
4. imponeergedrag

Dit is een voorbeeld van

1. dreiggedrag
2. vluchtgedrag
3. baltsgedrag
4. territoriumgedrag

Welke vorm van gedrag is dit?

1. Voortplantingsgedrag
2. Broedzorg
3. Baltsgedrag
4. Territoriumgedrag

Een voorbeeld van een gedragsketen is de balts van een stekelbaarsje.

1. Waar
2. Niet waar

Wat is de leider van de groep

1. Dominant
2. Onderdanig
3. Rangorde
4. De grootste

Mensen en dieren vertonen beide territoriumgedrag

1. waar
2. niet waar

Leren speelt een grote rol

Gedrag wordt

beïnvloed door normen en waarden

Gedrag bij mensen

Aangeboren/aangeleerd

Aangeboren gedag = erfelijke factoren (genen) bepalen gedrag

- wordt bij dieren vaak instinct genoemd

Aangeleerd gedrag = gedrag ontstaan door leren

Gedrag is vaak een combinatie van aangeboren en aangeleerd gedrag.

Bij mensen speelt leren een belangrijkere rol dan bij dieren. 

Aangeboren vs aangeleerd gedrag

Aangeboren

Zuigreflex

Gelaatsuitdrukking

Aangeleerd

Geluidjes, oogcontact en lichamelijk contact zorgt voor sociale ontwikkeling

Aangeboren gedrag

Aangeleerd gedrag

Normen en waarden

Waarden: een opvatting over wat belangrijk is. Bijvoorbeeld: eerlijkheid.

Normen: gedragsregels die gebaseerd zijn op waarden. Bijvoorbeeld: niet stelen, niet liegen, niet spieken.

Soms botsen normen, bijvoorbeeld vrijheid van meningsuiting en geen discriminatie.

Normen en waarden

Deze veranderen met de tijd. 

Communicatie

Is bij mensen ver ontwikkeld. 

Uitgebreide taal. 

Ook muziek, schrijven, film gelaatsuitdrukkingen. 

Gebaren en omgangsvormen

Rolgedrag en rolpatroon

Gedrag dat bij een bepaalde rol hoort = rolpatroon

Sleutelprikkels en supranormale prikels

Wanneer super wordt overdreven = supranormaleprikkel

Sleutelprikkel

Sleutelprikkel -> een prikkel die een vaste reactie veroorzaakt

Sleutelprikkels 

Supranormale prikkels

Rond gezicht

Bolle wangen

Hoog voorhoofd

Grote ogen

Wipneus

Kleine mond

Groot hoofd

Mollig lichaam

Overeenkomsten	Verschillen
- Beide worden bepaald door erfelijke factoren en aangeleerd gedrag - Beide zijn gevoelig voor sleutelprikkels en supranormale prikkels - Beide vertonen territoriumgedrag, imponeergedrag en dreiggedrag	- Het gedrag bij mensen wordt sterker bepaald door leerprocessen - Mensen kunnen hun gedrag beter beoordelen aan de hand van normen en waarden

Menselijk en dierlijk gedrag

Aan de slag

Maak de vragen van bassistof 5

Klaar? Maak de diagnostische toets